Vụ Việt Á: Nhiều sai phạm tại Sở Y tế, CDC Cần Thơ và các đơn vị có liên quan

Ngày 7/6, Thanh tra TP. Cần Thơ đã có Thông báo kết luận thanh tra số 963/TBKL-TTr. Theo đó, Thanh tra thành phố đã tiến hành thành lập Đoàn thanh tra thực hiện thanh tra tại Sở Y tế, các đơn vị trực thuộc và Ủy ban nhân dân quận, huyện trong việc mua sắm và sử dụng các trang thiết bị, vật tư, phương tiện phòng, chống dịch, các loại xét nghiệm chẩn đoán nhanh và xét nghiệm sinh học phân tử RT-PCR xác định Covid-19.

Theo báo cáo, trong năm 2020 và năm 2021 các đơn vị đã thực hiện mua sắm 576 gói thầu, tổng giá trị là 276.567.700.000 đồng. Đoàn thanh tra kiểm tra 413 gói thầu với tổng giá trị 238.081.073.000 đồng. Kết quả thanh tra cho thấy vẫn còn một số tồn tại, thiếu sót cần khắc phục, chấn chỉnh.

Sở Y tế không tổ chức thuê đơn vị thẩm định giá tại một số gói thầu

Kết luận thanh tra chỉ rõ, một số gói thầu không tổ chức thuê đơn vị thẩm định giá mà tự thành lập Tổ mua sắm là chưa đúng theo quy định tại khoản 1 Điều 45 Luật giá số 11/2012/QH.13. Việc lựa chọn nhà thầu của một số gói chưa đáp ứng năng lực thực hiện ngay gói thầu là không đúng với quy định tại khoản 1 Điều 56 Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu.

Một số gói thầu không thực hiện đủ các bước đối với chỉ định thầu theo quy trình rút gọn, không có ba bảng báo giá để làm cơ sở chỉ định thầu và xác định giá gói thầu, chưa đăng tải công khai trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Báo đấu thầu...

Hồ sơ đấu thầu của một số gói thầu không thể hiện việc gửi dự 3 thảo hợp đồng cho nhà thầu để thương thảo, hoàn thiện hợp đồng; không công khai kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 38 Luật Đấu thầu; khoản 1 Điều 56 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ. Để xảy ra những hạn chế, thiếu sót nêu trên, trách nhiệm thuộc về Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế, Phòng Kế hoạch - Tài chính thuộc Sở Y tế thành phố và Phó Giám đốc là Tổ trưởng Tổ mua sắm và các thành viên của Tổ mua sắm thực hiện gói thầu.

CDC Cần Thơ có dấu hiệu cố ý lựa chọn sản phẩm của Công ty Việt Á

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC Cần Thơ): CDC Cần Thơ thực hiện 07 gói thầu mua sắm sinh phẩm, hóa chất, vật tư tiêu hao. Việc lựa chọn sản phẩm Lightpoweriva SARS-CoV-2 1stRT-rPCR Plus Kit do Công ty Việt Á sản xuất để làm căn cứ đề xuất kinh phí, phê duyệt dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu nhưng không nêu được căn cứ đề xuất nhu cầu về chủng loại, đặc tính kỹ thuật, công nghệ sản xuất, mức độ tương thích với máy móc thiết bị đang sử dụng và so sánh hiệu quả giữa các loại Kit xét nghiệm đang có trên thị trường.

Trong khi tại cùng thời điểm, Bộ Y tế đã có nhiều văn bản công bố nhiều sản phẩm Kit xét nghiệm PCR (trong nước và nhập khẩu) để các cơ sở y tế tham khảo làm căn cứ mua sắm. Mặt khác, theo báo cáo của CDC Cần Thơ, năm 2020 đơn vị có thiết bị xét nghiệm hiệu Biorad CFX 96 tương thích với nhiều loại sinh phẩm xét nghiệm nhưng không được Hội đồng khoa học công nghệ đánh giá, xem xét, so sánh giá giữa các sản phẩm mà quyết định đề xuất sản phẩm của Công ty Việt Á.

Một số gói thầu không có hồ sơ dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu; việc áp giá thiết bị theo chứng thư thẩm định giá không phù hợp về thời gian. Chứng thư thẩm định giá chưa phản ánh chính xác giá so với giá thị trường (Thẩm định viên chỉ sử dụng một phương pháp thẩm định giá khi không đủ điều kiện) dẫn đến việc xây dựng đơn giá dự thầu chưa đảm bảo chính xác, khách quan. Hơn nữa, việc thuê đơn vị tư vấn thẩm định giá do CDC Cần Thơ tự thực hiện, không có quyết định chỉ định thầu và không đưa vào kế hoạch lựa chọn nhà thầu để trình Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt.

