Cho vay gấp 3 lần Techcombank, vì sao lãi thuần của Vietcombank chỉ cao gấp 1,6 lần?

Tín dụng tăng mạnh, thu nhập từ lãi tăng không đáng kể

Báo cáo tài chính hợp nhất của Vietcombank cho thấy, 9 tháng đầu năm, tăng trưởng tín dụng của VietinBank đạt 11,5%, dư nợ cho vay 936.000 tỷ đồng, chiếm thị phần lớn thứ tư toàn hệ thống (sau Agribank, BIDV, VietinBank).

Trong quý III/2021, bất chấp ảnh hưởng của dịch bệnh, thu nhập lãi thuần của ngân hàng vẫn đạt 10.427 tỷ đồng, tăng gần 20% so với cùng kỳ; lãi thuần từ dịch vụ đạt 1.127 tỷ đồng, giảm 10% so với cùng kỳ; Lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối đạt 1.173 tỷ đồng, tăng hơn 13% so với cùng kỳ và bù đắp khoản sụt giảm của mảng kinh doanh ngoại hối. Lãi thuần từ mua bán chứng khoán kinh doanh đạt 28 tỷ đồng, tăng gấp 4,3 lần so với cùng kỳ. Lãi thuần từ hoạt động khác đạt 451 tỷ đồng, giảm 16% so với cùng kỳ. Trong khi đó, thu nhập góp vốn mua cổ phần tăng lên 44,7 tỷ đồng, tăng 76% so với cùng kỳ.

Do chi phí hoạt động tăng so với cùng kỳ, tổng kết quý III, ngân hàng lãi trước thuế 5.738 tỷ đồng, tăng 15,2% so với cùng kỳ và là quán quân lợi nhuận của hệ thống trong 3 năm nay.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, thu nhập lãi thuần 9 tháng đầu năm của Vietcombank đạt 31.605 tỷ đồng, tăng 22,3% so với cùng kỳ năm 2020. Lãi từ hoạt động dịch vụ tăng 41,1% đạt 4.993 tỷ đồng. Lãi từ kinh doanh ngoại hối tăng 8% đạt 3.202 tỷ. Hoạt động mua bán chứng khoán có lãi 118 tỷ trong khi cùng kỳ bị lỗ 14,5 tỷ đồng. Ngoài ra, lãi từ hoạt động khác đạt 1.823 tỷ đồng, giảm nhẹ 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Kết quả 9 tháng, lợi nhuận trước thuế của Vietcombank đạt 19.311 tỷ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Với mức lợi nhuận này, VietinBank vẫn là quán quân lợi nhuận toàn hệ thống của cả 9 tháng, song mức chênh lệch lợi nhuận với ngân hàng đứng liền kề (Techcombank) thu hẹp xuống chỉ còn hơn 2.000 tỷ đồng. Mức chênh lệch lợi nhuận giữa hai ngân hàng tại thời điểm tháng 9/2020 là 5.200 tỷ đồng và tháng 9/2019 là hơn 8.700 tỷ đồng.

Cho vay khủng, vì sao Vietcombank tăng thu nhập từ lãi khiêm tốn?

Có nhiều nguyên nhân khiến Techcombank ngày càng đuổi kịp Vietcombank về lợi nhuận. Thứ nhất, lãi thuần về dịch vụ của Techcombank tăng rất mạnh (lãi thuần dịch vụ quý III/2021 của Techcombank đã vượt Vietcombank, lũy kế 9 tháng bám đuổi sát nút Vietcombank).

Thứ hai, chi phí hoạt động và chi phí dự phòng rủi ro của Techcombank đều chỉ bằng chưa đến một nửa Vietcombank.

Thứ ba, Techcombank lãi lớn từ mảng cho vay do thu nhập từ lãi tiếp tục tăng trưởng mạnh (tăng 24%) trong khi giá vốn tiếp tục giảm, ngược lại Vietcombank hầu như không tăng thu nhập từ lãi (thu nhập từ lãi 9 tháng của Vietcombank chỉ tăng 1,3% bất chấp tín dụng tăng mạnh), do ngân hàng giảm lãi vay để chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp. Điều này lý giải vì sao quy mô tín dụng của Vietcombank cao gấp 3 lần Techcombank, nhưng thu nhập lãi thuần của Vietcombank chỉ cao hơn 1,6 lần Techcombank.

Dĩ nhiên, Techcombank thu nhập lãi thuần cao không hoàn toàn do "ăn dày" lãi suất mà còn nhờ chi phí vốn thấp bậc nhất trong các ngân hàng (nhờ tiền gửi không kỳ hạn CASA chiếm tỷ lệ lớn).

Riêng với lĩnh vực kinh doanh ngoại hối, Vietcombank vẫn là “nhà vô địch” trên thị trường. Lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối của Vietcombank 9 tháng đầu năm nay đạt hơn 3.200 tỷ đồng, cao gấp 12 lần Techcombank.

Tại ngày 30/9/2021, tổng tài sản của ngân hàng đạt hơn 1,38 triệu tỷ đồng, tăng 4,4% so với đầu năm. Dư nợ cho vay khách hàng tăng 11,5% đạt 936.343 tỷ đồng. Tiền gửi khách hàng tăng 7,4% đạt hơn 1,1 triệu tỷ đồng.

Đáng lưu ý, nợ xấu của Vietcombank tăng gấp đôi trong 9 tháng đầu năm 2021 lên 10.884 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay tăng từ 0,62% lên 1,16%. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu ở mức 242%, giảm so với mức 368% của cuối năm trước song vẫn cao nhất hệ thống.