'Đại dịch kép' có xảy ra trong mùa đông sắp tới?

Các bác sĩ ở Mỹ đang chuẩn bị ứng phó với một "đại dịch kép", được dự báo có thể xảy ra vào mùa đông năm nay khi bệnh cúm mùa cùng các ca mắc Covid-19 tăng đột biến.

Ở châu Âu, Đức vừa đặt hàng thêm vaccine cúm. Trong khi đó, tại Anh, "đợt cảm lạnh tồi tệ nhất từ trước đến nay" trở thành từ khóa phổ biến được hàng chục nghìn người tìm kiếm trên các trang mạng.

Cùng với đại dịch Covid-19, cúm mùa đang trở thành nỗi lo thứ hai của người dân các nước. Thời tiết lạnh hơn trong mùa đông tạo điều kiện thuận lợi cho virus hoạt động.

Với việc trẻ em quay trở lại trường học và hoạt động du lịch dần được nối lại, các chuyên gia lo ngại dịch cúm năm nay có thể nghiêm trọng hơn nhiều so với năm 2020, theo Washington Post.

Bên cạnh đó, một số chuyên gia cảnh báo ở những nước có tỷ lệ tiêm chủng cao như Mỹ và châu Âu, người dân khó nhận ra mình bị cảm lạnh hay thuộc trường hợp "lây nhiễm nCoV đột phá" (đã tiêm vaccine Covid-19 nhưng vẫn mắc bệnh). Thái độ chủ quan cũng có thể dẫn đến một làn sóng dịch mới.

Hệ thống y tế nhiều nước có thể rơi vào căng thẳng trong mùa đông này. Ảnh: AFP.

Nguy cơ nhiễm cả hai virus

Mỹ đứng trước nguy cơ nhiều người mắc cả bệnh cúm lẫn Covid-19. "Bạn có thể mắc cả hai bệnh cùng lúc, điều này dễ trở thành thảm họa với hệ thống miễn dịch. Năm nay đáng lo hơn năm ngoái, vì người dân Mỹ đã quá mệt mỏi với Covid-19 rồi", CNN dẫn lời bác sĩ Adrian Burrowes tại Đại học Central Florida (Mỹ).

Năm 2020, các biện pháp phòng ngừa Covid-19 phần nào đã chặn đứng sự lây lan của bệnh cúm. "Nhiều người ở nhà và đeo khẩu trang khi ra đường, nên số ca mắc cúm thấp nhất lịch sử", tiến sĩ Mark Rosenberg, Chủ tịch Đại học Bác sĩ Cấp cứu Mỹ, cho biết.

Tuy nhiên, tình hình có thể khác khi Mỹ nới lỏng các lệnh hạn chế và cho phép người dân quay trở lại cuộc sống bình thường.

Các chuyên gia y tế cho biết tình hình đáng quan ngại hơn khi khả năng miễn dịch tự nhiên với virus cúm ở nhiều trẻ em Mỹ còn rất thấp bởi chúng không bị bệnh vào năm 2020.

Sự quay trở lại của các loại virus thông thường, như virus hợp bào hô hấp gây viêm phổi (RSV), khiến bệnh viện Mỹ chứng kiến nhiều ca bệnh nặng ở những đứa trẻ đang chập chững tập đi - nhóm đối tượng chưa từng tiếp xúc với virus.

Nhiều quốc gia cũng cảnh báo về số ca nhập viện do cúm và Covid-19 có thể tăng cùng lúc trong vài tháng tới, khi nhiều nơi mở cửa trở lại. Để chuẩn bị ứng phó, Anh đang mở rộng chương trình tiêm phòng cúm miễn phí cho nhiều đối tượng, trong khi Pháp đặt mua thêm 30% vaccine cúm mùa so với năm ngoái.

Khó phân biệt triệu chứng cúm và Covid-19

Bệnh cúm và Covid-19 xuất phát từ các loại virus riêng biệt nhưng thường có những triệu chứng tương tự, như sốt, ho và ớn lạnh.

