Trụ sở UBND tỉnh Lạng Sơn.
Thiếu trách nhiệm hay dung túng sai phạm?
Đối với các sai phạm của Công ty Đạt Phát (Báo Đại Đoàn Kết đã nêu ở các số báo trước), ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn chỉ rõ, việc Công ty Đạt Phát triển khai đầu tư xây dựng các dự án tại khu vực thôn Khơ Đa trong khi chưa hoàn thiện hồ sơ, thủ tục pháp lý theo quy định là do nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật của Công ty Đạt Phát còn kém, chưa nắm rõ trình tự thủ tục pháp lý cần triển khai khi thực hiện một dự án đầu tư theo quy định, dẫn đến có sự hiểu nhầm giữa thủ tục ngành Hải quan với thủ tục đầu tư.
Mặt khác, trong quá trình triển khai hoàn thiện thủ tục pháp lý, được các cơ quan, đơn vị hướng dẫn tháo gỡ khó khăn vướng mắc đối với các thủ tục về quy hoạch, đất đai, xây dựng, nhưng Công ty Đạt Phát chưa thực sự phối hợp, hợp tác, dẫn đến thời gian thực hiện hồ sơ pháp lý kéo dài hoặc chưa thực hiện được.
Ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn nhận định, đối với các dự án của Công ty Đạt Phát, các cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương chưa có sự trao đổi, phối hợp chặt chẽ trong quản lý các lĩnh vực đầu tư, đất đai và xây dựng, dẫn đến để xảy ra một số vi phạm của Công ty Đạt Phát nhưng chưa có biện pháp ngăn chặn kịp thời, chưa có phương án xử lý dứt điểm, chưa chủ động trong việc đôn đốc, hướng dẫn Công ty Đạt Phát tháo gỡ khó khăn vướng mắc.
Trong đó, Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng-Lạng Sơn, với chức năng nhiệm vụ quản lý nhà nước trực tiếp đối với Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng-Lạng Sơn, cung cấp dịch vụ hành chính công và dịch vụ hỗ trợ khác có liên quan đến hoạt động đầu tư và sản xuất kinh doanh cho nhà đầu tư trong Khu kinh tế, có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh trong công tác quản lý Khu kinh tế và là cơ quan cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho dự án Nhà máy sản xuất ván MDF Đạt Phát.
Tuy nhiên, Ban Quản lý chưa thực sự sát sao trong việc kiểm tra, đôn đốc Công ty Đạt Phát thực hiện dự án sau khi cấp Giấy chứng nhận đầu tư. Chưa có sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương huyện Văn Lãng trong việc phát hiện, xử lý kịp thời trong quá trình Công ty Đạt Phát triển khai thực hiện các dự án tại khu vực thôn Khơ Đa khi chưa đủ hồ sơ pháp lý theo quy định.
Đối với Sở TN&MT, Sở này chưa có biện pháp xử lý, ngăn chặn việc thỏa thuận, san lấp mặt bằng, sử dụng đất không đúng với kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.
Ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn cho rằng, UBND huyện Văn Lãng chưa thể hiện rõ trách nhiệm quản lý nhà nước đối với lĩnh vực hoạt động xây dựng trên địa bàn, dẫn đến việc Công ty Đạt Phát triển khai thực hiện dự án đối với công trình Nhà máy sản xuất ván MDF cơ bản trên phần diện tích chưa được thực hiện các thủ tục pháp lý về đất đai, chưa được cấp giấy phép xây dựng.
Đối với 2 dự án Bến xe hàng, kho bãi, địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tập trung và Dự án Mở rộng kho ngoại quan đa năng, huyện Văn Lãng chưa kịp thời chỉ đạo cơ quan chức năng đình chỉ thi công khi Công ty Đạt Phát triển khai san lấp mặt bằng, đầu tư xây dựng chưa có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư và thực hiện các thủ tục về đất đai, xây dựng theo quy định pháp luật.
Liên quan đến sai phạm của Công ty Đạt Phát, trong một báo cáo gửi UBND tỉnh gần đây, ông Hà Mạnh Cường- Phó Giám đốc Sở KHĐT Lạng Sơn một lần nữa khẳng định, ngoài trách nhiệm của Công ty Đạt Phát cũng có phần trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước khi chưa thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ được giao về việc theo dõi hoạt động thực hiện dự án, quản lý sử dụng đất đai, môi trường, quản lý hoạt động xây dựng trên địa bàn quản lý dẫn tới không kịp thời phát hiện sai phạm của nhà đầu tư, không xử lý dứt điểm được các vướng mắc. Chưa thực hiện nghiêm túc việc chỉ đạo của UBND tỉnh tại Thông báo số 404/TB-UBND và Thông báo số 618/TB-UBND.
