Giao đất không qua đấu giá
Ngày 19/4/2022, ông Lê Ngọc Khánh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ký văn bản, yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), Sở Xây dựng và UBND huyện Xuyên Mộc báo cáo nhiều vấn đề liên quan đến dự án Khu du lịch (KDL) Qudos Hồ Tràm.
Theo đó, ông Khánh giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, UBND huyện Xuyên Mộc và các sở ngành liên quan căn cứ quy định pháp luật đất đai, rà soát, làm rõ việc cho thuê đất không thông qua hình thức đấu giá đối với đất quốc phòng, đất Nhà nước quản lý có đảm bảo đúng quy định pháp luật hay không? Quy định pháp luật đất đai tại thời điểm cấp giấy chứng nhận đầu tư và tại thời điểm hiện nay. Thời hạn hoàn thành gửi báo cáo UBND tỉnh trước ngày 30/4/2022.
Giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có ý kiến đối với diện tích 40.335 m2 đất do Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu quản lý, báo cáo UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, gửi về Sở TN&MT tổng hợp trước ngày 25/4/2022.
Giao Sở KH&ĐT chủ trì, phối hợp các sở ngành liên quan rà soát việc chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư với dự án có sử dụng đất có đảm bảo đúng với quy định pháp luật về đầu tư và pháp luật đất đai hay không, gửi về Sở TN&MT tổng hợp trước ngày 25/4/2022.
Theo dữ liệu của Tạp chí Kinh tế Môi trường, dự án KDL Qudos Hồ Tràm do Công ty TNHH Qudos Hồ Tràm (doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư nước ngoài) làm chủ đầu tư, diện tích khoảng 5,7 ha. Khu đất thực hiện dự án có 1,6 ha đất quốc phòng do Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh quản lý; 4,1 ha đất rừng đặc dụng do Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu quản lý và 0,23 ha do UBND xã Phước Thuận, huyện Xuyên Mộc quản lý.
Theo bản quy hoạch dự án, ranh giới khu đất được xác định: phía Bắc giáp đường ven biển, phía Nam giáp biển Đông, phía Đông giáp đất quy hoạch thao trường huấn luyện quân sự, phía Tây giáp đất dự án KDL Saigon Times.
Qui mô khách du lịch lưu trú dự kiến khoảng 476 người. Dự án được xác định là khu nghỉ dưỡng cao cấp trải nghiệm du lịch gia đình; bao gồm những hạng mục: căn hộ, biệt thự, các công trình phục vụ du lịch, giải trí, bãi đỗ xe, đường nội bộ, công viên, câu lạc bộ biển và những hoạt động giải trí biển…
Các khu chức năng cũng được xác định gồm: Khu đón tiếp, văn phòng kỹ thuật; Khu hồ, đồi cảnh quan và chòi nghỉ; Khu lễ tân, bể bơi ngoài trời và nhà hàng; Khu nhà khách thấp tầng; Khu các biệt thự; Khu hoạt động bãi biển.
Dự án 14 năm chưa triển khai!
Công ty TNHH Qudos Hồ Tràm được cấp phép hoạt động ngày 2/5/2008, bắt đầu hoạt động từ ngày 1/1/2009. Công ty có địa chỉ tại Xã Phước Thuận, Huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Đại diện pháp luật là ông Sam William Stevenson.
Dự án KDL Qudos Hồ Tràm được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cấp Giấy chứng nhận lần đầu năm 2008. Dự án từng nhiều lần nhận được văn bản thỏa thuận địa điểm (vào tháng 3/2012, tháng 9/2015).
