Lãng phí tài nguyên nghiêm trọng ở Bình Thuận
Kết luận kiểm tra của Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên Môi trường về việc quản lý, sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận xác định, việc quản lý, sử dụng đất đối với các dự án đầu tư để phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh còn nhiều tồn tại, đặc biệt trong các dự án thương mại, dịch vụ du lịch, nghỉ dưỡng.
Nhiều dự án không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm tiến độ sử dụng đất, thời gian thực hiện kéo dài (xin được đất xong bỏ trống, không đầu tư xây dựng công trình trên đất, nhiều dự án không đưa đất vào sử dụng trong thời gian dài) không đem lại hiệu quả kinh tế, gây lãng phí nghiêm trọng.
Đối với các chủ đầu tư dự án, vi phạm không đưa đất vào sử dụng là 21/47 dự án, với diện tích 139,32 ha, trong đó có nhiều dự án vi phạm trên 10 năm. Vi phạm chậm tiến độ sử dụng đất là 21/47 dự án, với diện tích 363,16 ha. Chưa thực hiện đúng tiến độ đầu tư theo dự án đã được phê duyệt (phải điều chỉnh tiến độ của dự án đầu tư): 19/47 dự án, với diện tích 285,06 ha.
Nhiều dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, chưa thực hiện nộp tiền thuê đất là 05 dự án với số tiền nợ 242.561.733 đồng. Dự án chưa thực hiện nộp tiền gia hạn tiến độ sử dụng đất: 22 dự án với số tiền nợ là 14.685.282.004 đồng. Chưa tích cực, chủ động liên hệ, hợp tác với cơ quan có thẩm quyền để thúc đẩy, thực hiện dự án.
Đối với các cơ quản lý của tỉnh, kết luận chỉ ra, việc cho gia hạn tiến độ đầu tư, điều chỉnh dự án đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư còn dễ dãi, chưa chặt chẽ, chưa đảm bảo đầy đủ các điều kiện theo quy định. Nhiều dự án có sử dụng đất đã hết tiến độ đầu tư nhiều năm (có dự án trên 15 năm), vi phạm không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ sử dụng đất nhưng UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh vẫn cho điều chỉnh, gia hạn tiến độ đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án mới. Cụ thể, dự án Khu du lịch Minh Sơn; Khu du lịch Thành Hưng; Khu du lịch Ngọc Khánh; Khu du lịch EDEN; Khu du lịch Thu Hằng ….
Các cơ quan chức năng của tỉnh đã cho phép gia hạn sử dụng đất, gia hạn tiến độ đầu tư tại một số dự án chưa đúng quy định. Việc xác định thời điểm tính cho gia hạn sử dụng đất không đúng, việc xác định thời gian cho gia hạn sử dụng đất chưa phù hợp với các mốc thời gian ghi trong dự án đầu tư theo quy định của pháp luật (tại dự án Khu du lịch Eden Hàm; Khu du lịch Thu Hằng; Khu du lịch Song Thành; Khu du lịch nghỉ dưỡng phức hợp cao cấp KING SEA Phan Thiết...);
Cùng với đó, cho phép gia hạn tiến độ đầu tư, điều chỉnh dự án đầu tư nhiều lần, trong khi dự án chưa triển khai đầu tư xây dựng (Dự án Khu du lịch sinh thái Delverton đã 08 lần điều chỉnh tiến độ đầu tư nhưng đến thời điểm hiện nay vẫn chậm, không đưa đất vào sử dụng; Khu du lịch Làng Tre LA GI, Khu biệt thự Revera Park…).
Chậm, chưa xử lý đối với các dự án đã hết thời gian cho gia hạn sử dụng đất 24 tháng nhưng chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng (như Khu du lịch The Balé - Mũi Né; Dự án Resort & Hotel Lamuine; Khu du lịch sinh thái Whale Hill; Dự án Khu du lịch Eden Hàm Tân; Khu du lịch Sài Gòn – Hàm Tân...).
UBND cấp huyện, cấp xã chưa chủ động, tích cực thực hiện theo thẩm quyền trong việc kiểm tra, phát hiện, đề xuất xử lý các vi phạm đối với các dự án chậm. Chưa có phương án sử dụng có hiệu quả đối với qũy đất đã thu hồi.
Kiến nghị thu hồi dự án vi phạm
Theo Tổng cục Quản lý đất đai, nguyên nhân để xảy ra tình trạng các dự án được giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để đất hoang hóa, bỏ trống, lãng phí thuộc lỗi chủ quan, trách nhiệm trước hết thuộc các chủ đầu tư thực hiện dự án, sau đó là có trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước tỉnh Bình Thuận.
Đối với chủ đầu tư các dự án, nhiều chủ đầu tư không đủ năng lực về tài chính, về nhân lực, về chuyên môn thực hiện dự án đầu tư; không có ý định đầu tư nghiêm túc, chỉ đầu tư cầm chừng để đầu cơ đất đai, chờ tăng giá, chuyển nhượng dự án, chuyển nhượng quyền sử dụng đất; không tuân thủ các quy định của pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng và các luật khác có liên quan.
Đối với các cơ quan quản lý của tỉnh, chưa thường xuyên, kịp thời chỉ đạo các cơ quan chức năng (các Sở, ngành, UBND cấp huyện) kiểm tra, rà soát thống kê, cập nhật thông tin quản lý đối với các dự án chậm (nhất là giai đoạn từ sau khi có Luật Đất đai 2013 đến khi có Chỉ thị 01/CT-TTg năm 2018 gần như không thực hiện). Chưa thực hiện hết trách nhiệm để tháo gỡ khó khăn vướng mắc, tạo điều kiện đẩy nhanh việc giải quyết thủ tục hành chính cho các dự án triển khai đầu tư xây dựng, đưa đất vào sử dụng; phê duyệt quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết; việc xác định và công bố ranh giới hành lang bảo vệ bờ biển; xác định, khoanh vùng khu vực khai thác khoáng sản... Chưa tích cực tổ chức kiểm tra, thanh tra và xử lý kịp thời các dự án có vi phạm không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ sử dụng đất; các dự án hết hạn tiến độ đầu tư (theo Luật Đầu tư).
Dựa trên kết quả kiểm tra, của Tổng cục Quản lý đất đai yêu cầu tỉnh Bình Thuận xem xét chấm dứt hoạt động một số dự án đầu tư; xem xét lại quyết định cho gia hạn sử dụng đất (xác định lại thời điểm để tính cho gia hạn sử dụng đất) tại một số dự án. Đề nghị thu hồi đất ngay đối với một số dự án. Thực hiện công bố công khai danh sách các dự án có vi phạm trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh Bình Thuận và của Tổng cục quản lý đất đai, của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Đối với UBND tỉnh Bình Thuận, chỉ đạo rà soát, thanh tra, kiểm tra, xử lý ngay đối với các dự án chậm triển khai mà chưa tổ chức tiến hành thanh tra, kiểm tra, xử lý; kiên quyết xử lý nghiêm đối với các dự án chậm theo quy định của pháp luật, không để xảy ra tình trạng các dự án chây ì, chậm hoặc không đưa đất vào sử dụng mà các cơ quan nhà nước không xử lý chấm dứt dự án đầu tư hoặc thu hồi đất (67 dự án).