Quản lý và sử dụng nhà đất công sản: Màn "thoát xác" hơn 10.000m2 đất không qua đấu giá tại dự án Sài Đồng Lotus

Hành trình hoá đất công thành đất dự án không qua đấu giá

Cơ quan thanh tra TP Hà Nội đã chỉ ra sai phạm của Công ty TNHHMTV Cơ điện Công trình (mã chứng khoán - MES) khi mang hơn 10 nghìn m2 đất Nhà nước cho thuê để làm gạch block đã được chuyển đổi sang xây dựng công trình hỗn hợp mà không qua đấu giá.

Việc chuyển đổi mục đích sử dụng các thửa đất do công ty này quản lý, sử dụng nhưng việc chuyển đổi không qua đấu giá quyền sử dụng đất có thể gây thất thu cho ngân sách Nhà nước.

Tại bài viết này, phapluatplus.vn sẽ đưa đến độc giả những thông tin về dự án Đầu tư xây dựng khu chức năng hỗn hợp (khu nhà ở cao tầng kết hợp với thương mại, nhà ở thấp tầng và nhà trẻ, với tên thương mại là Sài Đồng Lotus), tại phố Sài Đồng, phường Việt Hưng, quận Long Biên, TP Hà Nội.

Đây chính là một trong những thửa đất công được giao cho Công ty MES quản lý, sử dụng.

Trở lại thông tin về nguồn gốc khu đất của dự án Sài Đồng Lotus.

Được biết, ngày 6/6/2007, UBND TP Hà Nội có quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty MES với diện tích 9.725m2 tại phố Sài Đồng, phường Việt Hưng để xây dựng dây truyền sản xuất gạch lát hè (đất cơ sở sản xuất kinh doanh) thời hạn sử dụng là 20 năm từ 1/1/1996 (Khu A), không cấp giấy chứng nhận diện tích 290m2 đất (Khu B) để mở đường, mương theo quy hoạch của TP Hà Nội. Đây là đất Nhà nước cho thuê trả tiền hàng năm.

Mặc dù là đất cho thuê hàng năm và là đất sản xuất kinh doanh thế nhưng vào ngày 25/6/2010, UBND TP Hà Nội tiếp tục ban hành quyết định 3141/QĐUBND phê duyệt cho phép Công ty MES “Chuyển mục đích sử dụng để thực hiện dự án ĐTXD chung cư cao tầng theo quy hoạch được duyệt; cơ sở nhà, đất tại phố Sài Đồng, Việt Hưng, Long Biên diện tích 9.725m2 đất, 1.020m2 nhà.

Ngay sau khi được chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất từ UBND TP Hà Nội, Công ty MES đã sớm góp vốn thành lập Công ty BĐS Sài Đồng để thực hiện dự án Khu chức năng hỗn hợp (Khu nhà ở cao tầng kết hợp dịch vụ, thương mại, nhà ở thấp tầng và nhà trẻ mẫu giáo).

Theo đó, ngày 5/4/2011, UBND TP Hà Nội đã ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch sử dụng đất tại ô đất B3-4/CN5 thuộc quy hoạch chi tiết quận Long Biên, tỷ lệ 1/2000 với nội dung điều chỉnh “Chuyển đổi phần diện tích khoảng 9.725m2 sang chức năng đất hỗn hợp để thực hiện Dự án xây dựng Tổ hợp chung cư để bán kết hợp DVTM Sài Đồng, hạ tầng xã hội khu vực...".

Sau khi được chuyển mục đích sử dụng đất và điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất tại ô đất B3-4/CN5, Công ty MES ký hợp đồng hợp tác với Công ty CP dịch vụ và địa ốc Đất Xanh miền Bắc, Công ty CP Đầu tư và XNK Mỹ Sơn thành lập Công ty CP BĐS Sài Đồng để đầu tư, thực hiện dự án Khu nhà ở cao tầng kết hợp dịch vụ, thương mại, nhà ở thấp tầng và nhà trẻ mẫu giáo.

Đáng chú ý, mặc dù vẫn đang sở hữu phần vốn Nhà nước và nguồn gốc là khu đất công nhưng vào ngày 20/5/2015, Sở Tài chính TP Hà Nội lại đề nghị UBND TP Hà Nội “Chấp thuận cho Công ty MES góp vốn thành lập Công ty CP BĐS Sài Đồng để thực hiện dự án khu chức năng hỗn hợp...(Sài Đồng Lotus)".

Đến ngày 29/5/2015, UBND TP Hà Nội đã ban hành văn bản chấp thuận đề nghị của Sở Tài chính cho phép Công ty MES cùng đối tác là Công ty CP Dịch vụ và địa ốc Đất xanh Miền Bắc và Công ty CP đầu tư và xuất nhập khẩu Mỹ Sơn thành lập Công ty CP BĐS Sài Đồng để thực hiện dự án đầu tư khu chức năng hỗn hợp (khu nhà ở cao tầng kết hợp dịch vụ thương mại, nhà ở thấp tầng và nhà trẻ mẫu giáo).

Cho đến năm 2016, UBND TP Hà Nội đã chấp thuận nhà đầu tư là Công ty CP BĐS Sài Đồng thực hiện Dự án đầu tư khu chức năng hỗn hợp.

