Sáng 12/11, Bộ trưởng GTVT tham gia trả lời, làm rõ chất vấn của đại biểu Quốc hội về tiến độ triển khai các dự án trọng điểm quốc gia. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đánh giá đến hết tháng 9/2021, tiến độ giải ngân vốn đầu tư của Bộ GTVT đã đạt 61,2% - cao hơn bình quân cả nước (47,8%).
Tuy nhiên, ông nhìn nhận một số dự án còn chậm tiến độ như sân bay Long Thành và cao tốc Bắc - Nam.
Đối với sân bay Long Thành, người đứng đầu ngành GTVT cho biết tháng 7/2019, Bộ GTVT đã trình dự án lên Chính phủ. Chính phủ sau đó giao Bộ KHĐT thẩm định và cho phép Bộ KHĐT thuê một tư vấn nước ngoài thẩm định lại toàn bộ dự án. Do vậy, dự án phải kéo dài thời gian thẩm định để cho các nhà tư vấn nước ngoài phản biện.
Tháng 3/2022 thi công đồng loạt sân bay Long Thành
Đến tháng 12/20202, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã phê duyệt và giao AVC làm chủ đầu tư giai đoạn 1. Trong 11 tháng vừa qua, Bộ GTVT cho biết công việc ACV thực hiện khá tốt với 3 nhiệm vụ là xây dựng hàng rào dài khoảng 9 km (đến nay đã hoàn thiện khoảng 70%); rà phá bom mìn (đạt khoảng 75% tổng diện tích) và làm hồ sơ thiết kế phê duyệt dự toán để triển khai thi công.
Những diện tích rừng cao su được giải tỏa khỏi mặt bằng dự án sân bay Long Thành. Ảnh: Quỳnh Danh.
Về giải phóng mặt bằng, ông Thể cho biết Quốc hội đã bố trí khoảng 22.000 tỷ đồng và UBND tỉnh Đồng Nai là cơ quan thực hiện từ năm 2018 đến nay. Tuy nhiên, hiện tiến độ giải phóng mặt bằng mới đạt khoảng 47%. Ông Thể lý giải nguyên nhân có liên quan đến việc xây dựng các khu tái định cư, kiểm đếm, xây dựng giá và tác động của dịch Covid-19.
Về trách nhiệm của Bộ GTVT, ông Nguyễn Văn Thể cho biết mỗi tháng Bộ sẽ họp 2 lần với ACV, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước, tỉnh Đồng Nai cùng các bộ, ngành để tham mưu cho Chính phủ. Bộ trưởng cam kết sẽ phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, ông cho biết với 1.256 ha đã bàn giao cho ACV, tiến độ dự án không bị ảnh hưởng.
Về công tác thiết kế thi công phần mặt bằng dự án, ông Thể cho biết đến nay đã hoàn thành. ACV đang tổ chức đấu thầu và dự kiến tháng 3/2022 sẽ tiến hành đồng loạt các gói thầu về san lấp mặt bằng và xây dựng hạ tầng. Tới tháng 12/2025 sẽ hoàn thành giai đoạn 1 để khai thác sân bay Long Thành.
“Mỗi tháng chúng tôi sẽ cập nhật công việc làm được và cam kết vận hành giai đoạn 1 sân bay Long Thành cuối năm 2025”, ông Thể nói.
Họp hàng tháng để xem xét tiến độ và gỡ khó cho cao tốc Bắc - Nam
Đối với dự án cao tốc Bắc - Nam, Bộ trưởng GTVT cho biết Nghị quyết 52 có quyết định 3 dự án sẽ thực hiện theo hình thức đầu tư công và 8 dự án theo hình thức đối tác công - tư.
Với 3 dự án đầu tư công, ông Thể cho biết đến thời điểm này đã bám sát theo Nghị quyết của Quốc hội và dự kiến hoàn thành đúng tiến độ. Cuối năm 2021 sẽ hoàn thành 2 dự án thành phần là Cao Bồ - Mai Sơn và Cam Lộ - La Sơn. Riêng dự án cầu Mỹ Thuận 2 là dự án cầu dây văng lớn, Quốc hội đã cho phép hoàn thành cuối năm 2023, hiện đã đạt tiến độ khoảng 70%.
Về các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), ông Thể cho biết tháng 6/2020, Bộ GTVT cùng các cơ quan chức năng đã đấu thầu các dự án gồm cả đầu thầu quốc tế và trong nước. Tuy nhiên, việc tổ chức đấu thầu gặp nhiều khó khăn do các nhà đầu tư lớn về tài chính ít tham gia, trong khi đó lại có nhiều nhà đầu tư tham gia là các nhà thầu.
Dưới tác động của dịch Covid-19, Chính phủ đã đề xuất Quốc hội chuyến một số dự án sang đầu tư công để kích cầu và đẩy nhanh tiến độ. Quốc hội sau đó đã ban hành Nghị quyết 117 chuyển 3 dự án sang đầu tư công và cho phép đến năm 2022 sẽ hoàn thành. Các dự án này là Mai Sơn - quốc lộ 45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây.
Nhà thầu thi công tuyến cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây. Ảnh: Phạm Ngôn.
Đến nay, 3 dự án đạt tiến độ khoảng 20-35%. Với khó khăn lớn nhất về đất sét đắp nền, vừa qua Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 60 và Nghị quyết 133 giúp thủ tục mở các mỏ đất đáp ứng được yêu cầu. Bộ trưởng GTVT cam kết sẽ tập trung tiến độ để hoàn thành 3 dự án này vào cuối năm 2022.
Đến tháng 2/2021, Quốc hội tiếp tục ban hành Nghị quyết chuyển 2 dự án sang đầu tư công và cho phép Bộ GTVT hoàn thành 2 dự án này vào cuối năm 2023. Các dự án này là quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu.
Đến nay cả 2 dự án đã được triển khai toàn bộ các gói thầu xây lắp và đạt tiến độ 2-5%. Ông Thể tiếp tục cam kết hoàn thành 2 dự án này đúng theo Nghị quyết được Quốc hội giao là vào năm 2023.
Đối với 3 dự án được đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), người đứng đầu ngành GTVT cho biết còn gặp nhiều khó khăn. Ông Thể lí giải sau thời gian thu hút vốn cho các dự án BOT, tình hình vốn của các ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại gặp nhiều khó khăn do huy động thì ngắn hạn mà cho vay dài hạn.
Do đó, Bộ GTVT đã làm việc tích cực với các nhà đầu tư, Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại để tháo gỡ khó khăn về tín dụng. Trong tháng 5 và 7/2021 Bộ GTVT đã ký hợp đồng với 3 nhà đầu tư và cho phép thu xếp vốn trong 6 tháng.
Tuy vậy, đến nay một số dự án sắp hết hạn nhưng việc thu xếp vốn vẫn gặp nhiều khó khăn. "Các ngân hàng chỉ cam kết cho vay 6.000 tỷ đồng trên tổng số 9.300 tỷ đồng phải huy động”, ông Thể nói. Ông cho biết các nhà đầu tư đang tìm cách thu xếp vốn bằng các nguồn khác.
Về giải pháp đề ra, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định hàng tháng Phó thủ tướng Lê Văn Thành sẽ họp để xem xét tiến độ, tháo gỡ vướng mắc cho cao tốc Bắc - Nam phía đông.