Mặc dù sai phạm tại các dự án của ông Trần Văn Tưởng (Chủ tịch HĐQT Công ty Đạt Phát) và Công ty Đạt Phát là rất nghiêm trọng, nhưng không hiểu sao, trong một cuộc họp gần đây, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu chỉ yêu cầu Công ty Đạt Phát, Ban quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng- Lạng Sơn, UBND huyện Văn Lãng và các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan nghiêm túc rút kinh nghiệm, rút ra bài học sâu sắc.
Chưa cán bộ nào bị “sờ gáy”
Trao đổi với Báo Đại Đoàn Kết về sai phạm của Công ty Đạt Phát, ông Bế Văn Nhớ- Phó Chủ tịch UBND huyện Văn Lãng thừa nhận trách nhiệm thuộc về các cấp thôn, xã, huyện chưa làm hết trách nhiệm để Công ty Đạt Phát tự ý san ủi đất mà chưa có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời.
Ông Nhớ thông tin, mặc dù chưa được cấp phép, nhưng Công ty vẫn xây dựng một số công trình của dự án. Trong quá trình triển khai Công ty Đạt Phát được cơ quan hải quan cho phép đi vào hoạt động. Sau đó, UBND tỉnh đồng ý việc cho xe Trung Quốc vào và thực hiện việc thu phí.
Nói về xử lý trách nhiệm, ông Nhớ cho hay, sự việc trải qua nhiều thời kỳ, lãnh đạo xã, Phòng tài nguyên đa số đã nghỉ hưu hoặc chuyển công tác, do vậy chưa xử lý được trách nhiệm của cán bộ xã và cán bộ huyện.
Ông Nhớ cũng cho rằng, tỉnh đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp, nhưng doanh nghiệp sai phạm thì vẫn phải xử lý thôi. Sau khi xử lý vẫn hướng dẫn cho doanh nghiệp đi vào hoạt động vì chủ đầu tư đã đầu tư số tiền rất lớn.
Đáng bàn, trong cuộc làm việc với phóng viên, ông Nhớ không hề nhắc đến trách nhiệm của Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực.
Trong khi đó, từ năm 2015 đến nay, chính ông Nhớ giữ chức vụ Phó chủ tịch UBND huyện Văn Lãng phụ trách lĩnh vực đất đai, xây dựng nên ông này phải có trách nhiệm liên quan.
Về vấn đề trách nhiệm thuộc về ai, ông Nguyễn Hữu Chiến, Giám đốc Sở KHĐT tỉnh Lạng Sơn cho rằng, Sở KHĐT chỉ chịu trách nhiệm khi chủ đầu tư nộp hồ sơ thẩm định dự án. Khi quyết định chủ trương đầu tư được phê duyệt thì Sở KHĐT theo dõi tiến độ thực hiện của dự án.
Theo ông Chiến, khi dự án chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư mà người ta vẫn làm thì trách nhiệm đầu tiên là chính quyền cấp xã và chính quyền cấp huyện, cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và trực tiếp là Ban quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn quản lý khu vực đấy. Chứ Sở KHĐT không phải đi kiểm tra việc đó.
Trong khi đó, ông Vũ Viết Hải, Phó Trưởng ban quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng- Lạng Sơn lại cho biết, trong quy chế phối hợp Ban quản lý chỉ quản lý trực tiếp trong các khu cửa khẩu Cốc Nam. Ngoài địa bàn khu cửa khẩu thì chính quyền địa phương quản lý, Quy hoạch cửa khẩu Cốc Nam không tới vị trí dự án của Công ty Đạt Phát.
Báo Đại Đoàn Kết cũng đã đăng ký làm việc và gửi câu hỏi về biện pháp xử lý trách nhiệm của các tổ chức cá nhân liên quan đến sai phạm của Công ty Đạt Phát, tuy nhiên phía UBND tỉnh Lạng Sơn vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng.
Theo chuyên gia pháp lý, rõ ràng qua sự việc cho thấy chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng liên quan đã thiếu trách nhiệm, có dấu hiệu của việc dung túng, bao che cho Công ty Đạt Phát vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
Tỉnh Lạng Sơn không thể chỉ kiểm điểm, rút kinh nghiệm là xong mà cần chỉ rõ ai phải chịu trách nhiệm và xử lý trách nhiệm thật nghiêm minh để sai phạm không tái diễn trong tương lai, đồng thời răn đe những tổ chức, cá nhân trong thực thi công vụ được giao.