Ảnh minh họa

CDC Cần Thơ lập hồ sơ mời thầu không nêu tiêu chuẩn đánh giá theo Mẫu số 02 ban hành kèm theo Thông tư số 11/2015/TT-BKHĐT ngày 27/10/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về quy định chi tiết lập hồ sơ yêu cầu đối với chỉ định thầu, chào hàng cạnh tranh.

Mặt khác, trong quá trình đánh giá hồ sơ đề xuất của Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất, kết quả kiểm tra chất lượng thành phẩm và hướng dẫn sử dụng nêu sản phẩm là LightPoweriVASARS-CoV-2 1stRT-rPCR kit mã code VA.A02-055H là không đúng theo bảng chào giá là LightPoweriVASARS-CoV-2 1stRT-rPCR Plus Kit mã code VA.A02-055G. Do đó, hồ sơ không đáp ứng về tính năng kỹ thuật nhưng vẫn được tổ chuyên gia đấu thầu và tổ thẩm định đề xuất trúng thầu và được Giám đốc CDC Cần Thơ phê duyệt Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất trúng thầu là không đúng quy định của Luật Đấu thầu năm 2013, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26 tháng 6 năm 2014 của Chính phủ.

Việc chỉ định thầu của CDC Cần Thơ có dấu hiệu cố ý lựa chọn sản phẩm của Công ty Việt Á và chỉ định Công ty Hợp Nhất thực hiện gói thầu nhằm hợp thức hóa hồ sơ mua sắm, xây dựng giá không tham khảo giá thị trường dẫn đến chênh lệch giá gây thiệt hại ngân sách Nhà nước. Ngoài ra, Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất chưa cung cấp hàng hóa theo đúng các điều khoản nêu trong hợp đồng, tuy nhiên CDC Cần Thơ căn cứ vào các biên bản mượn hàng trước đó làm cơ sở xác nhận giá trị khối lượng công việc hoàn thành và thực hiện nghiệm thu thanh lý hợp đồng để thanh toán cho nhà thầu là không đúng quy định pháp luật tại Điều 95, Điều 99 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu.

Để xảy ra những hạn chế, thiếu sót nêu trên, trách nhiệm thuộc về Giám đốc CDC Cần Thơ, Hội đồng Khoa học công nghệ cơ sở, Tổ thẩm định, Tổ chuyên gia xét thầu và các cá nhân tham mưu thực hiện gói thầu. Ngoài ra, còn có trách nhiệm của đơn vị thẩm định giá được CDC Cần Thơ chỉ định thầu thực hiện thẩm định giá các gói thầu mua sắm tại CDC Cần Thơ và trách nhiệm có liên quan của lãnh đạo Sở Tài chính, Phòng thẩm định và cá nhân trực tiếp thẩm định hồ sơ dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu

Bệnh viện công lập trên địa bàn thành phố có dấu hiệu chia tách nhỏ gói thầu để tiến hành mua sắm

Cũng theo kết luận thanh tra, hồ sơ phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu không có biên bản họp của Hội đồng khoa học là không đúng theo Điều 9 Thông tư số 14/2020/TT-BYT ngày 10/7/2020 quy định một số nội dung trong đấu thầu trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập; hàng hóa được chỉ định để mua sắm là sản phẩm của Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á, không so sánh đối chiếu với giá của các sản phẩm cùng tính năng, tiêu chuẩn kỹ thuật của các hãng sản xuất khác, dẫn đến việc thẩm định giá (cơ sở quan trọng để phê duyệt giá kế hoạch) không phản ánh chính xác giá thị trường của sản phẩm.

Có dấu hiệu chia tách nhỏ gói thầu để tiến hành mua sắm ở một số Bệnh viện để thực hiện chỉ định thầu theo quy trình rút gọn, vi phạm những điều cấm trong hoạt động đấu thầu theo quy định tại điểm k khoản 6 Điều 89 Luật Đấu thầu năm 2013 và khoản 3 Điều 9 Thông tư số 58/TT-BTC ngày 29 tháng 3 năm 2016 của Bộ Tài chính. Hầu hết các Bệnh viện chưa thực hiện đăng tải công khai kế hoạch lựa chọn nhà thầu hoặc đăng tải chậm trễ trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia/báo đấu thầu theo quy định là không đúng quy định tại khoản 12 Điều 4 và khoản 1 Điều 8 Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13.

