Thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan

Hội nghị diễn ra dưới sự chủ trì của ông Hoàng Việt Cường - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan và Ông Andy Allen – Chuyên gia cao cấp về thuận lợi hoá Thương mại - Dự án Tạo thuận lợi thương mại của USAID, với sự tham gia của đại diện cộng đồng doanh nghiệp (DN) và các đơn vị hải quan địa phương. Hội nghị đã giới thiệu các nội dung của Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích Doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật Hải quan đến cộng đồng doanh nghiệp, đồng thời tổ chức lễ ký kết Biên bản ghi nhớ giữa cơ quan Hải quan và đại diện một số DN tham gia Chương trình.

Theo thống kê của cơ quan Hải quan, trong số hơn 190.000 DN có hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) được đánh giá trên hệ thống quản lý rủi ro thì có trên 10% DN tuân thủ ở mức trung bình và mức độ cao, chiếm trên 83% kim ngạch và tờ khai. Tuy nhiên, lại có đến 89% DN đang ở mức độ tuân thủ thấp hoặc không tuân thủ chiếm trên 16% kim ngạch và tờ khai XNK. Điều này cho thấy mức độ cần phải quan tâm đến nhóm DN tuân thủ thấp và không tuân thủ. Do vậy, mục tiêu của “Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan” hướng đến là sau 2 năm triển khai, tất cả DN tham gia chương trình từng bước cải thiện mức độ tuân thủ (80% mức tuân thủ trung bình và cao). Cơ quan Hải quan sử dụng chính những kết quả đó cũng như chính các DN tham gia chương trình là những tuyên truyền viên để giúp các DN còn lại ý thức tốt hơn trong việc tự nguyện tuân thủ pháp luật.

Việc tham gia chương trình trước hết đem lại lợi ích cho DN và cộng đồng DN; đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý của cơ quan Hải quan và các cơ quan quản lý nhà nước, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Do vậy, các DN vừa có lợi ích, đồng thời cũng cần phải có nghĩa vụ chấp hành đúng pháp luật bằng việc phối hợp chặt chẽ với cơ quan Hải quan để đánh giá lại thực trạng của việc tuân thủ pháp luật Hải quan hiện nay (mức độ tuân thủ và đánh giá xếp hạng) nhằm chỉ rõ các yếu tố, nguyên nhân ảnh hưởng đến việc tuân thủ; từ đó có chiến lược cụ thể từng bước cải thiện tiến tới xây dựng kế hoạch tự nguyện tuân thủ. Cục Quản lý rủi ro là đơn vị đầu mối phối hợp với các Vụ/Cục thuộc cơ quan Tổng cục Hải quan cũng như các Ban của VCCI và các Hiệp hội DN kịp thời tổng hợp các vướng mắc, hướng dẫn chi tiết cụ thể, điều phối chung để chương trình đạt được mục tiêu đã đề ra.     

 Ông Hoàng Việt Cường – Phó Tổng cục  trưởng Tổng cục Hải quan cho biết: “Đây là Chương trình thí điểm, nên việc lựa chọn đối tượng tham gia cũng được cân nhắc một cách kĩ lưỡng, giai đoạn đầu là khoảng hơn 266 DN với đầy đủ các loại hình: nhà nước, doanh nghiệp FDI, DN nhỏ và vừa, các loại hình kinh doanh (KD) XNK. Từ đó, cơ quan Hải quan sẽ có cái nhìn tổng thể để xây dựng phương pháp phù hợp cho từng loại hình. Trong giai đoạn này, chúng tôi cũng ưu tiên cho các đại lý làm thủ tục hải quan. Giai đoạn sau, tùy theo điều kiện và khả năng của mỗi địa phương sẽ tăng dần số lượng DN tham gia chương trình”.

Đại diện USAID tại Việt Nam cho biết: “Dự án Tạo thuận lợi thương mại do USAID tài trợ với tổng vốn hơn 21,7 triệu USD thời gian thực hiện trong 5 năm (2018-2023) nhằm hỗ trợ chính phủ Việt Nam áp dụng cách tiếp cận dựa trên quản lý rủi ro đối với thủ tục hải quan và kiểm tra chuyên ngành, từ đó tăng cường việc thực thi Hiệp định thương mại tự do của Tổ chức thương mại thế giới (WTO).

Dự án làm việc trực tiếp với Tổng cục Hải Quan - Bộ Tài Chính nhằm hướng đến mục tiêu chuẩn hóa các thủ tục hành chính, tăng cường sự phối kết hợp giữa trung ương và địa phương cũng như nâng cao năng lực cho cán bộ hải quan. Dự án hướng đến mục tiêu giúp Việt Nam cải thiện mội trường thương mại và đầu tư hấp dẫn hơn cho cho các DN và các nhà đầu tư nước ngoài.”

Trong giai đoạn hiện nay, tình hình kinh tế - xã hội đang trên đà phục hồi và tiếp tục khởi sắc, Đảng và Nhà nước đã đưa ra các giải pháp quyết liệt linh hoạt để tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia cũng như hỗ trợ tạo thuận lợi cho DN phục hồi sản xuất kinh doanh sau đại dịch; trong đó “Khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật Hải Quan” là một trong những chủ trương lớn của Chính phủ, Bộ Tài chính và ngành Hải quan nhằm thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ hàng năm. Chủ trương này cũng đã được quy định cụ thể tại Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 628/QĐ-TTg ngày 20/5/2022, phù hợp với chiến lược phát triển Chính phủ số nói chung, phát triển Hải quan số nói riêng cũng như xu thế của thế giới (kiến nghị tại Khung tiêu chuẩn SAFE của WCO).

Tại hội nghị, lãnh đạo Cục Quản lý rủi ro đã giới thiệu những nội dung quan trọng của chương trình thí điểm; ghi nhận giải đáp những câu hỏi vướng mắc của doanh nghiệp…

Tại hội nghị, lãnh đạo các Cục Hải quan địa phương: TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai đã ký kết Biên bản ghi nhớ với đại diện một số doanh nghiệp tham gia chương trình.

Thành lập nhóm chuyên trách hỗ trợ doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan

Tổng cục Hải quan vừa thành lập Nhóm chuyên trách thực hiện Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyên tuân thủ pháp luật hải quan.

Nhóm chuyên trách thực hiện Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích DN tự nguyên tuân thủ pháp luật hải quan gồm 123 thành viên là cán bộ, công chức thuộc Cục Quản lý rủi ro, Vụ Pháp chế, Ban Cải cách hiện đại hóa Hải quan, Cục Giám sát quản lý về hải quan, Cục Thuế Xuất nhập khẩu, Cục Kiểm định Hải quan (Tổng cục Hải quan) và 35 cục hải quan tỉnh, thành phố. Nhóm chuyên trách có nhiệm vụ thực hiện các hoạt động hỗ trợ toàn Ngành về tư vấn, hỗ trợ hướng dẫn theo các cam kết tại Biên bản ghi nhớ đối với DN thành viên Chương trình khi có yêu cầu. Đồng thời, ghi nhận tư cách thành viên, quá trình tham gia Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan trên hồ sơ DN và các hệ thống thông tin nghiệp vụ của cơ quan Hải quan đối với DN tham gia Chương trình để đảm bảo việc thực hiện các hoạt động hỗ trợ kịp thời, hiệu quả, đúng đối tượng.

Phân công, bố trí công chức, chuyên gia nghiệp vụ hải quan các cấp trực tiếp hỗ trợ, tư vấn liên lạc giải quyết các vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh của DN thành viên. Trao đổi thông tin, cảnh báo các yếu tố làm giảm mức độ tuân thủ của DN; cảnh báo DN xu hướng rủi ro về an ninh chuỗi cung ứng, xâm phạm sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, các rủi ro nội bộ của DN trong hoạt động xuất nhập khẩu theo các khuyến nghị từ các cơ quan có thẩm quyền, tổ chức có trách nhiệm trong nước và trên thế giới. Phối hợp với cộng đồng DN và các cơ quan liên quan tổ chức các hội thảo, đồng thời tư vấn, hỗ trợ các biện pháp để DN hợp tác với cơ quan Hải quan, chủ động phòng, tránh các lỗi vi phạm pháp luật hải quan, phòng tránh rủi ro trong chuỗi cung ứng xuất nhập khẩu, đảm bảo duy trì hoặc cải thiện mức độ tuân thủ pháp luật…

Doanh nghiệp hưởng lợi khi tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan

Ngày 6/9, Tổng cục Hải quan tổ chức Hội nghị trực tuyến triển khai Quyết định 1399/QĐ-TCHQ ngày 15/7/2022 về Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan. Theo Quyết định 1399, Tổng cục Hải quan đặt ra yêu cầu, sau 2 năm triển khai sẽ có 100% DN tham gia Chương trình không bị xử lý về các hành vi vi phạm pháp luật hải quan, được đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật ở mức 2 (tuân thủ cao), mức 3 (tuân thủ trung bình). Đồng thời, các dữ liệu, chỉ tiêu thông tin liên quan đến hoạt động quản lý, theo dõi, báo cáo thực hiện Chương trình cũng như các hoạt động tương tác với DN tham gia Chương trình cơ bản được thực hiện trên nền tảng số, đáp ứng các yêu cầu chuyển đổi số công tác nghiệp vụ của ngành Hải quan (theo Quyết định số 707/QĐ-TCHQ về phê duyệt Kế hoạch chuyển đổi số ngành Hải quan đến năm 2025 định hướng đến năm 2030). Sau 5 năm thực hiện Chương trình, thông qua các hoạt động hỗ trợ và việc tự nguyện tuân thủ của DN, phấn đấu tăng tỷ lệ DN tuân thủ mức 2, mức 3 đạt trên 20% tổng số DN hoạt động XNK. Trong khuôn khổ của Chương trình, DN tham gia sẽ được cơ quan Hải quan tạo thuận lợi, hỗ trợ, hướng dẫn miễn phí về các nội dung liên quan đến lĩnh vực áp dụng quản lý rủi ro, tuân thủ pháp luật hải quan và thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK, quá cảnh.

Ngành Hải quan đã và đang triển khai hỗ trợ DN tuân thủ pháp luật hải quan. Tuy nhiên, việc triển khai Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan sẽ được thực hiện bài bản hơn theo quy trình, đảm bảo tính nhất quán, thống nhất trong toàn ngành, phù hợp với chủ trương của Chính phủ, Bộ Tài chính, cơ quan Hải quan phải giúp đỡ DN tự tuân thủ pháp luật. Việc thực hiện thí điểm lần này sẽ được triển khai đối với 266 doanh nghiệp thuộc tất cả các loại hình XNK, DN.