Kiểm toán phát hiện 5 công ty thuộc Vicem khai thác trái phép hàng triệu tấn đá vôi

Công ty Cổ phần Xi măng Bút Sơn; Công ty Cổ phần Xi măng Hoàng Mai; Công ty Xi măng Vicem Tam Điệp; Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Hải Phòng; Vicem Hoàng Thạch là những cái tên đã khai thác vượt công suất được cấp phép hàng triệu tấn đá vôi mỗi năm để sản xuất xi măng, clinker.

Cụ thể, Công ty Cổ phần Xi măng Bút Sơn (Vicem Bút Sơn) đã hai năm liên tiếp khai thác vượt công suất mỏ tại mỏ sét Ba Sao (tỉnh Hà Nam). Năm 2019 Vicem Bút Sơn khai thác vượt công suất mỏ sét Ba Sao khoảng 215.380 tấn, năm 2020 khai thác vượt công suất 43.350 tấn so với giấy phép được cấp.

Công ty Cổ phần Xi măng Hoàng Mai (Vicem Hoàng Mai) đã vi phạm Luật khoáng sản năm 2010, tổ chức thăm dò khoáng sản khi chưa được Bộ Tài nguyên và môi trường cấp phép.

Tại mỏ đá vôi Hoàng Mai B (tỉnh Nghệ An) do Vicem Hoàng Mai khai thác để sản xuất xi măng và clinker, Kiểm toán Nhà nước phát hiện trong năm 2019, Vicem Hoàng Mai khai thác vượt công suất 212.208 tấn đá vôi, năm 2020 khai thác vượt 82.860 tấn đá vôi, năm 2021 khai thác vượt 153.740 tấn đá vôi, so với giấy phép khai thác khoáng sản được cấp vào năm 1995.

Công ty Xi măng Tam Điệp (Vicem Tam Điệp) cũng khai thác vượt công suất mỏ đá vôi Hang Nước (tỉnh Ninh Bình) khoảng 111.188 tấn đá vôi, so với giấy phép được Bộ Tài nguyên và môi trường cấp trong năm 2021.

Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Hải Phòng (Vicem Hải Phòng) đã khai thác vượt công suất cấp phép 84.572 tấn đá vôi để sản xuất xi măng, clinker trong năm 2021.

Nhà máy xi măng Hải Phòng.

Vicem Hoàng Thạch cũng hết thời hạn được cấp phép quyền khai thác mỏ đá vôi Núi Han (tỉnh Hải Dương) từ năm 2020, nhưng đến nay vẫn tiếp tục khai thác mà chưa gia hạn quyền khai thác mỏ.

Theo báo Công Thương, Kiểm toán Nhà nước còn phát hiện các các đơn vị này có dấu hiệu lãng phí tài nguyên, chưa nộp tiền cấp quyền khai thác, khai thác khoáng sản không đúng theo hợp đồng, nộp thuế không đầy đủ… trong quá trình khai thác.

Ví dụ như Vicem Hải Phòng dù được cấp quyền khai thác 2,8 triệu tấn đá vôi/năm để sản xuất xi măng, clinker nhưng nhà máy của công ty chỉ có công suất nghiền khoảng 1,8 triệu tấn/năm, thừa công suất 1 triệu tấn/năm.

Vicem Hoàng Mai đã thu gom bổ sung 259.949 tấn đá dolomit, năm 2017 thu hồi 90.019 tấn đá dolomit trong quá trình khai thác đá vôi nhưng chưa được cơ quan thẩm quyền cấp phép, chưa nộp tiền cấp quyền khai thác. Vicem Hạ Long còn tồn đọng khoảng 264.944 tấn đất đá, khoáng sản đi kèm tại bãi chứa số 2 nhưng chưa được tổng hợp, báo cáo.

Vicem Bỉm Sơn ký hợp đồng thuê tỉnh Thanh Hóa 8,02ha đất nhưng lại khai thác khoáng sản trên diện tích rộng hơn gấp nhiều lần.

Trước những vi phạm trên, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị Hội đồng thành viên Vicem chỉ đạo người đại diện phần vốn nhà nước của Tổng công ty tại các đơn vị tổ chức đánh giá nguyên nhân, kiểm điểm, xác định trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan đến những tồn tại được nêu trong báo cáo kiểm toán.