Tuy nhiên, nhìn chung, những người mắc Covid-19 có thể mất nhiều thời gian hơn mới biểu hiện triệu chứng và căn bệnh cũng dễ lây lan hơn so với cúm. Mất vị giác hoặc khứu giác - triệu chứng xảy ra ở một số người khi mắc Covid-19 - cũng có thể là một dấu hiệu để phân biệt.

Xét nghiệm Covid-19 là cách tốt nhất để kiểm tra xem bệnh nhân mắc Covid-19 hay cảm lạnh, cúm thông thường. Ảnh: Reuters.

Theo Washington Post, hầu hết người đã tiêm chủng sẽ chỉ phán đoán bệnh mình mắc dựa trên các triệu chứng mà không đi xét nghiệm. Khi đó, Covid-19 sẽ chỉ được xem như cảm lạnh nhẹ không đáng chú ý.

Nhưng theo nhà nghiên cứu người Anh Tim Spector, người sáng lập ứng dụng ZOE theo dõi các triệu chứng của virus corona, những người nghĩ rằng họ bị cảm lạnh trong khi họ thực sự mắc Covid-19 có thể khiến đại dịch tiếp tục lan rộng.

Ông cho biết những người đã tiêm chủng vẫn có thể mắc Covid-19 mà không hề hay biết. Điều này có thể gây ra rủi ro lây nhiễm trong cộng đồng nếu họ không được xét nghiệm.

Các bác sĩ về bệnh truyền nhiễm cũng phát hiện một người có thể mắc Covid-19 và cúm cùng lúc. Song các chuyên gia y tế vẫn đang nghiên cứu thêm về mức độ phổ biến của tình trạng này.

"Mắc hai bệnh cùng lúc chắc chắn gây tổn thương phổi và suy hô hấp ở mức độ cao hơn", giáo sư Michael Matthay tại Đại học California, San Francisco, cho biết.

Trong bối cảnh đó, bác sĩ Burrowes nhận định nếu phải tiếp nhận thêm một lượng bệnh nhân cúm hoặc mắc cả cúm và Covid-19 vào mùa đông này, tình hình y tế sẽ nghiêm trọng hơn nhiều. Điều này có thể khiến người dân khó tiếp cận kịp thời dịch vụ y tế.

Vì vậy, theo Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ Rochelle Walensky, việc tiêm phòng cúm “quan trọng gấp đôi trong năm nay”. Tiêm phòng cúm trong bối cảnh đại dịch Covid-19 không chỉ giúp bảo vệ bản thân mỗi người, mà còn giảm bớt sức ép cho các bệnh viện.

Tiến sĩ Rosenberg cũng nhận định tiêm phòng là một trong những cách tốt nhất để tránh khỏi thảm họa y tế kép trong mùa đông sắp tới.

Song theo dữ liệu từ Our World in Data, chỉ mới 57% người dân Mỹ đã tiêm chủng đầy đủ. Trong khi đó, chỉ một nửa số người Mỹ được chủng ngừa cúm hàng năm.

Một người Mỹ được tiêm vaccine Moderna tại điểm tiêm chủng ở New York. Ảnh: Reuters.

CDC Mỹ đang kêu gọi người dân đủ điều kiện đi tiêm chủng. Cơ quan này cũng cho biết mọi người có thể tiêm vaccine Covid-19 cùng với những vaccine khác "mà không cần quan tâm đến khoảng cách thời gian".

"Một người tiêm vaccine cúm ở tay này và vaccine Covid-19 ở tay kia cũng không có vấn đề gì", ông Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ, cho biết.

Hiện tại, công ty Moderna của Mỹ đã có kế hoạch sản xuất vaccine 2 trong 1, tích hợp vaccine cúm và vaccine Covid-19 chỉ trong một mũi tiêm.