Theo các tài liệu liên quan, ngày 12/1/2011, UBND tỉnh Đắk Lắk có Quyết định số 65/QĐ-UBND, cho Công ty TNHH Anh Quốc thuê 1165,2ha đất tại tiểu khu 293, xã Cư M’lan, huyện Ea Súp để sử dụng vào mục đích thực hiện Dự án trồng cao su, trồng rừng, quản lý bảo vệ rừng.
Ngày 14/3/2011, Công ty TNHH Anh Quốc được cấp GCNQSDĐ số BA 674578.
Đến ngày 5/7/2013, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Đắk Lắk thừa ủy quyền của Chủ tịch UBND tỉnh, cấp GCNQSDĐ số BE 925601 đối với diện tích 943.335 m2 gồm 8 thửa đất thực hiện dự án trồng cao su.
Do trong quá trình sử dụng, GCNQSDĐ số BA 674578 bị mất nên ngày 23/12/2016, Công ty TNHH Anh Quốc được Sở TN&MT tỉnh Đắk Lắk cấp lại GCNQSDĐ số CG 050306, gồm 352 thửa thuộc tờ bản sồ số DC08 xã Cư M’lan, huyện Ea Súp, diện tích 10.708.182,7m2. Thời hạn sử dụng đất đến ngày 12/1/2061.
Trong đơn gửi các cơ quan có thẩm quyền, Công ty TNHH Anh Quốc cho rằng, ngay sau khi được cho thuê đất (năm 2011), đã triển khai xây dựng nhà văn phòng, nhà ăn, nhà ở cho công nhân, khai hoang 100ha đất và trồng thí điểm 94,33ha cây cao su, trồng 40ha cây keo lai ở các khoảng đất trống vào các năm 2011, 2012, 2013.
Vào mùa khô của năm 2013-2014, nắng hạn kéo dài, đất khô cằn khiến cây trồng bị chết, thất thoát khoảng 30% trên tổng diện tích. Mùa mưa năm 2014, Công ty TNHH Anh Quốc tăng cường trồng dặm, đầu tư chăm sóc để khắc phục, vườn cây phát triển ổn định.
Đến năm 2014-2015, dưới tác động của đợt khô hạn kéo dài hơn 6 tháng, vườn cao su và keo lai của Công ty chết khô đến 60-70%. Theo Công ty TNHH Anh Quốc, trước tình trạng đó, công ty đã có báo cáo gửi UBND tỉnh và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) về tình trạng cây trồng bị chết; đề nghị lập đoàn kiểm tra thực tế hiện trạng. Vốn đầu tư của Công ty TNHH Anh Quốc bị thiệt hại trên 30 tỷ đồng.
Năm 2016, Công ty TNHH Anh Quốc có tờ trình về việc xin chuyển mục đích sử dụng 700ha đất từ dự án trồng cây sang khảo sát đề xuất xây dựng nhà máy điện năng lượng mặt trời tại vị trí đất mà công ty đang quản lý, sử dụng.
Ngày 8/12/2016, UBND tỉnh Đắk Lắk có văn bản số 9960/UBND-TH do Chủ tịch Phạm Ngọc Nghị ký, đồng ý cho Công ty Đại Khánh - đại diện Tập đoàn Canadian Solar hợp tác với Công ty TNHH Anh Quốc khảo sát, lập đề xuất Dự án Nhà máy Điện năng lượng mặt trời với công suất dự kiến 350Mw, quy mô 700ha tại tiểu khu 293 xã Cư M’lan, huyện Ea Súp (diện tích đất tại thời điểm đó do Công ty TNHH Anh Quốc đang quản lý để thực hiện dự án trồng thí điểm cao su, trồng rừng và quản lý bảo vệ rừng).
Tuy nhiên, trong khi Công ty TNHH Anh Quốc đang phối hợp với đối tác, khảo sát và lập đề xuất dự án theo Văn bản số 9960/UBND-TH thì ngày 23/2/2017, UBND tỉnh Đắk Lắk lại ra Quyết định số 404/QĐ-UBND, thu hồi 1.165,2ha đất tại tiểu khu 293 xã Cư M’lan, huyện Ea Súp thuộc dự án trồng cao su, trồng rừng, quản lý bảo vệ rừng của Công ty TNHH Anh Quốc.
Quyết định thu hồi đất số 404/QĐ-UBND được UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành sau đúng 2 tháng kể từ thời điểm Công ty TNHH Anh Quốc được cấp lại GCNQSDĐ số CG 050306. Lý do thu hồi đất được UBND tỉnh Đắk Lắk đưa ra là do Công ty TNHH Anh Quốc vi phạm pháp luật về đất đai quy định tại điểm i, khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai năm 2013.
Theo điểm i, khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 thì: “Đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng; trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này; hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp do bất khả kháng”.
Công ty TNHH Anh Quốc cho rằng, ngay sau khi được UBND tỉnh Đắk Lắk ra quyết định cho thuê đất đã nhanh chóng đưa đất vào sử dụng đúng mục đích. Cụ thể, trong các năm từ 2011 đến 2013, đã triển khai trồng hơn 93ha cây cao su và 40ha cây keo lai.
Việc một tỷ lệ lớn diện tích cây trồng bị chết do hạn hán vào thời điểm đó là tình trạng chung của địa phương và nằm ngoài tầm kiểm soát. Công ty TNHH Anh Quốc cho biết, đã nỗ lực thực hiện việc tưới chống hạn, trồng dặm để khắc phục; đồng thời báo cáo lên UBND tỉnh, Sở NN&PTNT, đề nghị lập đoàn kiểm tra để đánh giá hiện trạng.
Công ty TNHH Anh Quốc kiến nghị UBND tỉnh Đắk Lắk thu hồi, hủy bỏ Quyết định thu hồi đất số 404/QĐ-UBND, tiếp tục giao đất cho công ty quản lý, sử dụng. Cùng với đó, đề nghị các cơ quan chức năng thẩm định hồ sơ Dự án Nhà máy Điện năng lượng mặt trời mà Công ty TNHH Anh Quốc hợp tác với đại diện Tập đoàn Canadian Solar khảo sát, lập đề xuất theo sự đồng ý của UBND tỉnh Đắk Lắk tại văn bản số 9960/UBND-TH.