Đến năm 2017 Sở Tài nguyên và Môi tường đã trình UBND TP Hà Nội ban hành quyết định thu hồi 10.015m2 đất tại Sài Đồng do Công MES đang quản lý sử dụng; giao cho Công ty CP BĐS Sài Đồng để chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện Dự án.

Đến thời điểm này thì 10.015m2 đất công được giao cho Công ty MES để thực hiện nhà máy sản xuất gạch lát hè đã được biến đổi thành đất thực hiện dự án khu chức năng hỗn hợp (Sài Đồng Lotus).

Đến nay dự án Khu nhà ở cao tầng kết hợp thương mại dịch vụ, nhà ở thấp tầng và nhà trẻ mẫu giáo, có tên thương mại là TSG Lotus - SAIDONG. Nhiều trang mạng internet đã giới thiệu chủ đầu tư là Công ty cổ phần TSG Việt Nam.

 Trái quy định Luật đất đai

Năm 2019 sau khi kiểm tra, Kiểm toán Nhà nước Khu vực I đã có thông báo kết quả kiểm toán việc quản lý sử dụng đất trong và sau quá trình Cổ phần hoá tại Công ty MES, có nội dung kiến nghị UBND TP Hà Nội “Rà soát, xem xét việc thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, thuê đất khu thực hiện dự án ĐTXD Khu chức năng hỗn hợp tại phố Sài Đồng phường Việt Hưng, quận Long Biên được thực hiện sau thời điểm Luật đất đai 2013 có hiệu lực...".

Đến nay dự án đã được nghiệm thu đưa vào hoạt động do Công ty CP BĐS Sài Đồng quản lý, Công ty CP Cơ điện công trình đã nhận 1.000m2 sàn, đưa vào sổ sách kế toán theo quy định.

Cơ quan chức năng TP Hà Nội xác định Công ty MES cùng Công ty CP Dịch vụ và địa ốc Đất Xanh miền Bắc, Công ty CP Đầu tư và XNK Mỹ Sơn thoả thuận, Sở Tài chính thẩm định bồi thường cho Công ty CP Cơ điện không tính giá trị quyền sử dụng đất là vi phạm quy định.

Liên quan đến đề nghị, thẩm định tỷ lệ vốn góp vốn của Công ty MES là 29% vốn điều lệ tương đương 30,740 tỷ đồng là mới tính tỷ lệ vốn góp trên tổng mức đầu tư dự án chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là thực hiện chưa chính xác về tỷ lệ vốn góp theo quy định.

Ngay sau đó Sở Tài nguyên và Môi trường đã có báo cáo gửi Kiểm toán Nhà nước và UBND TP Hà Nội về tình hình thực hiện kiến nghị chấn chỉnh trong công tác quản lý sử dụng đất nêu trên. Tuy nhiên chưa làm rõ nội dung này.

Năm 2015 khi ký kết hợp tác đầu tư Vốn điều lệ của Công ty CP BĐS Sài Đồng là 106 tỷ đồng gồm: Công ty MES góp 29% vốn điều lệ tương đương hơn 30 tỷ đồng, Công ty CP Dịch vụ và địa ốc Đất Xanh Miền Bắc góp 51% vốn điều lệ tương đương hơn 54 tỷ đồng; Công ty CP Đầu tư và xuất nhập khẩu Mỹ Sơn góp 20% vốn điều lệ tương đương hơn 21 tỷ đồng.

Ngay sau đó, với chiêu bài tăng vốn điều lệ, Công ty CP Dịch vụ và địa ốc Đất Xanh Miền Bắc đã tăng số vốn đầu tư từ hơn 54 tỷ lên hơn 126 tỷ đồng tương đương với hơn 70% cổ phần. 

Theo báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Tập đoàn đất xanh (Mã DXG) báo cáo tài chính riêng giữa niên độ thì tính đến ngày 31/7/2017 Công ty này đã đầu tư vào công ty con là Công ty CP Bất động sản Sài Đồng số tiền là 126.150.812.000 đồng tương đương với 70,99% tỷ lệ sở hữu.

Tuy nhiên đến ngày 30/9/2018 số cổ phần này đã được chuyển nhượng lại toàn bộ.

Theo thuyết minh của Công ty thì ngày 29/3/2018, DXG đã chuyển nhượng toàn bộ 70,99% cổ phần trong Sài Đồng với giá chuyển nhượng là 226.000.000.000 VNĐ theo Nghị quyết của HĐQT. Theo đó khoản lãi trị giá 150.696.904.917 VNĐ. Tuy nhiên, bên nhận chuyển nhượng không được công ty công bố.

Có thể thấy được việc Công ty Cổ phần TSG Việt Nam đã mua lại cổ phần của DXG tại Công ty BĐS Sài Đồng. Chưa rõ số cổ phần mua lại là bao nhiêu. Tuy nhiên, tháng 10/2019 Công ty Cổ phần TSG Việt Nam đã mang số giá trị góp vốn tại Công ty CP Bất động sản Sài Đồng là 11.998.110.000 VNĐ làm tài sản đảm bảo tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam chi nhánh Thăng Long.