Khắc phục tình trạng gian lận, thông thầu từ Luật Đấu thầu sửa đổi

Thời gian vừa qua, số lượng tham gia dự thầu rất ít, nguyên nhân có thể do thông tin được cài cắm trong hồ sơ mời thầu gây hạn chế cạnh tranh.

Ngày 15/11, thảo luận ở hội trường về dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), cơ bản các đại biểu Quốc hội đồng tình với sự cần thiết sửa đổi Luật Đấu thầu nhằm khắc phục những bất cập hiện hành, góp phần nâng cao hiệu lực hiệu quả trong quản lý, góp phần phòng, chống lãng phí, giải quyết những tồn tại trong lựa chọn nhà thầu mua sắm công…

Phát biểu tại hội trường, ddại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội, đánh giá cao dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) đã làm rõ nhiều điểm vướng mắc cũng như lược bỏ những khâu không cần thiết để đơn giản hóa thủ tục đấu thầu.

Cùng với đó, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng hạn chế lớn nhất trong đấu thầu trong thời gian vừa qua là số lượng tham gia dự thầu rất ít, kể cả đấu thầu trên mạng (bình quân hơn 1 hồ sơ).

Chính vì vậy, để hạn chế việc cài cắm thông tin cần quy định rất rõ trong hồ sơ mời thầu, đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị trong Luật Đấu thầu sửa đổi dành một chương quy định thật chi tiết những nội dung của hồ sơ mời thầu.

Về đấu thầu mua sắm tập trung, đại biểu cho rằng đấu thầu tập trung nhằm mục tiêu nhằm tạo điều kiện cho đơn vị mua sắm số lượng nhỏ, có một số hàng hóa rất đặc thù, không thể mua sắm được hoặc nhiều đơn vị cùng mua sắm một loại hàng hóa tập trung sẽ ưu việt hơn, giá rẻ hơn, chọn nhà cung cấp tốt hơn. Như vậy, đấu thầu tập trung không có nghĩa là triệt tiêu các đơn vị không được tự đấu thầu mua sắm.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm - Ảnh: Quochoi.vn.

Giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết Luật Đầu tư là một luật tương đối khó, phức tạp ảnh hưởng đến nhiều mặt xã hội. Trong quá trình soạn thảo có nhiều luồng ý kiến đặt vấn đề nên quy định nới lỏng hay siết chặt để bảo đảm quản lý Nhà nước.

Theo Bộ trưởng, khi xây dựng Luật Đấu thầu năm 2005 và sửa đổi 2013 đã tiệm cận đến những thông lệ tốt của quốc tế và được đánh giá cao, trên thực tế đã triển khai thực hiện được rất nhiều kết quả tốt nhưng cũng có những vướng mắc như nhiều đại biểu phản ánh.

Do đó, “sửa đổi Luật lần này sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định nhưng không có nghĩa là mở hết ra mà vẫn bảo đảm quản lý chặt chẽ, tránh để trục lợi, tránh tiêu cực tham nhũng. Chúng ta phải hài hòa giữa quyền lợi Nhà nước và thông thoáng, thuận lợi cho các chủ đầu tư khi thực hiện các mua sắm các gói thầu”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Để khắc phục tình trạng gian lận thông thầu, tham nhũng trong hoạt động đấu thầu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhấn mạnh dự thảo Luật bổ sung, quy định rất nhiều các quy định để tránh hiện tượng này.

Theo đó, "Luật Đấu thầu lần này bổ sung hoàn thiện các quy định về hồ sơ mời thầu để chống hiện tượng "cài cắm" tiêu chí; đẩy mạnh đấu thầu qua mạng để đảm bảo tính công khai, minh bạch", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Đồng thời, yêu cầu tất cả các thông tin về quá trình lựa chọn nhà thầu, trong đó bao gồm cả chất lượng hàng hóa và dịch vụ công trình được công khai trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Cùng với đó, sẽ thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về nhà thầu để phục vụ cho việc đánh giá uy tín của các nhà thầu và chất lượng của các hàng hóa cung cấp. Từ đó, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước.

Về tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động đấu thầu, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tán thành với nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cần có quy định rõ ràng, cụ thể về nội dung này.

Dự thảo Luật đã thiết kế chương có quy định về vấn đề này và có một số điều khoản ở các chương khác quy định những vấn đề liên quan đến y tế. Bộ trưởng cho biết sẽ rà soát lại để đầy đủ, bao quát tạo thuận lợi trong quá trình mua sắm các trang thiết bị y tế.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng cần phải cân nhắc chương riêng về đầu thầu trong lĩnh vực y tế.

Tuy nhiên, trước ý kiến đề xuất có chương riêng về đầu thầu trong lĩnh vực y tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết cần phải cân nhắc bởi nếu có chương riêng sẽ phá vỡ kết cấu chung của luật và hệ thống pháp luật.

Bởi vì không phải chỉ có lĩnh vực y tế mới có đặc thù đặc biệt mà còn nhiều lĩnh vực cần đặc thù, đặc biệt kể cả trong giáo dục đào tạo, trong thiên tai địch họa, chiến tranh, quốc phòng an ninh…

Bộ trưởng cũng cho biết thêm sẽ rà soát để bảo đảm bao quát đầy đủ tất cả các vấn đề vướng mắc trong ngành y tế để tạo thuận lợi

Về vấn đề đơn giản hóa các thủ tục cắt giảm thời gian chi phí trong đấu thầu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm rõ dự thảo Luật đã thiết kế theo hướng đẩy mạnh lộ trình áp dụng đấu thầu qua mạng; đồng thời cắt bỏ, loại bỏ các thủ tục ở cấp trung gian; cho phép chủ đầu tư được mua bổ sung các hàng hóa dịch vụ phát sinh trên cơ sở hợp đồng đã thực hiện trước đó; cho phép thực hiện trước một số các hoạt động để chuẩn bị đấu thầu để rút ngắn thời gian thực hiện.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết ban soạn thảo sẽ nghiêm túc tiếp thu, nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ tất cả các ý kiến của đại biểu để rà soát đảm bảo cho Luật thật rõ ràng, chi tiết để thuận lợi trong thực hiện.