Trao đổi với Báo Người Lao Động, ông Dương Xuân Huyên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lạng Sơn, cho biết UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND TP Lạng Sơn làm rõ trách nhiệm, tổ chức kiểm điểm và có hình thức xử lý kỷ luật đối với tập thể, cá nhân liên quan đến các vi phạm, sai sót tại dự án khu đô thị mới Mai Pha, xã Mai Pha, TP Lạng Sơn.
Dân bức xúc, kiện vượt cấp
Dự án khu đô thị mới Mai Pha với diện tích 91,73 ha, tổng vốn đầu tư là 3.135 tỉ đồng, trong đó sơ bộ chi phí thực hiện dự án không bao gồm chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng là 2.651 tỉ đồng, chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng đã bao gồm chi phí hỗ trợ, tái định cư: 484 tỉ đồng. Dự án có quy mô dân số là 9.621 người, tổng số hộ là 2.721, trong đó nhà ở liền kề 2.457 hộ, nhà ở biệt thự 264 hộ, nhà tái định cư 119 hộ, nhà ở xã hội 152 hộ thấp tầng theo kiểu chia lô và khoảng 2.100 căn hộ nhà ở xã hội cao tầng. Nhà đầu tư trúng thầu là liên danh Công ty CP Đầu tư Hải Phát và Công ty TNHH Hà Sơn.
Nhiều người dân xã Mai Pha cho biết họ hoàn toàn nhất trí với chủ trương thu hồi đất để xây dựng thành phố hiện đại hơn, song cần phải cân bằng lợi ích giữa nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Dự án này có tới 603 hộ dân và 3 tổ chức bị ảnh hưởng do thu hồi đất.
Theo ông N.T.Q (một người dân bị thu hồi đất ở xã Mai Pha), giá đền bù quá rẻ khiến nhiều người dân không chấp nhận. Giá đền bù cho những người dân ở đây chỉ có 70.000 đồng/m2, cộng thêm các khoản hỗ trợ thì mỗi m2 được 420.000 đồng. Giá đền bù 70.000 đồng/m2 đất trồng lúa là theo "vị trí 1" (tức vị trí sát mặt đường), còn các hộ có đất lúa, đất vườn nằm xa mặt đường thì còn phải nhận đền bù ít hơn.
"Nhiều người dân bức xúc trước cách xử lý của chính quyền sở tại. Nếu lấy đất để xây trường học, bệnh viện, đất quốc phòng an ninh hay nhà ở xã hội thì chúng tôi đồng thuận. Tuy nhiên, đây là dự án khu đô thị. Chúng tôi mất hết đất sản xuất mà chỉ được đền bù có vài chục, vài trăm ngàn đồng mỗi mét vuông thì sao có thể chấp nhận" - ông Q. bày tỏ.
Bức xúc không được giải đáp thỏa đáng, nhiều người dân xã Mai Pha đã khiếu kiện vượt cấp. Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu sau đó liên tục đối thoại với người dân kèm những lời hứa sẽ điều tra lại việc thống kê diện tích đất lúa, xem xét quy trình cưỡng chế.
Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn Nguyễn Quốc Đoàn cũng đã có buổi gặp mặt, đối thoại, ghi nhận ý kiến và chỉ đạo các cơ quan liên quan để tập trung rà soát, làm rõ các nội dung liên quan đến dự án, bảo đảm lợi ích hợp pháp cho người dân.
Khu đô thị mới Mai Pha được quy hoạch trên nhiều diện tích đất trồng lúa. Ảnh: HỮU HƯNG
Thống kê thiếu 10 ha diện tích đất lúa
Theo tìm hiểu, tại dự án này, nhiều diện tích đất lúa đã bị thống kê sai, khiến tổng diện tích đất lúa trong dự án được TP Lạng Sơn trình lên tỉnh chỉ còn hơn 8 ha. Do diện tích đất lúa dưới 10 ha nên thẩm quyền quyết định phê duyệt dự án do tỉnh Lạng Sơn quyết, không phải trình lên Thủ tướng chính phủ. HĐND tỉnh Lạng Sơn cũng đã thông qua nghị quyết thu hồi đất liên quan đến dự án này.
Ông Phạm Hùng Trường, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Lạng Sơn, cho biết việc thống kê, lập danh mục các dự án phải thu hồi đất; dự án có sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng vào mục đích khác để trình cấp có thẩm quyền thẩm tra, thẩm định trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 59/NQ-HĐND ngày 16-12-2021 chưa chính xác, do cơ quan chuyên môn của TP Lạng Sơn chỉ căn cứ số liệu do đơn vị tư vấn thống kê và đối chiếu với bản đồ hiện trạng, không đối chiếu các tài liệu khác như sổ địa chính, sổ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ mục kê nên không phát hiện diện tích đất trồng lúa phải thu hồi lớn hơn nhiều diện tích đơn vị tư vấn thống kê.
Ông Nguyễn Văn Hạnh, Chủ tịch UBND TP Lạng Sơn, cho hay UBND TP Lạng Sơn đã phát hiện có sai sót trong quá trình tham mưu, thực hiện dự án này. Kết quả rà soát sổ địa chính và hồ sơ biến động cho thấy tổng diện tích đất lúa bị thu hồi, chuyển đổi trong dự án là 18,39 ha, không phải 8,38 ha như số liệu thống kê trước đó. Ông Hạnh cho rằng số liệu ban đầu do đơn vị tư vấn và các cơ quan chuyên môn của TP Lạng Sơn đã sử dụng số liệu kết quả thống kê đất đai hằng năm từ năm 2015 đến năm 2018 và kết quả kiểm kê đất đai năm 2019.
Về mặt pháp lý, luật sư Nguyễn Hữu Toại, Giám đốc Công ty Luật TNHH Hừng Đông, cho rằng các cơ quan chức năng của tỉnh Lạng Sơn phải làm rõ việc thống kê sai diện tích đất lúa là vô tình hay cố ý, nếu vi phạm đến mức phải xử lý hình sự thì phải xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân liên quan.
Còn Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lạng Sơn khẳng định khi có kết quả kiểm tra về những vi phạm cụ thể là cá nhân, tập thể nào, mức độ vi phạm đến đâu và hình thức xử lý theo quy định của pháp luật thì sẽ công khai để người dân biết.
Thu hồi nghị quyết cũ, xin ý kiến Thủ tướng
UBND tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND TP Lạng Sơn tiến hành kiểm tra, rà soát lại diện tích các loại đất bị thu hồi của dự án khu đô thị mới Mai Pha. HĐND tỉnh Lạng Sơn mới đây cũng đã thông qua và ban hành nghị quyết điều chỉnh, bổ sung danh mục các dự án phải thu hồi đất năm 2022; danh mục các dự án có sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng vào các mục đích khác năm 2022 trên địa bàn tỉnh (trong đó điều chỉnh, bổ sung dự án khu đô thị mới Mai Pha). Hiện nay, UBND tỉnh đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu trình tự thủ tục xin ý kiến Thủ tướng chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất lúa của dự án theo quy định.