Tại văn bản thoả thuận hồi tháng 9/2015, Sở Xây dựng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nêu rõ, văn bản chỉ có giá trị trong vòng 12 tháng kể từ ngày ban hành. Quá thời hạn, nếu chủ đầu tư không thực hiện các thủ tục trình duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và thủ tục đầu tư xây dựng liên quan theo quy định hiện hành mà không có báo cáo lý do và được sự chấp thuận của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thì văn bản này sẽ hết hiệu lực, mọi phí tổn đều do nhà đầu tư chịu. Kích thước và diện tích khu đất sử dụng theo bản vẽ chỉ là tương đối để chủ đầu tư có cơ sở triển khai khảo sát, lập quy hoạch chi tiết 1/500 và dự án đầu tư xây dựng dự án.
Đến tháng 2/2017, UBND huyện Xuyên Mộc ban hành Quyết định phê duyệt qui hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/500 KDL Qudos Hồ Tràm. Tuy niên, qua 14 năm kể từ ngày cấp Giấy chứng nhận lần đầu, đến nay dự án đang gặp một số vướng mắc, khó khăn về các thủ tục pháp lý đất đai cần xin ý kiến của Bộ TN&MT. Lãnh đạo UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã có nhiều cuộc họp, bàn về cách giải quyết vướng mắc tại dự án này nhưng đều chưa đi đến kết quả cuối cùng.
Nguy cơ thất thoát, lãng phí từ giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá
Giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, gây thất thoát tài sản nhà nước, khiến nhiều tổ chức, cá nhân có liên quan đã phải chịu chế tài pháp luật xử lý thích đáng. Liên quan đến tình trạng này, Kiểm toán Nhà nước đã nhiều lần phát hiện, kiến nghị chấn chỉnh song đến nay chưa được các cơ quan, địa phương khắc phục triệt để. Các vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai vì thế vẫn tái diễn với nhiều hình thức, mức độ khác nhau.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ kiểm toán theo kế hoạch được giao qua các năm, Kiểm toán Nhà nước với vai trò là cơ quan kiểm tra tài chính, tài sản công đã phát hiện ra nhiều bất cập, hạn chế trong công tác quản lý, sử dụng đất, như: Quản lý chưa chặt chẽ, chưa sử dụng, hoặc sử dụng không hiệu quả, không đúng mục đích, bị lấn chiếm, tranh chấp, chưa có đầy đủ hồ sơ pháp lý; Chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với ngân sách Nhà nước. Cùng với đó là những bất cập trong công tác quy hoạch, giao đất không thực hiện đấu thầu hoặc đấu giá quyền sử dụng đất mà áp dụng ngay hình thức chỉ định thầu làm thất thoát ngân sách Nhà nước.
Từ kết quả kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước đánh giá, công tác quản lý đất hiện còn nhiều hạn chế, tiềm ẩn rủi ro lãng phí, thất thoát, tham nhũng. Trong đó, nổi cộm là tình trạng giao đất, cho thuê đất không qua đấu thầu, đấu giá trái quy định, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngân sách Nhà nước.
Theo luật sư Hoàng Đức Anh (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội), để quản lý quỹ đất công một cách hiệu quả khi tiến hành giao đất cho bất cứ tổ chức nào quản lý, sử dụng thì buộc phải tiến hành hoạt động đấu giá công khai theo đúng quy định của pháp luật. Khi đấu giá công khai có thể tìm ra được những đơn vị có đủ năng lực tài chính, kinh nghiệm và có phương án khai thác, quản lý, sử dụng đất công hợp lý nhất để giao, cho thuê.
Trong khi đó, GS. Đặng Hùng Võ - nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT, cho rằng, các quy định về công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình khá đầy đủ, song việc thực thi các quy định này rất hạn chế. Do đó, để nâng cao hiệu quả trong quản lý, sử dụng đất đai, phải thiết lập được cơ chế khả thi hơn, thuận lợi hơn để người dân thực sự giám sát được việc quản lý và sử dụng đất đai. Các cơ quan nhà nước, cán bộ thực thi công vụ phải thực hiện trách nhiệm giải trình về những vấn đề liên quan trong quản lý, sử dụng đất đai khi được yêu cầu một cách kịp thời, nghiêm túc.
