Nhiều vi phạm, thiếu sót tại Công ty Đầu tư tài chính nhà nước TPHCM

Thanh tra TPHCM ghi nhận kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của HFIC hằng năm có lợi nhuận, phần lớn các lĩnh vực đầu tư đều sinh lợi, đảm bảo nguồn nộp ngân sách, trong nguồn thu chiếm tỷ trọng lớn là nguồn thu từ hoạt động đầu tư vào các công ty thành viên và công ty liên kết; nguồn vốn được bảo toàn và phát triển. Kết quả kinh doanh năm 2020 và 2021 chủ yếu nguồn thu từ lợi nhuận và cổ tức được chia của các công ty con và công ty liên kết chiếm tỷ lệ cao trong tổng nguồn thu.

Cơ quan thanh tra cũng chỉ ra một số thiếu sót, hạn chế trong hoạt động của doanh nghiệp. Cụ thể, về quản lý công nợ, HFIC chưa trích lập dự phòng 10 khoản nợ với số tiền hơn 154 tỉ đồng là thực hiện chưa đúng quy định; đồng thời đối chiếu, xác nhận công nợ chưa đầy đủ, chưa tích cực đôn đốc, thực hiện các biện pháp để thu hồi nợ, có những khoản nợ kéo dài.

Tính đến ngày 31-12-2020, lợi nhuận sau thuế của HFIC chưa phân phối khoảng 1.165 tỉ đồng, đây là số trích lập Quỹ Đầu tư phát triển từ 30% lợi nhuận sau thuế và các quỹ khác HFIC chưa kết chuyển do chưa được UBND TP.HCM phê duyệt báo cáo tài chính và phân phối lợi nhuận năm. Doanh nghiệp này cũng chưa trích nộp 20% số Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ đã trích sử dụng không hết năm 2015, 2016 và chưa nộp khoản trích từ năm 2019 số tiền hơn 3,4 tỉ đồng về Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ TP.HCM, cũng như chưa nộp ngân sách số lãi tiền gửi và lãi cho vay nguồn vốn ủy thác số tiền gần 14 tỉ đồng.

Liên quan đến hoạt động đầu tư và kinh doanh vốn, giá trị vốn góp của HFIC tại 28 doanh nghiệp trong năm 2020-2021 khoảng 3.465 tỉ đồng. Thanh tra TP.HCM đánh giá việc đầu tư tài chính của HFIC cao hơn lãi suất huy động tiền gửi tiết kiệm, nhưng có một số công ty không chia lợi nhuận, cổ tức. Đáng chú ý, có 7 doanh nghiệp bị lỗ với tổng số lỗ lũy kế đến cuối 2021 là 349 tỉ đồng.

Dù HFIC đã trích lập dự phòng giảm giá đầu tư tài chính đối với các doanh nghiệp có kết quả kinh doanh lỗ nhưng cơ quan thanh tra đánh giá 7 doanh nghiệp bị lỗ này khó có khả năng bảo toàn vốn đầu tư. Về việc cử người đại diện vốn, Thanh tra TP.HCM xác định HFIC chưa cử người đại diện vốn kịp thời đối với khoản đầu tư tại Công ty CP Cơ điện Thạch Anh.

Ngoài ra, người đại diện phần vốn của HFIC tại một số công ty cổ phần tuy có báo cáo nhưng chưa đề xuất biện pháp, kiến nghị nhằm tháo gỡ khó khăn để nâng cao hiệu quả đầu tư vốn. Về việc thoái vốn, trong giai đoạn từ năm 2012 - 2015, khi thực hiện thoái vốn tại 4 đơn vị (Công ty CP In Thanh niên, Công ty CP Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP.HCM, Công ty CP Đầu tư xây dựng Bình Chánh, Công ty CP Xây dựng cầu Sài Gòn), HFIC thu được hơn 176 tỉ đồng. Từ năm 2016 đến nay, khi thoái 16,5% vốn đầu tư tại Công ty CP Chứng khoán TP.HCM, HFIC thu được gần 173 tỉ đồng tiền lãi.

Trước các thiếu sót trên, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi giao Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc HFIC nghiêm túc thực hiện việc công khai, minh bạch trong việc quản lý, sử dụng vốn Nhà nước theo đúng quy định. Đồng thời, xây dựng giải pháp đầu tư, phương án kinh doanh, chú ý công tác lập kế hoạch năm đảm bảo tỷ lệ tăng theo quy định nhằm nâng cao hiệu quả việc sử dụng vốn nhà nước.

Chủ tịch UBND TP.HCM cũng yêu cầu HFIC chấn chỉnh công tác quản lý, đối chiếu công nợ, phải thu đúng theo quy định; rà soát và có biện pháp đôn đốc, thu hồi nợ, đặc biệt là các khoản nợ phải thu quá hạn để đảm bảo thu hồi vốn, nhằm bảo toàn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của HFIC.

Bên cạnh đó, lãnh đạo HFIC khẩn trương triển khai thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước Khu vực IV và Thanh tra Chính phủ; chấn chỉnh công tác thẩm định cho vay, xây dựng phương án thu hồi các khoản nợ quá hạn, nợ xấu trong hoạt động cho vay từ nguồn vốn hoạt động; sớm trình UBND TP.HCM phương án thu hồi các khoản nợ quá hạn trong hoạt động cho vay từ nguồn vốn ủy thác.

Đối với hoạt động đầu tư và kinh doanh vốn vào các doanh nghiệp, HFIC xây dựng phương án tái cơ cấu hoặc thoái vốn tại các doanh nghiệp đầu tư không có lợi nhuận và bị lỗ đảm bảo không gây thất thoát vốn, tài sản nhà nước và đúng quy định. Thực hiện việc thoái vốn đầu tư tài chính ngoài ngành, không làm thiệt hại vốn nhà nước và đúng theo quy định pháp luật. Ngoài ra, Chủ tịch Phan Văn Mãi yêu cầu lãnh đạo HFIC tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các cá nhân, tổ chức có liên quan đến những hạn chế, thiếu sót đã nêu tại kết luận thanh tra.