Nhiều gói thầu mua sắm hàng hóa: Tiêu chí về nhân sự làm khó nhà thầu

Nhiều gói thầu mua sắm hàng hóa, bên cạnh rào cản kỹ thuật, yêu cầu về nhân sự chủ chốt cũng là một trong những trở ngại lớn nhất đối với nhà thầu. Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

Mới đây, Gói thầu Cung cấp bàn 4 chỗ ngồi, ghế làm việc cho các khoa giáo viên phục vụ công tác giáo dục - đào tạo tại Trường Sĩ quan Lục quân 2, tỉnh Đồng Nai được Công ty TNHH Tư vấn và Đầu tư xây dựng Gia Dương (Bên mời thầu) tổ chức lựa chọn nhà thầu theo hình thức chào hàng cạnh tranh qua mạng. Gói thầu có giá dự toán 995 triệu đồng, phạm vi cung cấp 40 chiếc bàn, 250 chiếc ghế, song hồ sơ mời thầu (HSMT) yêu cầu tới 5 vị trí nhân sự chủ chốt. Đáng chú ý trong số đó, cán bộ phụ trách dự án được yêu cầu có Chứng chỉ hành nghề hoạt động đấu thầu do Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp; cán bộ phụ trách kỹ thuật phải tốt nghiệp đại học chuyên ngành chế biến lâm sản.

Một nhà thầu cho rằng, đây là những yêu cầu rất phi lý, hiếm gặp tại những gói thầu mua sắm có quy mô tương tự. Trong khi đó, Bên mời thầu lại nhìn nhận hàng hóa đang xét có yêu cầu cao về đặc tính kỹ thuật, đòi hỏi nhân sự tham gia có đầy đủ kinh nghiệm.

Tương tự, Gói thầu Mua sắm thiết bị (thiết bị tập đạp xe; thiết bị tập lưng hông; thiết bị tập lưng bụng đôi) cho học sinh mầm non, tiểu học, THCS huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (dự toán 484 triệu đồng) khiến nhà thầu “ngán ngẩm” bởi các yêu cầu về nhân sự. Để đủ điều kiện dự thầu, nhà thầu cần có 8 nhân sự chủ chốt tại 4 vị trí. Trong đó, cán bộ quản lý, điều hành phải có Chứng nhận an toàn, vệ sinh lao động nhóm I, Chứng nhận bồi dưỡng nghiệp vụ giám sát thi công; cán bộ phụ trách đào tạo chuyển giao công nghệ yêu cầu tốt nghiệp trình độ đại học trở lên chuyên ngành sư phạm thể chất, đính kèm hợp đồng lao động. Bên cạnh đó, cán bộ phụ trách lắp đặt (5 người) yêu cầu tốt nghiệp trung cấp nghề cơ khí, mộc, điện. Đây đều là các chuyên ngành không liên quan đến tính chất hàng hóa mời thầu. Kết quả, Gói thầu ghi nhận một nhà thầu tham dự và trúng thầu.

Tại TP.HCM, Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng Hoàng Phúc Thành (Bên mời thầu) đang lựa chọn nhà cung cấp tại Gói thầu Mua sắm bàn ghế hội trường và bàn ghế học sinh 1 chỗ năm 2022 cho Trường Tiểu học Châu Văn Liêm. Gói thầu có giá dự toán gần 300 triệu đồng, song HSMT yêu cầu vị trí cán bộ phụ trách thanh quyết toán phải có Chứng chỉ kỹ sư định giá xây dựng hạng III trở lên. Chỉ đến khi các nhà thầu có ý kiến phản đối, tiêu chí này mới được Bên mời thầu sửa đổi, cập nhật thành “có Chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ nghiệm thu, thanh quyết toán hoặc Chứng chỉ định giá còn hiệu lực”. Gói thầu được mở thầu ngày 23/5/2022, với sự tham dự của hai nhà thầu.

Đối lập với những trường hợp vừa nêu, tại một số gói thầu mua sắm tập trung quy mô lớn, nhà thầu không gặp “sự cố” tại các yêu cầu nhân sự. Với những yêu cầu đúng, đủ, các gói thầu này thường rất hấp dẫn nhà thầu. Đơn cử như tại Gói thầu Mua sắm thiết bị giáo dục thể dục thể thao năm 2021 tại Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Long An (dự toán 34,265 tỷ đồng), HSMT chỉ quy định 6 vị trí nhân sự chủ chốt có trình độ chuyên môn từ cao đẳng trở lên tương ứng với vị trí đảm nhận, kinh nghiệm 3 - 5 năm và không yêu cầu thêm các loại chứng chỉ/chứng nhận. Kết quả mở thầu ghi nhận 3 nhà thầu tham dự, trong đó, giá được phê duyệt trúng thầu là 32,732 tỷ đồng.

Thông tư 05/2015/TT-BKHĐT quy định căn cứ theo quy mô, tính chất của gói thầu mà HSMT có thể yêu cầu các vị trí nhân sự chủ chốt thực hiện từng phần công việc của gói thầu như lắp đặt; hướng dẫn chạy thử, vận hành; đào tạo, chuyển giao công nghệ... Theo chuyên gia đấu thầu, tại các gói thầu không đòi hỏi cao về mặt kỹ thuật, việc vận dụng quy định này cần lấy yếu tố hiệu quả kinh tế làm trọng, từ đó giảm thiểu kiến nghị phát sinh trước, trong và sau đấu thầu, gia tăng cạnh tranh giữa các nhà thầu.