2022, năm 'hủy diệt' của Bitcoin và tiền mã hóa

Bitcoin mất 60% giá trị trong năm 2022, còn thị trường tiền mã hóa cũng “bốc hơi” 1,4 nghìn tỷ USD trước áp lực lãi suất tăng, nhà đầu tư run sợ và hàng loạt tên tuổi lớn sụp đổ. Theo dữ liệu từ CoinShares, dòng vốn chảy vào các quỹ tiền mã hóa vỏn vẹn 498 triệu USD so với 9,1 tỷ USD năm 2021, cho thấy thị trường tiền số đã bị xa lánh đến mức nào.

James Malcolm, Giám đốc chiến lược FX tại UBS, cho biết, nếu như nửa đầu năm ông dành 70% thời gian để trao đổi với khách hàng về tiền mã hóa, thì trong 10 ngày của tháng 11, tỉ lệ chỉ còn chưa đầy 2%. Năm ngoái, người ta kỳ vọng tiền số sẽ được các nhà đầu tư tổ chức chính thống chấp nhận.

Dù vậy, thị trường cũng có vài điểm sáng, chẳng hạn blockchain Ethereum đã hoàn tất bản nâng cấp Merge, thay đổi cơ chế đồng thuận từ Proof of Work (PoW) sang Proof of Stake (PoS) tiết kiệm năng lượng hơn. Anthony Georgiades, đồng sáng lập blockchain Pastel Network, nhận xét đây là bước tiến kỹ thuật giúp hệ sinh thái Ethereum dễ sử dụng hơn với mọi người trên thế giới. Do vậy, ông vẫn tỏ ra lạc quan với tiền số vào năm 2023.

Còn với Ben McMillan, Giám đốc đầu tư IDX Digital Assets, sự phổ biến của các công cụ dựa trên blockchain như sàn giao dịch phi tập trung, tài chính phi tập trung cũng là bước tiến quan trọng của năm nay.

Bitcoin "va" phải suy thoái

Bitcoin nói riêng và tiền mã hóa nói chung trải qua một năm tồi tệ. (Ảnh: Reuters)

Bitcoin lập đỉnh 69.000 USD vào tháng 11/2021 khi thị trường tiền số chạm mốc 3 nghìn tỷ USD nhờ vào các gói kích thích tài khóa và tiền tệ từ nhiều nước trên thế giới. Tuy nhiên, khi toàn cầu mở cửa trở lại, lãi suất tăng vọt buộc các ngân hàng trung ương phải thắt chặt lãi suất và khiến nhiều nhà đầu tư tháo chạy khỏi những tài sản rủi ro như cổ phiếu công nghệ và tiền số.

Bitcoin, từng được xem là hầm trú ẩn trong thời kỳ lạm phát do nguồn cung hạn chế, đã thất bại trong bài kiểm tra quan trọng. Các nhà đầu tư nhanh chóng chuyển sang hầm trú ẩn khác đã được chứng nhận như USD. Bitcoin giảm 1/3 giá trị trong tháng 1, trong khi cổ phiếu Mỹ giảm trung bình 8%.

Theo Katie Talati, Giám đốc nghiên cứu Arca, 2022 là một môi trường hoàn toàn mới đối với tài sản kỹ thuật số. Chúng chưa bao giờ ở trong giai đoạn suy thoái hay môi trường lãi suất tăng.

Khi các nhà đầu tư rút tiền, những dự án tiền số lớn cũng hiện nguyên hình. Đứt gãy đầu tiên là terraUSSD và luna. Hai đồng này giảm sốc trong tháng 5 và các nhà đầu tư bị thiệt hại 42 tỷ USD. Con sóng vang dội khắp thị trường: công ty cho vay tiền số Celsius phải đóng băng tài sản khách hàng vào tháng 6 và tuyên bố phá sản. Quỹ đầu cơ tiền điện tử Three Arrows Capital sụp đổ cùng tháng.

Bitcoin cùng các token khác mất một nửa giá trị chỉ trong 49 ngày, tính từ cuối tháng 5. Chỉ trong một ngày của tháng 6, giá Bitcoin giảm hơn 15%, mức sâu nhất kể từ tháng 3/2020 khi Covid-19 làm chao đảo thị trường tài chính toàn cầu.

Song, cú sốc lớn nhất vẫn chưa đến. Tháng 11, sàn giao dịch FTX bỗng nhiên phá sản. Bitcoin tiếp tục mất 1/4 giá trị chỉ trong 4 ngày. Hiện tại, đồng tiền số lớn nhất thế giới giao dịch quanh mốc 16.000 USD. Sau tất cả, 2022 là một năm thảm họa của tiền mã hóa. Hay như nhà kinh tế học Noelle Acheson chỉ ra, đây là năm mà những điểm yếu cấu trúc của một ngành công nghiệp phát triển quá nhanh, quá lớn bộc lộ.