Theo ghi nhận của PV, những vi phạm này rất quy mô, nghiêm trọng, đã diễn ra nhiều năm tại tỉnh Khánh Hòa. Trên con đường từ thôn Bình Lập đến UBND xã Cam Lập, qua cầu Nước Ngọt (cầu gãy), bắt đầu là khu dự án được người dân địa phương gọi tên là “khu du lịch Điện Biên”. Khu du lịch này của một người ở tỉnh Điện Biên và hai người dân ngụ Cam Ranh tên là Châu và Minh “đầu tư xây dựng”.
Khu đất có diện tích khoảng 4ha, xung quanh đã được xây dựng hàng rào bằng cách kè đá kiên cố. Ở sườn núi, “chủ đầu tư” cho kè đá dài hàng trăm mét, cao từ 3 – 4m. Trên đất, “chủ đầu tư” cho khai thác đá ngay tại chỗ để làm vật liệu xây dựng công trình khiến ngọn núi lởm chởm, nhiều tảng đá bị chẻ tan nát.
Nằm giữa khu đất là 9 công trình dạng “bungalow” được xây dựng kiên cố chưa hoàn thiện, móng được xây dựng bằng đá khai thác tại chỗ, tường gạch, mái ngói. Mỗi bungalow có 2 phòng ngủ, 2 nhà vệ sinh.
Đối chiếu với bản đồ quy hoạch, trong 9 bungalow có 5 căn nằm trên đất rừng, 2 căn trên đất trồng cây hằng năm khác và 2 căn nằm trên đất trồng cây lâu năm.
Qua điện thoại, ông Châu tự giới thiệu khu đất phần phía dưới “đã có sổ” (đất trồng cây lâu năm và hằng năm), phần phía trên đất rừng chưa có “sổ đỏ”. Công trình xây dựng không có giấy phép được đầu tư khoảng 4 tỷ đồng và được thực hiện từ năm 2017 đến 2018. Sau đó, ông Châu đã rút khỏi dự án nhưng chưa trả tiền. Công trình đã bị UBND TP Cam Ranh xử phạt hành chính 60 triệu đồng.
Ông Châu cho rằng, bây giờ có ai mua thì sẽ tiếp tục hoàn thiện những công trình trên đất vì “hồi đó phạt nhưng cho công trình tồn tại” và “có giấy phạt nhưng đã hết hạn 2 năm”. Hiện nay, “dự án” đang rao bán giá 1 tỷ/sào (10 tỷ/ha).
Tiếp tục trên con đường dẫn tới thôn Nước Ngọt, nhiều khu đất hai bên đường đã hoặc đang bị san lấp thành mặt bằng với diện tích hàng ngàn mét vuông. Nhóm PV tiếp cận công trình của ông Nguyễn Văn Hiến.
Ngay đầu đường vào khu đất của ông Hiến, một trạm điện hạ thế đã được hoàn thành. Từ trạm hạ thế này, đường điện men theo đường đất giữa rừng đi vào đất ông Hiến. Đường vào đất, ông Hiến cho làm cổng cao bằng lưới B40, khóa cẩn thận, có cả camera giám sát và đường dây diện dẫn vào khu nhà của ông Hiến trên đỉnh hòn Trào.
Từ xa đã có thể dễ dàng nhìn thấy một “quần thể xây dựng” với công trình chính là căn nhà bằng gạch mái tôn rộng hàng trăm mét vuông đã hoàn thành. Xung quanh, nhiều căn nhà khác khung sắt, mái tôn cũng đã mọc lên. Đường nối từ nhà chính đến các nhà xung quanh đã hoàn thiện. Trên đất, nhiều khu vực bị đào, xới, san phẳng. Hiện diện cả máy múc hạng nặng trên đất.
Tại sao lại có trạm điện hạ thế ngay đường đi vào đất ông Hiến và tại sao có duy nhất 1 đường điện đi vào đất ông Hiến? Đây là câu hỏi người dân địa phương bức xúc từ lâu.
“Bóng dáng” cựu cán bộ địa phương
Một địa điểm có dấu hiệu vi phạm khác là tại đìa nuôi trồng thủy sản của ông Đàm Sỹ Lâm tại chân cầu Nước Ngọt (cầu gãy). Đìa này ông Lâm mua lại từ ông Thức, sau đó ủy quyền cho ông Bùi Thanh Nhì (cựu cán bộ địa phương) để cải tạo đìa.
