Giá khí đốt lên gần 300 euro
Ngay phiên giao dịch đầu tuần này (ngày 22/8), giá khí đốt tự nhiên tại châu Âu đã bật tăng mạnh mẽ sau khi gã khổng lồ năng lượng nhà nước Nga là Gazprom thông báo sẽ tạm đóng đường ống khí đốt Nord Stream 1 trong ba ngày vào cuối tháng 8.
Động thái bảo trì đột ngột trên Nord Stream 1 càng làm trầm trọng thêm tranh chấp khí đốt giữa Nga và Liên minh châu Âu (EU), đồng thời làm gia tăng nguy cơ suy thoái kinh tế và thiếu hụt năng lượng trong mùa đông tại khối này.
Cụ thể, giá khí đốt giao dịch trên sàn Dutch TTF (Hà Lan) - một tiêu chuẩn cho hoạt động kinh doanh khí đốt tự nhiên tại châu Âu, đã nhảy vọt 19% lên 291,5 euro (tương đương 291,9 USD)/MWh.
Kết phiên tuần trước, hợp đồng khí đốt này đã đạt mức cao kỷ lục là 244,55 euro/MWh. Đây đã là tuần thứ 5 liên tiếp giá khí đốt tại lục địa già tăng mạnh, theo ghi nhận của hãng tin CNBC.
Hôm 19/8, Gazprom cho biết việc tạm ngừng đường ống là do máy nén duy nhất còn lại của Nord Stream 1 phải bảo dưỡng. Dòng chảy khí đốt qua đường ống sẽ tạm ngưng từ ngày 31/8 đến ngày 2/9.
Gã khổng lồ năng lượng của Nga nói thêm, Nord Stream 1 sẽ cung ứng trở lại khoảng 33 triệu mét khối khí đốt mỗi ngày sau khi công việc bảo trì hoàn thành, “với điều kiện là không có trục trặc nào xảy ra”.
Nord Stream 1 là đường ống vận chuyển khí đốt tự nhiên từ Nga tới Đức qua biển Baltic. Trong một năm, đường ống này có thể giúp Gazprom bơm khoảng 55 tỷ mét khối khí đốt tới EU.
Thông báo của Gazprom được đưa ra trong bối cảnh chính phủ các nước châu Âu đang chật vật lấp đầy các cơ sở lưu trữ khí đốt nhằm có đủ nhiên liệu để sưởi ấm cho người dân trong những tháng tới.
Trong vài tuần gần đây, phía Nga đã giảm đáng kể nguồn cung khí đốt cho châu Âu. Dòng chảy qua đường ống Nord Stream 1 hiện chỉ đạt khoảng 20% khối lượng đã thoả thuận.
Trước đó, Moscow khẳng định nguyên nhân khiến nguồn cung khí đốt giảm mạnh là do máy móc bị lỗi hoặc do tuabin mang đi bảo trì ở nước ngoài về chậm trễ.
Song, Đức coi hành động cắt giảm nguồn cung là một động thái chính trị nhằm gieo rắc khó khăn và bất ổn cho khối kinh tế chung, đồng thời giúp Nga thổi giá năng lượng trong bối cảnh cuộc chiến của Moscow ở Ukraine vẫn còn tiếp diễn.
Hai rủi ro đáng sợ
Khoảng một nửa nguồn cung khí đốt của Đức tới từ Nga. Chính phủ của nền kinh tế lớn nhất châu Âu đang cố gắng tăng cường dự trữ trước mùa đông, trong bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại rằng Điện Kremlin có thể sớm khoá vòi hoàn toàn.
Hơn nữa, cuộc đua nhập khẩu khí đốt của châu Âu còn diễn ra vào thời điểm giá cả tăng chóng mặt. Chi phí năng lượng leo thang đang làm tăng hoá đơn chi tiêu của người dân, kéo lạm phát lên mức đỉnh hàng chục năm và bào món sức mua của người tiêu dùng.
Ông Holger Schmieding - kinh tế trưởng tại ngân hàng Berenberg, nhận xét thông báo mới của Gazprom là một nỗ lực rõ ràng nhằm lợi dụng sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt của Nga.
“Việc đóng cửa đường ống trong thời gian ngắn sẽ không tạo ra sự khác biệt lớn, đặc biệt là khi Nga đã giảm công suất của Nord Stream 1 xuống còn 20% từ ngày 27/7”, ông Schmieding bày tỏ.
“Tuy nhiên, động thái đó làm nổi bật hai rủi ro đáng sợ. Thứ nhất, Nga có thể tuyên bố sai lệch rằng họ không thể mở cửa đường ống trở lại vì ‘vấn đề kỹ thuật’ mà chỉ khi phương Tây dỡ bỏ trừng phạt mới có thể giải quyết được. Thứ hai là, Nga có thể đóng cửa các đường ống khác tới châu Âu sau đó”, vị chuyên gia cảnh báo.
Schmieding giá khí đốt đắt đỏ hơn sẽ “làm trầm trọng thêm cuộc suy thoái tồi tệ mà châu Âu đang rơi vào”. Hơn nữa, ông cảnh báo rằng nếu Nga cắt dòng chảy khí đốt ngay lập tức, khả năng Đức thiếu hụt nhiên liệu trong mùa đông càng lớn.
