Biến thể Omicron lây lan nhanh gấp đôi Delta, các nhà khoa học lo ngại về tác động của nó đối với diễn biến của đại dịch

Nhấn mạnh mối quan tâm ngày càng tăng về biến thể Omicron, hôm thứ Sáu vừa rồi (3/12), các nhà khoa học ở Nam Phi cho biết rằng biến thể mới nhất của SARS-CoV-2 - Omicron dường như lây lan nhanh hơn gấp đôi so với Delta - biến chủng được coi là phiên bản dễ lây lan nhất của loại virus này.

Các nhà nghiên cứu cho biết, sự lây lan nhanh chóng của Omicron là kết quả của sự kết hợp giữa tính lây lan và khả năng né tránh các hệ thống miễn dịch của cơ thể. Nhưng sự đóng góp của từng nhân tố vẫn chưa chắc chắn.

Tiến sĩ Carl Pearson, một nhà lập mô hình toán học tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London, người đứng đầu cuộc phân tích, đã đăng kết quả trên Twitter, tuy nhiên, nghiên cứu vẫn chưa được bình duyệt cũng như được công bố trên tạp chí khoa học nào.

Hôm thứ Năm, các nhà nghiên cứu báo cáo rằng biến thể mới có thể né tránh một phần khả năng miễn dịch dù một người đã bị nhiễm bệnh trước đó. Vẫn chưa rõ liệu biến thể Omicron có thể trốn tránh sự bảo vệ do vắc xin mang lại hay né tránh ở mức độ nào.

Akiko Iwasaki, nhà miễn dịch học tại Yale cho biết: "Thật đáng sợ khi có rất nhiều ca tái nhiễm xảy ra, điều đó có nghĩa là khả năng miễn dịch do vắc xin tạo ra cũng có thể bị ảnh hưởng theo cách tương tự".

Cho đến nay, biến chủng Omicron đã có mặt ở gần 40 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Biến thể này lần đầu tiên được xác định ở Nam Phi vào ngày 23 tháng 11 và đã nhanh chóng chiếm khoảng 3/4 số ca mắc mới ở quốc gia này. Nam Phi đã báo cáo 11.535 trường hợp nhiễm COVID-19 mới vào thứ Năm, tăng 35% so với ngày hôm trước và tỷ lệ kết quả xét nghiệm dương tính tăng lên 22,4% từ 16,5%.

Theo ước tính mới của các nhà nghiên cứu, các trường hợp mắc bệnh Omicron đang tăng gấp đôi khoảng ba ngày một lần ở tỉnh Gauteng, nơi có trung tâm kinh tế đông dân cư của Nam Phi, theo ước tính mới của các nhà nghiên cứu.

Trong một phân tích toán học, họ ước tính Rt của biến thể - thước đo tốc độ lây lan của virus - và so sánh nó với chỉ số cho Delta. Họ phát hiện ra rằng Rt của Omicron cao gấp gần 2,5 lần so với của Delta.

Một trạm thử nghiệm Covid tại Sân bay Quốc tế OR Tambo ở Johannesburg. Ảnh: Joao Silva/The New York Times

Con số đó không chỉ phụ thuộc vào mức độ lây lan của biến thể mà còn phụ thuộc vào khả năng vượt qua hệ thống phòng thủ miễn dịch của cơ thể khi đến vật chủ mới.

Dựa trên những đột biến mà Omicron mang theo, một số nhà nghiên cứu đã cảnh báo rằng biến thể này có thể có khả năng lây truyền cao và các loại vắc xin hiện tại có thể không có hiệu quả chống lại nó như các biến thể trước đó.

Trong nghiên cứu được công bố hôm thứ Năm, Tiến sĩ Juliet Pulliam, giám đốc một trung tâm mô hình dịch tễ học tại Đại học Stellenbosch ở Nam Phi, và các đồng nghiệp của bà đã ước tính khả năng miễn dịch của biến thể mới bằng cách xem xét các trường hợp đã được xác nhận trong nước cho đến cuối tháng 11.

Họ báo cáo tình trạng tái nhiễm gia tăng ở những người có kết quả xét nghiệm dương tính với virus ít nhất 90 ngày trước đó, cho thấy rằng khả năng miễn dịch đạt được từ lần nhiễm virus trước đó không còn khả năng bảo vệ họ.

Tiến sĩ Pulliam cho biết, một sai sót trong mã di truyền của Omicron đã giúp dễ dàng phân biệt biến thể với Delta trong các xét nghiệm chẩn đoán và điều đó đã giúp các nhà khoa học nhanh chóng phát hiện ra sự gia tăng mạnh mẽ của nó.

Các ca nhiễm coronavirus Omicron đang tăng gấp đôi khoảng ba ngày một lần ở tỉnh Gauteng, một trung tâm kinh tế đông dân ở Nam Phi. Ảnh: Joao Silva / The New York Times

Nhóm nghiên cứu không xác nhận rằng sự tái nhiễm mà họ quan sát được là do biến thể mới gây ra, nhưng cho biết đó là một giả định hợp lý. Các nhà khoa học lưu ý rằng một sự gia tăng đột biến tương tự đã không xảy ra khi các biến thể Beta và Delta chiếm ưu thế.

Tiến sĩ Pulliam và các đồng nghiệp của bà ước tính rằng nguy cơ tái nhiễm với biến thể Omicron cao gấp 2,4 lần nguy cơ gặp với phiên bản gốc của virus SARS-CoV-2.

Vắc xin được cho là tạo ra lượng kháng thể trong cơ thể cao hơn nhiều so với mức được tạo ra khi nhiễm virus. Florian Krammer, nhà miễn dịch học tại Trường Y Icahn tại Mount Sinai, New York, cho biết, các kháng thể được tạo ra sau khi bị nhiễm virus có khả năng chống lại các biến thể với nhiều loại đột biến hơn.

Nếu biến thể mới đang tái hoàn thiện những người đã khỏi bệnh Covid, thì "tôi không nghĩ rằng sẽ có nhiều sự khác biệt trong cách Omicron phản ứng với vắc xin. Đó không phải là một dấu hiệu tốt", tiến sĩ Krammer nói.

Theo Newyorktimes