Đây là dự án có tổng mức đầu tư dự kiến hơn 18.000 tỷ đồng, thực hiện theo hình thức đối tác công tư do Liên danh Tập đoàn Phúc Lộc và Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 8 thực hiện.
Thực hiện nghiêm túc kết luận TTCP
Trao đổi với phóng viên báo Đại Đoàn kết, ông Trịnh Việt Hùng, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên cho biết: Tỉnh Thái Nguyên nghiêm túc thực hiện kết luận của TTCP. Cụ thể, Chủ tịch UBND tỉnh đã ký quyết định thành lập Tổ công tác chỉ đạo, đôn đốc thực hiện nội dung kết luận của Tổng Thanh tra Chính phủ về thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 1/1/2010 – 31/12/2018.
Theo đó, tổ công tác do ông Đặng Xuân Trường, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên làm Tổ trưởng. Tổ công tác có 21 thành viên gồm giám đốc các Sở Xây dựng, TN-MT, KH-ĐT, Nội vụ, Tài chính, Công thương, GTVT, Tư pháp; Chánh Thanh tra tỉnh; Cục thuế, Ban QL dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh; BQL các KCN tỉnh; PGĐ Công an tỉnh; Chủ tịch các huyện Đại Từ, Phú Bình, Võ Nhai.
Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên Trịnh Việt Hùng xác định, mục tiêu của kế hoạch lần này là thực hiện nghiêm túc các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ tại kết luận đã nêu; kịp thời khắc phục tồn tại, hạn chế, thiếu sót, không để thất thoát ngân sách Nhà nước; nâng cao hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện đối với công tác quản lý, sử dụng đất đai xây dựng và khai thác tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn tỉnh.
Tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan, có hình thức xử lý phù hợp hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định. Các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc quyền quản lý áp dụng các biện pháp cần thiết để khắc phục sơ hở, yếu kém trong quản lý, chấm dứt hành vi vi phạm; hủy bỏ, bãi bỏ, đình chỉ việc thi hành văn bản có nội dung trái luật.
Cùng ngày, Chủ tịch tỉnh Thái Nguyên ký ban hành kế hoạch triển khai cụ thể các nội dung kết luận của TTCP. “Sau khi có kết quả cụ thể tỉnh Thái Nguyên sẽ trao đổi với báo Đại Đoàn kết để minh bạch thông tin, lan tỏa tích cực”, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên khẳng định.
Dự án xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bên bờ sông Cầu ở Thái Nguyên thẩm định hồ sơ quy mô 9 dự án chỉ trong 1 ngày.
Dự án BT của Tập Đoàn Phúc Lộc trái chỉ đạo của Thủ tướng
Trước đó, Báo Đại Đoàn kết đã có bài viết nêu rõ việc Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra những sai phạm nghiêm trọng trong quá trình thực hiện Dự án xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bên bờ sông Cầu ở Thái Nguyên.
Đây là dự án có tổng mức đầu tư dự kiến hơn 18.000 tỷ đồng, thực hiện theo hình thức đối tác công tư do Liên danh Tập đoàn Phúc Lộc và Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 8 thực hiện.
Theo đó, Dự án xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bên bờ sông Cầu được HĐND tỉnh Thái Nguyên thông qua chủ trương đầu tư xây dựng theo hình thức PPP (đối tác công tư) với tổng mức đầu tư (TMĐT) dự kiến hơn 18.211 tỷ đồng.
Trong đó bao gồm: thực hiện dự án theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao) có TMĐT 9.811 tỷ đồng (gồm 6 hạng mục, quy mô sử dụng đất là 150 ha) và thực hiện dự án khác có quy mô 700 ha với tổng mức đầu tư khoảng 8.400 tỷ đồng (giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu đô thị 2 bên bờ sông) để thu hồi vốn dự án BT.
Kết quả thanh tra cho thấy, tháng 8/2016, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết 17/NQ-HĐND thông qua chủ trương đề xuất dự án nêu trên. Đến tháng 10/2017, HĐND tỉnh tiếp tục ban hành Nghị quyết 25/NQ-HĐND thông qua chủ trương đề xuất chuyển từ “Dự án” thành “Đề án”, thể hiện: vốn đầu tư của nhà nước tham gia thực hiện 9 dự án là 5.611 tỷ đồng, trong đó: Giải phóng mặt bằng dự án BT là 3.143 tỷ đồng; Giải phóng mặt bằng dự án hoàn vốn (dự án khác) là 2.468 tỷ đồng…
Theo TTCP, việc UBND tỉnh Thái Nguyên đề xuất, Hội đồng Nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã thông qua chủ trương đề xuất Dự án là không phù hợp với Nghị định 15/2015/NĐ-CP Điển C, khoản 2, Điều 11 “về sử dụng vốn Nhà nước tham gia dự án” không thực hiện GPMB cho các dự án khác (dự án hoàn toàn vốn dự án BT), không sử dụng vốn đầu tư công để GPMB cho các dự án khác.
Mặt khác, HĐND tỉnh có Nghị quyết số 17 về Chủ trương sử dụng bốn Nhà nước tham gia dự án nhưng tại thời điểm phê duyệt đề xuất dự án ngày 25/8/2016 thì UBND tỉnh Thái Nguyên chưa có Quyết định phê duyệt chủ trương sử dụng vốn nhà nước tham gia thực hiện dự án và không phù hợp với thông tư 02/2016/TT-BKHĐT.
