MoMo liên tiếp lỗ hàng trăm tỷ đồng
Ra đời năm 2007, Công ty cổ phần Dịch vụ Di động Trực tuyến (M_Service) – sở hữu MoMo – xuất phát điểm là một đơn vị cung cấp dịch vụ nạp tiền điện thoại. Ba năm sau, thương hiệu Ví MoMo (viết tắt của từ Mobile Money) có mặt trên thị trường. Đến năm 2015, M_Service được cấp giấy phép ví điện tử tại Việt Nam.
Định vị là một siêu ứng dụng, MoMo đã xây dựng nền tảng cung cấp khoảng 400 loại hình dịch vụ khác nhau trong hàng loạt lĩnh vực như tài chính tiêu dùng, bảo hiểm, chuyển tiền, thanh toán, giải trí, thương mại điện tử, mua sắm, vận tải và dịch vụ ăn uống, quyên góp từ thiện…
Trong những năm gần đây, MoMo liên tục phát triển theo chiến lược “đốt tiền”, thu hút người dùng bằng hình thức khuyến mãi, hoàn tiền hay thậm chí tặng thẳng tiền cho khách hàng mới để chiếm thị phần. Năm 2016, MoMo cán mốc 1 triệu khách hàng và năm 2020 lên tới 23 triệu khách hàng. Tính đến đầu năm 2022, MoMo có khoảng 31 triệu người dùng, với 10 triệu người sử dụng dịch vụ tài chính, bảo hiểm. Công ty đang hướng đến mục tiêu là có ít nhất 50 triệu người dùng.
Để hiện thực hóa giấc mơ của mình, MoMo đã chiêu mộ hàng loạt nhân sự - từng là cựu lãnh đạo các công ty lớn trong và ngoài nước. Tháng 4/2020, ông Anthony Thomas – một chuyên gia fintech người Ấn Độ được bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT). Đây cũng là lần đầu tiên MoMo công bố chức danh này. Ông Thomas từng là Giám đốc mảng Kinh doanh & Phân phối Ngân hàng Bán lẻ khu vực châu Á Thái Bình Dương của Citibank và CEO ví điện tử lớn nhất Philippines (GCash).
Bên cạnh đó, kỳ lân Việt cũng dự định ra mắt một trung tâm công nghệ đặt tại Đà Nẵng, biến nơi này trở thành “cứ địa” công nghệ thứ ba, sau TP HCM và Hà Nội.
Sau vòng gọi vốn series E diễn ra vào tháng 12 năm ngoái, MoMo trở thành kỳ lân fintech thứ hai của Việt Nam (sau VNPay) với định giá hơn 2 tỷ USD. Công ty đã huy động được khoảng 200 triệu USD từ các nhà đầu tư toàn cầu.
Mặc dù được gọi là kỳ lân thứ 2 của Việt Nam nhưng đánh đổi lại chính là khoản lỗ khổng lồ. Chia sẻ trong một sự kiện, ông Nguyễn Bá Diệp, Phó Chủ tịch MoMo cho biết khi Covid mới bùng phát, tất cả hoạt động kinh doanh, sinh hoạt của toàn xã hội đều dừng lại, đối với doanh nghiệp đó là một nỗi sợ tới mức đêm không thể ngon giấc. Tuy nhiên, khi bình tĩnh nhìn nhận lại, đối với những công ty công nghệ số như MoMo lại là “trong nguy có cơ". Hoạt động thanh toán trong các lĩnh vực nhà hàng, vui chơi, giải trí bị đóng băng nhưng thị trường lại chứng kiến sự tăng “đột biến" ở những mảng thanh toán khác, cũng như số lượng khách hàng sử dụng ứng dụng. Khi khách hàng không còn sự lựa chọn nào khác, họ bắt buộc phải dùng những biện pháp thanh toán điện tử để phục vụ cho nhu cầu hàng ngày.
“Tốc độ tăng trưởng của hai năm 2020, 2021 có thể bằng đúng 20 năm chúng tôi cố gắng nếu không có Covid", ông Diệp nhấn mạnh.
Thực tế, doanh thu thuần và lợi nhuận gộp của MoMo đều tăng trong ba năm qua (2019-2021). Tuy nhiên, chi phí bán hàng lớn và tăng cùng chiều với doanh thu khiến kỳ lân này vẫn chưa có lãi. Từ năm 2019 đến 2021, mỗi năm MoMo đều lỗ trên 850 tỷ đồng. Tính đến cuối năm 2022, công ty này ghi nhận khoản lỗ lũy kế hơn 3.600 tỷ đồng.
Thua lỗ nhưng vẫn đẩy mạnh các thương vụ đầu tư, sáp nhập
Kinh doanh liên tục thua lỗ nhưng MoMo tiếp tục chiến dịch “đốt tiền” để giành thị phần, Momo phải liên tục gọi vốn với tỷ trọng lớn nằm trong tay quỹ ngoại. Từ năm 2014, Momo bắt đầu chiến lược mở rộng và chấp nhận vốn đầu tư của quỹ nước ngoài. Đến cuối 2017, quy mô sở hữu vốn điều lệ của các nhà đầu tư nước ngoài đã được nâng lên mức 43,55% vốn điều lệ của M-Service đạt 69,46 tỷ đồng.
Đến nửa cuối năm 2020, Momo tiếp tục tăng vốn điều lệ lên mức 130,629 tỷ đồng với tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư ngoại lên tới 66,49%.
Tháng 6/2021, MoMo công bố hoàn tất thương vụ mua lại toàn bộ quyền sở hữu trí tuệ của Pique - công ty cung cấp các giải pháp trí tuệ nhân tạo giúp cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng cho tất cả các doanh nghiệp số.
Thương vụ này cũng là hoạt động đầu tiên của Quỹ Đầu tư Đổi mới Sáng tạo MoMo (MoMo Innovation Ventures) ra mắt đầu năm 2021.
Tháng 1/2022, MoMo tiếp tục đầu tư vào Nhanh.vn - công ty chuyên cung cấp các giải pháp quản lý bán hàng đa kênh. Theo chia sẻ của công ty này, tìm kiếm và đầu tư vào các công ty công nghệ Việt là một trong những mục tiêu chiến lược MoMo hướng tới sau khi hoàn thành vòng gọi vốn thứ 5.
Đến tháng 6 vừa qua, kỳ lân Việt mua hơn 4,4 triệu cổ phần, tương đương 49% vốn của chứng khoán CV. Thương vụ của MoMo được công bố không lâu sau khi một fintech khác là Finhay cho biết đã sở hữu chứng khoán Vina Securities. Cả MoMo và Finhay đều được Chứng khoán Thiên Việt (TVS) rót vốn. Đến 31/3, TVS ghi nhận giá gốc đầu tư vào MoMo là khoảng 27,8 tỷ đồng và gần 62,5 tỷ đồng vào Finhay.
Trong bối cảnh thua lỗ liên tục như vậy, động thái thâu tóm cổ phần của Momo tại Công ty Cổ phần Chứng khoán CV khiến không ít người đặt dấu chấm hỏi về chiến lược kinh doanh của đơn vị này.