Theo quan sát, hiện nay đìa đã biến mất mà là một gò đất cao hơn mặt nước khoảng 1m và xung quanh được kè bằng bê tông. Trên gò đất, xuất hiện một căn nhà bằng gạch, mái tôn, rộng chừng 20m2, nằm sát mép nước, còn có một bãi đậu ghe thuyền.
Trả lời công dân tại Văn bản 365/UBND ngày 14/6/2021, UBND Cam Lập cho rằng ông Nhì (được ông Lâm ủy quyền) cam kết cải tạo nhằm nuôi trồng thủy sản và không xây dựng công trình trên đìa. Với thực tế là gò đất cao hơn mặt nước 1m, không rõ ông Lâm sẽ nuôi trồng thủy sản là loài gì và như thế nào?
Ông Bùi Thanh Nhì còn là chủ của Homestay Thanh Nhì chỉ cách UBND xã Cam Lập chừng 200m.
Theo ghi nhận, vào ngày 28/12/2021, tại cơ sở này có đường bê tông, ao cá ngay sát đường. Vào sâu bên trong có khoảng 6-7 ngôi nhà bằng gỗ mọc lên trên đất. Thời điểm này, nhiều ngôi nhà đang có khách đến thuê ở. Trên bản đồ quy hoạch, đây là đất rừng. Theo quy định pháp luật, ông Nhì muốn xây dựng homestay thì phải làm thủ tục thuê diện tích đất dưới tán rừng và phải xin chủ trương đầu tư mới được xây dựng.
Từ UBND xã Cam Lập đi về hướng ngã ba Mỹ Thanh, nhiều khu đất đang bị san ủi, máy móc vẫn đang hoạt động rầm rộ. Đặc biệt là khu đất nằm trên 15 độ dốc đã bị cạo trọc cây cối và cải tạo thành bậc thang với diện tích hàng ngàn mét vuông. Theo quan sát, khu đất gần như không còn một cây cỏ, rất dễ xảy ra sạt lở, gây nguy hiểm khi mưa lớn, lũ lụt.
Tại địa phương này, còn có một số người nguyên là cán bộ, người thân của cán bộ đang làm việc tại UBND xã Cam Lập cũng bị tố cáo san lấp, tạo mặt bằng trái phép trên đất rừng.
Địa phương “không nắm được tình hình”
Trước câu hỏi vì sao nhiều khu đất rừng, đìa, đất nông nghiệp có dấu hiệu vi phạm trật tự xây dựng, san lấp trái phép… ông Nguyễn Văn Mỹ - Chủ tịch UBND xã Cam Lập cho rằng: “không nắm được và cần có thời gian kiểm tra lại”.
Một số khu, ông Mỹ nói “theo báo cáo thì không có xây dựng nhưng thực tế như thế nào thì kiểm tra lại”.
Đối với công trình homestay của ông Bùi Thanh Nhì, ông Mỹ nói, công trình không này có phép và không đăng ký kinh doanh. Trước đây, chính quyền đã yêu cầu ông Nhì dừng, không được kinh doanh. Hiện nay theo phản ánh của nhóm PV có kinh doanh thì ông Mỹ nói sẽ cho “kiểm tra lại”.
Đối với khu đất của chồng một cán bộ, ông Mỹ nói đây là khu đất của ông Nguyễn Quang Tâm (theo tìm hiểu ông Tâm là chồng bà Mai Thị Mỹ - Bí thư Đảng ủy xã Cam Lập), ông cũng “sẽ cho kiểm tra lại rồi trả lời báo”.
Lý giải việc không nắm được nhiều khu đất rừng, đìa, đất nông nghiệp có dấu hiệu vi phạm trật tự xây dựng, san gạt trái phép… ông Mỹ cho rằng, mới nhận chức Chủ tịch UBND xã được vài tháng. Giải thích trên có hợp lý không khi ông Mỹ là người địa phương và nhiệm kỳ trước, ông Mỹ là Chủ tịch HĐND xã Cam Lập?
Ngay sau khi nhận được phản ánh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Anh Tuấn đã có Văn bản 192/UBND-XDNĐ gửi UBND TP Cam Ranh yêu cầu khẩn trương kiểm tra tình hình trật tự xây dựng, quản lý sử dụng đất tại xã Cam Lập.
“Giao UBND TP Cam Ranh khẩn trương tiến hành kiểm tra xác minh nội dung, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về đầu tư, xây dựng, đất đai, khoáng sản và các hành vi vi phạm khác xảy ra tại xã Cam Lập; báo cáo kết quả về UBND tỉnh”.
