Tinh vi tách thửa, bán nền
Thanh tra tỉnh Lâm Đồng vừa có thông báo kết luận thanh tra trách nhiệm Chủ tịch UBND TP.Bảo Lộc trong công tác quản lý, sử dụng đất và quản lý đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn.
Tại kết luận thanh tra đã chỉ rõ, thời gian qua, việc các hộ gia đình, cá nhân tự đầu tư hạ tầng (như mở đường, dựng trụ điện) nhằm mục đích phân lô tách thửa trên địa bàn TP.Bảo Lộc diến ra phức tạp. Đặc biệt là trên các trang mạng xã hội có nhiều thông tin, quảng cáo về các “dự án Bất động sản”, nhưng thực chất là do một số đối tượng môi giới BĐS tự đặt tên và đăng tin quảng cáo nhằm thu hút người mua, thực tế các “Dự án” này đều không được cơ quan thẩm quyền cấp phép.
Hiện tượng này cũng được nhiều cơ quan báo chí phản ánh, dẫn đến phát sinh dư luận không tốt về công tác quản lý nhà nước về đất đai tại địa phương. Tuy nhiên, công tác chỉ đạo của Thành ủy, công tác quản lý của UBND TP.Bảo Lộc còn lúng túng, chưa chặt chẽ, chưa kiên quyết, dẫn đến việc nhiều trường hợp vi phạm nhưng chưa được xử lý kịp thời.
Điển hình như một số trường hợp, người sử dụng đất đã hiến đất, sau đó tiếp tục xây dựng công trình, cá biệt có một số điểm còn làm hàng rào, xây dựng nhà bảo vệ là hành vi lấn chiếm đất công (vì đã hiến quyền sử dụng đất cho Nhà nước).
“Từ đó cho thấy bản chất của việc hiến đất chủ yếu vẫn là nhằm mục đích phân lô, tách thửa, phục vụ lợi ích cá nhân chứ không phải là để phục vụ lợi ích công cộn, không thuộc đối tượng nhà nước khuyến khích” trích tại kết luận của Thanh tra tỉnh Lâm Đồng.
Chưa hết, người sử dụng đất không lập “văn bản tặng cho quyền sử dụng đất theo quy định” mà chỉ lập “Đơn xin hiến đất” và UBND xã ghi nội dung “Kính chuyển” các cơ quan giải quyết, do vậy không xác định được bên nhận tặng là tổ chức, hộ gia đình, cá nhân hay cộng đồng dân cư nào (theo quy định tại điểm C khoản 1 Điều 169 Luật Đất đai) việc cơ quan đăng ký đất đai xác định UBND các xã, phường là tổ chức nhận tặng cho quyền sử dụng đất được hiến là chưa đủ cơ sở, vì làm các đơn vị này chỉ “Kính chuyển” các cấp thẩm quyền để xem xét việc hiến đất làm đường.
Theo quy định tại khoản 3 Điều 79 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định “Trường hợp người sử dụng đất tặng cho quyền sử dụng đất để xây dựng công trình công cộng” được áp dụng đối với trường hợp người sử dụng đất tặng cho quyền sử dụng đất (cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư) để tạo xây dựng các công trình công cộng vì mục đích chung. Tuy nhiên, các trường hợp “hiến đất” và tự mở đường, tách thửa trên địa bàn TP Bảo Lộc thời gian qua chủ yếu là mục đích cá nhân, để đủ điều kiện tách thửa nên không thuộc đối tượng áp dụng quy định này.
Kết luận thanh tra tỉnh Lâm Đồng chỉ rõ “Việc tự ý xây dựng đường giao thông không tuân thủ các quy định về trình tự, thủ tục về xây dựng; các “công trình công cộng” do người dân tự xây dựng không có hồ sơ thiết kế, nghiệm thu công trình hoàn thành… là không đủ cơ sở pháp lý. Việc người dân tự xây dựng công trình giao thông trên đất nông nghiệp là không đúng quy định, nhưng với việc chấp nhận hồ sơ, căn cứ vào “Đơn xin hiến đất” để ghi nhận hiện trạng vào hồ sơ đạ chính đã gián tiếp ghi nhận công trình vi phạm, tạo điều kiện cho người sử dụng đất được tách thửa vì lợi ích cá nhân và việc buông lỏng các thủ tục trong triển khai xây dựng các công trình tạo điều kiện cho tình trạng hiến đất, xây dựng đường giao thông không đúng theo quy hoạch phát triển giao thông đã được TP.Bảo Lộc phê duyệt”.
Tại kết quả thanh tra cũng cho thấy, toàn bộ diện tích đất được các cá nhân hiến đất làm đường chưa được chính quyền địa phương “nhận hiến”, đưa vào quỹ đất công để quản lý. Việc hình thành các con đường không theo quy hoạch, kế hoạch của địa phương nên gián tiếp ảnh hưởng đến các chỉ tiêu cơ cấu sử dụng đất theo quy hoạch sử dụng đất đã duyệt và làm giảm hiệu quả sử dụng đất. Bên cạnh đó, tiềm ẩn nguy cơ hình thành các điểm dân cư mới không đúng quy hoạch do hiện nay diện tích đất này được rao bán dưới hình thức các “dự án bất động sản” để lừa đảo đổi tượng mua.
Kiến nghị cơ qua công an vào cuộc
Trong thực hiện công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản của Thành phố Bảo Lộc giai đoạn 2018 - 2020, Thanh tra tỉnh còn phát hiện 11/12 công trình lập dự toán tính sai khối lượng, sai định mức - đơn giá của một số hạng mục công trình làm tăng tổng mức đầu tư.
Chưa hết, có 9/12 công trình đã thi công hoàn thành nhưng Chủ đầu tư chưa hoàn thành các trình tự, thủ tục để tổ chức nghiệm thu, đưa vào sử dụng theo quy định; có 2/12 công trình chậm tiến độ thi công theo hợp đồng đã ký kết. Về nghiệm thu, thanh toán 12/12 công trình còn chưa chặt chẽ, qua thanh tra đã ban hành các quyết định thu hồi số tiền sai phạm.
Theo Thanh tra tỉnh Lâm Đồng, UBND TP.Bảo Lộc còn chưa thực sự chặt chẽ, có biểu hiệu buông lỏng công tác quản lý sử dụng đất đai, quản lý hoạt động xây dựng hạ tầng nhằm tách thửa của một số cá nhân trên địa bàn.
Phòng Tài nguyên và Môi trường TP.Bảo Lộc, Phòng Quản lý đô thị TP.Bảo Lộc, UBND phường Lộc Phát và UBND xã Đam B’ri chưa làm tốt chức năng, nhiệm vụ trong lĩnh vực, địa bàn được phân công.
Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh có dấu hiệu buông lỏng công tác thẩm định hồ sơ, cố ý bỏ qua các sai phạm trong quá trình thẩm định hồ sơ và đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau khi tách thửa cho các trường hợp không đảm bảo các điều kiện.
Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP.Bảo Lộc còn phụ thuộc quá nhiều vào công tác thẩm định của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh và sự chỉ đạo của Sở Tài nguyên và Môi trường nên việc lập hồ sơ với một số trường hợp hiến đất mở đường chưa đảm bảo các quy định như đơn vị hiến đất không có ý kiến của chính quyền địa phương, không đủ chữ ký của người đồng sử dụng; không chủ động phát hiện việc sử dụng đất sai mục đích, xây dựng công trình vi phạm để đề xuất với cơ quan chuyên môn kiểm tra, xử lý kịp thời.
Ngoài ra, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng chỉ rõ trách nhiệm của Chủ tịch và nguyên Chủ tịch UBND TP.Bảo Lộc (theo thời gian giữ chức vụ) trước Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng đối với các tồn tại, hạn chế trong việc chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác quản lý, sử dụng đất và quản lý đầu tư xây dựng cơ bản…
Giám đốc Sở TNMT chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh trong công tác tham mưu, chỉ đạo hoạt động, đặc biệt việc chỉ đạo áp dụng quy định về “tặng cho” quyền sử dụng đất tại các cơ quan thuộc Sở TNMT chưa đúng quy định của pháp luật nhưng không có biện pháp phát hiện, xử lý kịp thời.
Trong kết luận, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng kiến nghị UBND tỉnh chuyển cơ quan công an để tiếp tục điều tra, làm rõ và xử lý các sai phạm đối với các cơ quan, cá nhân có trách nhiệm trong việc chỉ đạo, thực hiện các trình tự, thủ tục liên quan dẫn đến các sai phạm trong việc hiến đất, ghi nhận hiện trạng đường giao thông để giải quyết hồ sơ tách thửa trên địa bàn TP.Bảo Lộc.
Xẻ đồi 36ha thành 1.000 nền đất để bán
Tại thôn 14 (xã Đam B'ri, TP.Bảo Lộc), quả đồi 36ha sau khi bị máy ủi cạo trọc lập tức được lắp đặt hệ thống hạ tầng hoành tráng. Đường nội khu, đèn đường, tiện ích cây xanh... hệt như một dự án được Nhà nước phê duyệt chủ trương. Quả đồi này được Công ty CP quản lý vận hành Thông Minh tự nhận là chủ đầu tư, sau đó đặt tên là "Dự án Làng sinh thái nghỉ dưỡng La Melodie" và chạy quảng cáo trên nhiều trang mạng.
Quảng cáo thể hiện, "dự án" được quy hoạch với tổng diện tích 36ha, gồm 1.000 nền đất phân lô có diện tích từ 200 - 500m2. Mỗi nền đều đã có thổ cư từ 200m2 trở lên, phù hợp với nhu cầu xây biệt thự, khu resort, homestay, nhà hàng, khách sạn. Tuy nhiên, hiện quả đồi này vẫn đứng tên cá nhân sở hữu, không hề có một văn bản nào thừa nhận Công ty Cổ phần quản lý và vận hành Thông Minh làm chủ đầu tư.
Theo UBND TP.Bảo Lộc, qua kiểm tra hồ sơ địa chính, khu vực 36ha tại xã Đam B’ri thuộc quyền sử dụng đất của 4 cá nhân. Trong đó, ông Lê Quang Nhân sử dụng thửa đất 304, diện tích 45.361m2 đất trồng cây lâu năm. Ông Nguyễn Đức Hưng sử dụng các thửa đất 51, 345, 344, 233, 378, 377, 232, 46, 50, 399, 45, tờ bản đồ số 8, tổng diện tích 106.034m2 (200m2 đất ở, 105.834m2 đất trồng cây lâu năm). Bà Nguyễn Thị Kim Anh sử dụng thửa đất số 16, 26, 4 có diện tích 54.657m2 đất trồng cây lâu năm. Bà Nguyễn Thụy Ngọc Linh sử dụng thửa đất 107, 80, 81, 48, 78, 79 có diện tích 54.657m2 đất trồng cây lâu năm.
Quá trình sử dụng, các cá nhân đã thực hiện việc hợp và tách thửa biến động có đường giao thông sau đó chuyển nhượng một phần diện tích cho nhiều hộ gia đình, cá nhân, khác nhau. Sau khi có Giấy chứng nhận biến động có đường giao thông, những hộ có đất thuộc quy hoạch đất ở đã chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn với tổng diện tích khoảng 20.056m2. Các hộ được Sở TN&MT tách một số diện tích thành 72 thửa đất. Tuy nhiên, các hộ vẫn chưa chuyển quyền sử dụng đất đối với 72 thửa đất tách nêu trên.
