Cổ phiếu ngành thép "từ cơ thành nguy"

Cổ phiếu ngành thép "từ cơ thành nguy"

Ngay từ tháng 2, khi xung đột Nga – Ukraine bắt đầu diễn ra, một số nhà sản xuất thép hàng đầu tại Ukraine (bao gồm Metinvest và ArcelorMittal) đã có kế hoạch cắt giảm sản lượng xuống mức tối thiểu do hoạt động vận chuyển đường sắt và cảng bị đình trệ.

Trong báo cáo đầu tháng 3, Chứng khoán VNDirect từng đánh giá: "Các nhà xuất khẩu thép hàng đầu của Việt Nam có cơ hội gia tăng sản lượng trong thời gian tới".

Còn nhớ, ở thời điểm đó, trên sàn chứng khoán, cổ phiếu ngành thép bỗng trở thành tâm điểm của thị trường khi VN-Index tăng chưa tới 1%, nhưng giá các cổ phiếu nổi trội của ngành thép đều tăng hai chữ số.

Điển hình, cổ phiếu NKG (Thép Nam Kim) đứng đầu về biên độ với mức tăng hơn 60% chỉ trong một tháng, HSG (Tập đoàn Hoa Sen) cũng tăng gần 36%, HPG (Tập đoàn Hòa Phát) và POM (Thép Pomina) tăng 17-21%.

Tuy nhiên, giá thép HRC sau khi đạt đỉnh trong giai đoạn đầu tháng 3 đến đầu tháng 4, có thời điểm lên gần 1.600 USD/tấn đã liên tục giảm.

Trong nước, sau khi tăng 15% trong Quý I/2022 nhờ nhu cầu dồn nén, sản lượng tiêu thụ thép thành phẩm trong tháng 4 và tháng 5 đã giảm khoảng 32% so với cùng kỳ. Cùng với đó, giá thép xây dựng cũng giảm khoảng 11% so với mức đỉnh vào tháng 3, trong khi giá thép HRC cũng giảm 25% so với mức đỉnh vào đầu tháng 4, theo diễn biến của giá thép thế giới.

Những điều này đã được phản ánh vào giá cổ phiếu thép khi nhóm này giảm với biên độ gấp nhiều lần so với mức điều chỉnh hơn 20% của VN-Index tính từ mức đỉnh thiết lập từ cuối tháng 4 đến nay.

Chẳng hạn, tính đến chốt phiên 5/7, cổ phiếu HPG đã về mức 21.900 đồng/cp, giảm hơn 60% so với mức đỉnh cuối năm 2021. Xét trong ba tháng gần đây, cổ phiếu này đã giảm hơn 57%. Tương tự, các mã khác nhóm này như NKG, HSG hay POM cũng chung kịch bản.

Mặc dù xu hướng giảm không chỉ xảy ra với ngành thép mà là xu hướng của toàn thị trường chung. Song vấn đề của nhóm này còn là sự thay đổi trong kỳ vọng của nhà đầu tư. Từ triển vọng tích cực, khả năng hưởng lợi từ căng thẳng địa chính trị, thay vào đó là những lo ngại về tác động thật sự do giá năng lượng cao, đứt gãy chuỗi cung ứng và cú sốc chiến tranh có thể dẫn đến giảm nhu cầu các mặt hàng sử dụng nhiều thép như ôtô và đồ điện gia dụng.

Bên cạnh đó, việc Trung Quốc áp dụng giãn cách xã hội trên diện rộng với mục tiêu "Zero Covid" cũng tác động mạnh đến nhu cầu thị trường.

Hơn nữa, căng thẳng địa chính trị không chỉ ảnh hưởng tới nguồn cung thép, mà còn tác động mạnh tới chi phí sản xuất, khi các nguyên liệu đầu vào quan trọng như than luyện cốc tăng vọt, gây ảnh hưởng trực tiếp tới lợi nhuận của những doanh nghiệp ngành thép.

Thực tế, số liệu tài chính theo quý từ đầu năm 2021 đến nay cho thấy, đà giảm cũng bắt đầu rõ ràng hơn. Biên lợi nhuận gộp và lợi nhuận của hầu hết doanh nghiệp lớn ngành thép sau khi đạt đỉnh trong hai quý giữa năm 2021 đều có xu hướng thu hẹp khi ảnh hưởng của giá nguyên vật liệu đầu vào gia tăng.

Nếu so sánh với cùng kỳ năm trước, kết quả kinh doanh quý I vẫn ở mức tích cực, chủ yếu do mức nền so sánh thấp. Nhưng nếu so sánh với giai đoạn bùng nổ của ngành thép, bắt đầu từ quý II/2021, kết quả có xu hướng thu hẹp.

Trong Đại hội cổ đông diễn ra ngày 24/5 vừa qua, Chủ tịch thép Hòa Phát Trần Đình Long cũng thừa nhận, hiện ngành thép đang không thuận lợi. “Khi có kết quả kinh doanh quý II, cổ đông sẽ thấy tình hình thê thảm thế nào”, ông Long nói.