Để xảy ra những hạn chế, thiếu sót nêu trên, trách nhiệm thuộc về Giám đốc Bệnh viện, Khoa Dược, bộ phận kế toán và các cá nhân có liên quan trực tiếp thực hiện gói thầu (Bệnh viện Đa khoa thành phố, Bệnh viện Tim mạch, Bệnh viện Da liễu, Bệnh viện Nhi đồng, Bệnh viện Ung bướu, Bệnh viên Dân quân y, Bệnh viện Tâm thần, Bệnh viện Y học Cổ truyền, Bệnh viện Huyết học và Truyền máu, Bệnh viện Lao và bệnh Phổi, Bệnh viện Tai Mũi Họng , Bệnh viện Phụ sản Mắt Răng Hàm mặt và một số bệnh viện tuyến quận, huyện trên địa bàn thành phố,…); trách nhiệm của Hội đồng khoa học cơ sơ, Hội đồng thuốc và điều trị, Tổ mua sắm, Tổ xét thầu được thành lập ở một số bệnh viện. Ngoài ra, còn có trách nhiệm của Phó Giám đốc Sở Tài chính, Trưởng phòng Tài chính Đầu tư và Chuyên viên phòng Tài chính Đầu tư tham mưu thẩm định, Thẩm định viên thực hiện thẩm định và Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thông tin và Thẩm định giá Tây Nam Bộ.

UBND các quận, huyện và Trung tâm Y tế: Một số đơn vị không thực hiện thương thảo hợp đồng

Hầu hết Ủy ban nhân dân các quận huyện chưa kịp thời đăng tải công khai kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 38 của Luật Đấu thầu; không thực hiện thương thảo hợp đồng; không yêu cầu nhà thầu cung cấp số lưu hành hoặc số giấy phép nhập khẩu phù hợp với trang thiết bị y tế dự thầu theo quy định tại Nghị định số 36/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ. Một số đơn vị chưa lập, trình phê duyệt dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu dưới 100 triệu, chỉ có văn bản thống nhất giao dự toán và Quyết định bổ sung dự toán giao Trung tâm Y tế tổ chức thực hiện mua sắm.

Một số Trung tâm y tế huyện không thực hiện thương thảo hợp đồng, không ra quyết định chỉ định thầu; sử dụng 3 bảng báo giá nhưng không có ký xác nhận của các đơn vị chào giá; bảng báo giá không ghi ngày tháng năm báo giá; một số hợp đồng chỉ 01 bảng báo giá hoặc không có bảng báo giá; một số bảng báo giá có sau quyết định chỉ định thầu.

Để xảy ra những hạn chế, thiếu sót nêu trên, trách nhiệm chính là của Giám đốc các Trung tâm Y tế và các cá nhân trực tiếp tham mưu công tác mua sắm vật tư, trang thiết bị y tế tại Trung tâm (Trung tâm Y tế Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Cờ Đỏ, Phong Điền, Ô Môn, Vĩnh Thạnh); Văn phòng, Phòng Tài chính – Kế hoạch và Phòng Y tế tại UBND một số quận, huyện (UBND quận Bình Thủy, Phong Điền, Vĩnh Thạnh, Cờ Đỏ,…). Ngoài ra, Chủ tịch UBND một số quận, huyện cũng có trách nhiệm trong việc để xảy ra những hạn chế, thiếu sót nêu trên (Bình Thủy, Ô Môn, Phong Điền, Vĩnh Thạnh) và Chủ tịch UBND các phường trên địa bàn quận Bình Thủy.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Chánh Thanh tra thành phố kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo Giám đốc Sở Y tế, Chủ tịch UBND quận, huyện, các cơ quan, đơn vị có liên quan tiến hành kiểm điểm rút kinh nghiệm, kiểm điểm xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan có những hạn chế, thiếu sót được nêu tại Kết luận thanh tra và khắc phục những hạn chế, thiếu sót qua thanh tra. Yêu cầu các đơn vị, cá nhân có liên quan thu hồi, nộp vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra thành phố số 3949.0.1041808.00000 tại Kho bạc nhà nước Cần Thơ các nội dung sai phạm về mua sắm và sử dụng với tổng số tiền là 61.732.000 đồng. Kiến nghị chuyển cơ quan Công an tiếp tục điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật.