Ngày làm việc thứ 2, Trung ương họp tổ về đề án tổng kết Nghị quyết tam nông

Trong ngày làm việc thứ hai (5-5) của Hội nghị Trung ương 5, sau phần thảo luận tại phiên họp toàn thể buổi sáng về chủ trương, định hướng lớn đối với chính sách, pháp luật đất đai giai đoạn tới. Buổi chiều, các ủy viên Trung ương họp tổ, bước vào nội dung thứ hai của chương trình làm việc: Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Phát biểu khai mạc Hội nghị Trung ương 5, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khái quát những đánh giá sau ba nhiệm kỳ triển khai Nghị quyết 26 năm 2008 của Ban chấp hành Trung ương, lần đầu tiên đặt vấn đề tổng thể về “tam nông”. Bên cạnh kết quả tích cực là đổi mới bộ mặt nông thôn bằng đầu tư lớn cả từ ngân sách lẫn đóng góp của người dân, sự tham gia của doanh nghiệp thì song song với quá trình thu hút lao động về những địa phương đô thị hóa, công nghiệp hóa mạnh, các vùng quê vẫn đối diện với nhiều khó khăn, thách thức.

Tổng kết “tam nông” đã chỉ ra một loạt vấn đề như nông nghiệp phát triển còn thiếu bền vững, tốc độ tăng trưởng có xu hướng giảm. Tổ chức sản xuất nông nghiệp chủ yếu vẫn dựa vào nông hộ nhỏ, thiếu liên kết trong sản xuất, kinh doanh; kinh tế tập thể, hợp tác xã chậm phát triển.

Việc nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, nguồn nhân lực chất lượng cao chưa trở thành động lực chính để tạo đột phá phát triển. Nhiều loại giống cây trồng, giống vật nuôi, vật tư đầu vào còn phụ thuộc việc nhập khẩu.

Thu hút đầu tư cho phát triển công nghiệp, dịch vụ ở nông thôn gặp nhiều khó khăn. Cơ giới hóa chưa đồng bộ, công nghiệp cơ khí, công nghiệp chế biến nông sản phát triển còn chậm. Đào tạo nghề, giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn chưa đạt yêu cầu.

Dịch chuyển lao động thời công nghiệp hóa khiến lao động nông thôn có xu hướng già hóa, năng suất lao động thấp. Thu nhập của phần lớn nông dân chưa cao, chênh lệch với thành thị và giữa các vùng, miền còn lớn. Tỉ lệ hộ nghèo ở nông thôn còn nhiều, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Xây dựng nông thôn mới là chủ trương lớn của Nghị quyết 26 nhưng kết quả triển khai chưa đồng đều. Nhiều nơi chưa chú trọng đúng mức tới phát triển sản xuất, tạo sinh kế cho người dân. Các tiêu chí về đời sống văn hóa, bảo vệ môi trường, nhất là những vùng khó khăn còn thấp.

Sau 15 năm, nhiều vấn đề xã hội phát sinh, gây bức xúc trong nhân dân. Ô nhiễm môi trường nông thôn gia tăng ở nhiều địa phương. Năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu còn yếu; phòng chống thiên tai, dịch bệnh chưa đáp ứng yêu cầu.

Đây là những vấn đề mà nhiều ủy viên Trung ương - bí thư 63 tỉnh, thành cảm nhận trực tiếp, có trao đổi với những người đồng cấp, công tác ở trung ương để cùng nhau nhận thức, thống nhất về chủ trương, giải pháp cho giai đoạn tiếp theo.