Đồng Nai: Hàng loạt sai phạm liên quan đất 'vàng' của Hợp tác xã Gò Me

HTX Gò Me thành lập năm 1983 và đi vào hoạt động một năm sau đó với tổng diện tích đất là 77,3ha tại phường Thống Nhất, TP Biên Hòa. Đơn vị này đang trực tiếp quản lý, sử dụng 5,9 ha và đã giao khoán hơn 64 ha đất sản xuất nông nghiệp cho các hộ gia đình, cá nhân. Từ năm 1997 đến năm 2000, HTX Gò Me ký 173 bảng giao khoán đất sản xuất nông nghiệp cho các hộ gia đình, cá nhân để sản xuất nông nghiệp.

Khu đất "vàng" HTX Gò Me quản lý sử dụng trên đường Võ Thị Sáu, TP Biên Hòa

Nhiều sai phạm

Theo kết luận thanh tra của Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai về việc chấp hành quy định pháp luật về quản lý, sử dụng đất, xây dựng, đầu tư đối với HTX Gò Me, từ khi giao khoán tới nay, HTX không quản lý, kiểm tra việc sử dụng đất, để các hộ gia đình, cá nhân nhận khoán đất tự ý sử dụng đất không đúng nội dung nhận khoán, một số cá nhân, hộ gia đình tự xây dựng một số công trình, nhà ở.

Cụ thể, trong 173 bảng giao khoán gồm có 456 thửa đất thì 73 thửa đất đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng, 197 thửa đã kê khai nhưng chưa được cấp giấy và 183 thửa không có thông tin về đăng ký, cấp giấy.

Vào thời điểm đăng ký kê khai đất đai năm 1999, diện tích đất HTX Gò Me giao khoán cho các xã viên vẫn thuộc quyền quản lý, sử dụng của HTX. Tuy nhiên, đơn vị này không đăng ký kê khai mà để cho xã viên tự đăng ký kê khai không đúng quy định.

Về phần diện tích đất giao khoán cho xã viên, HTX cũng không quản lý, không thực hiện đúng nội dung trong bảng giao khoán để cho xã viên kê khai đăng ký, xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất gây thất thoát đất của HTX.

Đoàn thanh tra xác định, UBND phường Thống Nhất không kiểm tra, xử lý việc các hộ gia đình, cá nhân tự ý xây dựng nhà là buông lỏng quản lý. Riêng công trình nhà hàng Đồng Quê trên thửa đất 1, 2, tờ bản đồ số 44, dù đã ban hành quyết định cưỡng chế nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm.

Cũng theo kết luận thanh tra, HTX Gò Me sử dụng hơn 5,5 ha trong số hơn 5,9 ha đất chưa hiệu quả, chưa đúng mục đích, chưa phù hợp với ngành nghề đăng ký kinh doanh.

Cụ thể, ngày 21-12-2019, HTX Gò Me và Công ty cổ phần Đông Á Phát ký hợp đồng xây dựng nhà trưng bày hàng mẫu và dịch vụ bán hàng với diện tích sử dụng 670 m2 trên đường Võ Thị Sáu. Theo đó, Công ty cổ phần Đông Á Phát làm chủ đầu tư, chi trả toàn bộ chi phí xây dựng, tổ chức kinh doanh và sau đó sẽ chia lợi nhuận cho HTX Gò Me mỗi năm 480 triệu đồng, trong 10 năm (tính từ ngày 1-1-2020).

Việc này là không đúng vì UBND tỉnh Đồng Nai chỉ cho phép HTX Gò Me cho thuê đất và hợp đồng thuê đất để xây dựng trạm kinh doanh xăng, dầu. Việc hợp tác đầu tư với Công ty cổ phần Đông Á Phát khi HTX chưa được cấp quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là chưa đủ điều kiện để góp vốn bằng tài sản của mình gắn liền với đất thuê, là vi phạm Điều 175, Luật Đất đai 2013.
Mãi đến khi đoàn thanh tra vào cuộc, ngày 25-5-2021, HTX Gò Me mới lập thỏa thuận chấm dứt thực hiện hợp đồng hợp tác đầu tư với Công ty cổ phần Đông Á Phát.

Nhà trưng bày hàng mẫu và dịch vụ bán hàng xây dựng trên đất HTX Gò Me ở đường Võ Thị Sáu, TP Biên Hòa bị tỉnh Đồng Nai "tuýt còi"

Cấp 73 sổ đỏ trái quy định

Theo kết luận thanh tra, năm 1999, sau khi có chủ trương của UBND tỉnh Đồng Nai về việc kê khai đăng ký đất đai đồng loạt trên địa bàn, các xã viên đã sử dụng bảng giao khoán đất trước đó để đăng ký. Từ năm 2004 đến năm 2021 đã có 73 thửa đất đã được cấp sổ đỏ với diện tích hơn 84.000 m2.

Qua kiểm tra, nguồn gốc các thửa đất do HTX Gò Me giao khoán cho xã viên thì hồ sơ cấp giấy cho các hộ gia đình, cá nhân không có một trong các loại giấy tờ chứng minh về quyền sử dụng đất (quy định tại điều 50 Luật đất đai năm 2003 và điều 100 Luật đất đai 2013).

Thế nhưng, UBND phường Thống Nhất và cơ quan chức năng TP Biên Hòa họp xét, kiểm tra hồ sơ xác định đủ điều kiện và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân là không đúng quy định.

Ngoài ra, Sở Tài nguyên - Môi trường Đồng Nai ra văn bản hướng dẫn UBND TP Biên Hòa xét cấp sổ đỏ cho các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất do HTX giao khoán là không phù hợp quy định.

Kết luận thanh tra chỉ rõ, những vi phạm nêu trên thuộc về Hội đồng quản trị và Ban Giám đốc HTX Gò Me qua các thời kỳ. Chủ tịch UBND phường Thống Nhất; Giám đốc, Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai, chi nhánh Biên Hòa, các cơ quan chuyên môn, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND TP Biên Hòa và các công chức tham mưu giúp việc chịu trách nhiệm về những vi phạm trong quá trình xét, phê duyệt, ký cấp sổ đỏ.

Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu Gò Me hủy bỏ các hợp đồng đang cho thuê hơn 17.000 m2 đất, thực hiện nghiêm túc đăng ký kê khai đối với 34 thửa đất còn lại theo quy định.

UBND thành phố Biên Hòa chủ trì, phối hợp cùng hợp tác xã Gò Me kiểm tra, rà soát hiện trạng, xử lý 73 sổ đỏ đã cấp trái quy định; Đánh giá lại nhu cầu sử dụng đất của hợp tác xã, nếu cần thiết thì xem xét thu hồi những phần đất không sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích.

Chỉ đạo UBND phường Thống Nhất xử lý các trường hợp sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng không phép trên diện tích đất hợp tác xã đang quản lý và giao khoán cho các hộ gia đình, cá nhân. UBND thành phố Biên Hòa xử lý dứt điểm phần diện tích xây dựng sai phép của 7 ki-ốt.

Một số cá nhân Sở Tài nguyên - Môi trường Đồng Nai chịu trách nhiệm trong việc ban hành văn bản là không phù hợp quy định.

Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai giao các đơn vị chức năng xác định các tập thể, cá nhân liên quan đến những sai phạm nêu trên để xử lý theo quy định của pháp luật…