TTCP cho rằng, với quy mô và TMĐT dự kiến nêu trên, dự án thuộc nhóm A, cơ quan lập đề xuất dự án là UBND tỉnh Thái Nguyên, cơ quan thẩm định đề xuất là Bộ KH&ĐT và thẩm quyền quyết định đầu tư là Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, việc UBND tỉnh Thái Nguyên đề xuất, HĐND tỉnh thông qua chủ trương đề xuất dự án là không phù hợp với Nghị định 15/2015/NĐ-CP.
Ngoài việc phê duyệt đề xuất đầu tư dự án (nhóm A) là trái thẩm quyền, UBND tỉnh Thái Nguyên còn ra quyết định phê duyệt Đề án (gồm 9 dự án) khi chưa được HĐND thông qua.
Vẫn theo TTCP, không có quy định của pháp luật về việc chuyển dự án PPP thành đề án PPP, cũng như không có quy định về việc phê duyệt đề án PPP gồm có các dự án PPP thành phần.
“Việc thay đổi khái niệm trong đầu tư để phù hợp với thẩm quyền quyết định là mang tính chủ quan, thiếu căn cứ pháp luật, không phù hợp với quy định tại Nghị định 15/2015/NĐ-CP”, TTCP kết luận.
Thẩm định phê duyệt dự án chưa đủ cơ sở
Kết luận của TTCP còn chỉ ra những bất cập, thiếu sót trong báo cáo thẩm định nguồn vốn và phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án (NCKT).
Theo TTCP, báo cáo thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn NSNN tham gia dự án được thẩm định không rõ ràng, thiếu chính xác; nguồn vốn NSNN tham gia dự án hỗ trợ bồi thường giải phóng mặt bằng đối với dự án BT và dự án khác (dự án đối ứng dự án BT) không phù hợp với quy định của Nghị định 15/2015/NĐ-CP và Luật Đầu tư công.
Ngoài ra, tại báo cáo thẩm định phương án tài chính, báo cáo NCKT của Sở Tài chính chỉ thẩm định vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư khi thực hiện dự án BT, không tổ chức thẩm định vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư khi thực hiện dự án khác là không phù hợp quy định.
Phương án tài chính được UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt gồm 25 khu đất dự kiến đối ứng dự án BT (có diện tích khoảng 700 ha), trong đó có 7 khu đất thuộc đất công có diện tích 95.186 m2. Gồm trụ sở Công ty TNHH thoát nước; Rạp chiếu bóng tỉnh Thái Nguyên; Khách sạn Trung Tín; Bệnh viện chỉnh hình và phục hồi chức năng Thái Nguyên; Trường Mầm non 19/5; Sở Xây dựng; Sân vận động tỉnh Thái Nguyên.
“Việc thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi chưa đủ cơ sở; thẩm định phương án tài chính (thu hồi vốn dự án BT; xác định quỹ đất dự kiến thanh toán cho nhà đầu tư) thể hiện việc buông lỏng quản lý”, TTCP chỉ rõ.
Trong việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án, TTCP cho rằng, thời gian đánh giá và thẩm định hồ sơ yêu cầu quá ngắn (trong 1 ngày) so với nội dung cần xem xét đánh giá với quy mô của 9 dự án (Liên danh Tập đoàn Phúc Lộc và Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 8 là đơn vị trúng thầu cả 9 dự án - PV). Điều này, dẫn tới kết quả đánh giá về năng lực; vốn chủ sở hữu thực hiện dự án BT và dự án khác, vốn vay của nhà đầu tư chưa phù hợp với quy định.
Việc trên đã vi phạm nghiêm trọng Nghị định 11/2013/NĐ-CP (về quản lý và phát triển đô thị). Ngoài ra, việc xác định giá trị và lập kết hoạch vốn đầu tư Nhà nước tham gia dự án chưa được xem xét khi thẩm định phương án tài chính của dự án là không phù hợp Nghị định 15/2015/NĐ-CP.
Từ kết quả thanh tra, TTCP đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên rà soát lại toàn bộ quá trình thực hiện dự án, có biện pháp xử lý theo đúng quy định pháp luật đối với các vi phạm được phát hiện qua thanh tra.
Chủ tịch UNND tỉnh Thái Nguyên yêu cầu, rà soát, khắc phục, chấn chỉnh các tồn tại, hạn chế, thiếu sót trong công tác quản lý sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên, khoáng sản... trong quý III, quý IV năm 2021; báo cáo UBND tỉnh trước ngày 31/7/2021 để tổng hợp báo cáo Thanh tra Chính phủ theo quy định.
Trước đó, kết luận của Thanh tra Chính phủ đã “điểm tên” 15 dự án sai phạm tại tỉnh Thái Nguyên, bao gồm: Dự án xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bên bờ sông Cầu ở Thái Nguyên; Dự án xây dựng Khu công nghiệp Điềm Thụy - Khu A; Dự án đầu tư kinh doanh cơ sở hạ tầng khu công nghiệp Điềm Thụy - Khu B; Dự án xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Sông Công II; Dự án Cụm công nghiệp An Khánh số 1, huyện Đại Từ; Dự án xây dựng và kinh doanh CSHT Cụm công nghiệp số 3 cảng Đa Phúc, huyện Phổ Yên; Dự án xây dựng khu đô thị hồ điều hòa Xương Rồng…
