Hy vọng 'siêu vaccine' - một mũi có thể đánh bại các biến thể của coronavirus?

Ý tưởng tạo vaccine COVID-19 từ kháng thể SARS

Khi COVID-19 bắt đầu lan rộng vào đầu năm 2020, một trong những ý tưởng đầu tiên của nhà virus học - GS.Linfa Wang (Giám đốc Chương trình về các bệnh truyền nhiễm mới nổi tại Trường Y Duke-NUS, Singapore) là xét nghiệm máu của những người sống sót sau đợt bùng phát coronavirus trước đó. Ông đã giúp chỉ ra rằng SARS-CoV-1 (đã khiến gần 800 người tử vong vào năm 2003), có khả năng đã nhảy sang người từ một loài dơi. Lý thuyết của GS.Wang là những người đã khỏi bệnh SARS có thể chứa các kháng thể có thể giúp chống lại bệnh mới, SARS-CoV-2.

GS.Linfa Wang

Ban đầu, các bệnh nhân mà GS.Wang xét nghiệm chỉ có kháng thể chống lại phiên bản cũ của SARS. Nhưng khi một số biến thể của COVID-19 bắt đầu lan rộng vào đầu năm 2021, ông quyết định thử nghiệm các bệnh nhân một lần nữa. Cho đến thời điểm này, nhiều người Singapore sống sót sau bệnh SARS cũng đã được tiêm vaccine chống lại COVID-19. Họ có một hệ thống miễn dịch hiếm gặp đã tiếp xúc với protein từ các coronavirus liên quan này.

Những gì GS.Wang tìm thấy đã khiến ông kinh ngạc. Sau khi được tiêm vaccine COVID-19, các bệnh nhân từng mắc SARS trước đây đã phát triển một thứ gì đó tương tự như siêu kháng thể, có tác dụng ngăn chặn cả virus SARS và vô số loại coronavirus khác.

Kết quả khả quan với siêu kháng thể

Tất cả 8 bệnh nhân tham gia thử nghiệm đều có siêu kháng thể. Còn trong các thí nghiệm (trong ống nghiệm), đã vô hiệu hóa 5 chủng coronavirus ở dơi và tê tê chưa từng lây nhiễm sang người.

Các kết quả được công bố trên Tạp chí Y học New England, đã đưa ra một trong những bằng chứng mạnh mẽ nhất cho thấy rằng 'siêu vaccine' cho tất cả các biến thể corona virus là khả thi.

Ba chủng coronavirus đã xuất hiện chỉ trong chưa đầy 20 năm gần đây: Đầu tiên là SARS năm 2003, sau đó là MERS vào năm 2012 và COVID năm 2019. Vì thế mà nhu cầu tìm ra một loại siêu vaccine có thể chống lại tất cả các biến thể của coronavirus được các nhà khoa học săn lùng.

Các nhà khoa học đang cố gắng tìm ra siêu vaccine tạo ra siêu kháng thể có thể chống lại các biến chủng của coronavirus.

Tại phòng thí nghiệm của mình, GS.Wang đang nghiên cứu phát triển một loại siêu vaccine có thể tạo ra cùng một loại phản ứng miễn dịch trên diện rộng mà ông đã thấy ở những người sống sót sau bệnh SARS được tiêm vaccine COVID-19. Phác đồ của ông kết hợp mũi tiêm đầu tiên chứa protein tăng đột biến COVID-19 với mũi tiêm thứ hai chứa protein SARS lai. GS.Wang nói rằng các thí nghiệm trên chuột rất hứa hẹn, vaccine có thể được triển khai trong tương lai không xa.

Melanie Saville, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu và phát triển vaccine tại Liên minh các sáng kiến về chuẩn bị sẵn sàng dịch bệnh, cho biết: "Chúng tôi muốn có một loại siêu vaccine có khả năng bảo vệ rộng rãi, để khi virus lây truyền từ động vật sang người, chúng tôi đã có vaccine trong tay".

Trong tương lai, biến thể Omicron và các biến chủng khác có thể bị tiêu diệt bởi siêu vaccine.

Một tin vui là tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Oslo, CEPI có kế hoạch chi 200 triệu USD để phát triển siêu vaccine coronavirus tác dụng rộng trong 5 năm tới. Một trong những khoản tài trợ đầu tiên theo chương trình đã được trao vào tháng 11/2021 cho MigVax Ltd. của Israel cho một công ty khởi nghiệp được huy động vốn từ cộng đồng đang nghiên cứu siêu vaccine "chống biến thể" ở dạng viên nén.

Siêu vaccine là một vũ khí để chống lại các mối đe dọa như Omicron - có nhiều đột biến hơn bất kỳ biến thể nào. Và với rất nhiều coronavirus dơi ẩn náu trong tự nhiên, sẽ có nhiều biến thể của COVID hơn.

Anthony Fauci, Giám đốc Viện dị ứng và bệnh truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ và cố vấn y tế hàng đầu của Tổng thống Joe Biden, cho biết. "Thay vì ứng phó với đợt bùng phát tiếp theo, điều quan trọng là phải phát triển một siêu vaccine có thể bảo vệ chống lại tất cả các biến thể của coronavirus".