Thực tế hiện nay, những vấn đề như hồ sơ không hợp lệ vẫn trúng thầu, kê khai nhân sự không đúng quy định… diễn ra tràn lan, đã tạo hệ lụy thiếu lành mạnh trong môi trường đầu tư. Vừa qua, Tòa soạn Kinh doanh & Phát triển đã triển khai chuyên đề “Nhận diện thực trạng và kiểm soát bất cập trong công tác đấu thầu”. Trong đó, nhằm nghiên cứu đánh giá, phân tích, khảo sát thực trạng công tác quản lý và tổ chức đấu thầu hiện nay; đưa ra góc nhìn thực tế về các gói thầu thuộc nhiều lĩnh vực, đặc biệt là những vướng mắc, hạn chế cần tháo gỡ tại những dự án đầu tư phát triển do Điện lực Tây Hồ và các chi nhánh điện lực thuộc Tổng công ty Điện lực Hà Nội làm chủ đầu tư. Theo đó cho thấy, có nhiều dấu hiệu bất thường xung quanh việc trúng thầu. Điển hình là trường hợp nhà thầu Công ty cổ phần (CTCP) Đức Giang Việt Nam, trong nhiều năm qua, luôn là “khuôn mặt thân quen” tại nhiều gói thầu do Công ty Điện lực Tây Hồ làm chủ đầu tư.
Hồ sơ dự thầu không hợp lệ nhưng vẫn trúng thầu
Theo quy định tại điểm g Mục 1.2 Chương III Mẫu hồ sơ mời thầu (HSMT) xây lắp ban hành kèm theo Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT, thỏa thuận liên danh hợp lệ là thỏa thuận liên danh được đại diện hợp pháp của từng thành viên liên danh ký tên, đóng dấu (nếu có) và trong thỏa thuận liên danh phải nêu rõ nội dung công việc cụ thể và ước tính tỷ lệ % giá trị tương ứng mà từng thành viên trong liên danh sẽ thực hiện theo Mẫu số 03 Chương IV – Biểu mẫu dự thầu. Theo đó, việc đánh giá tính hợp lệ của liên danh phải tuân thủ theo quy định nêu trên và thuộc trách nhiệm của tổ chuyên gia, bên mời thầu.
Trong khi Khoản 3 Điều 5 Luật đấu thầu 2013 cũng quy định rất rõ: “Nhà thầu, nhà đầu tư có tư cách hợp lệ theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này được tham dự thầu với tư cách độc lập hoặc liên danh; trường hợp liên danh phải có văn bản thỏa thuận giữa các thành viên, trong đó quy định rõ trách nhiệm của thành viên đứng đầu liên danh và trách nhiệm chung, trách nhiệm riêng của từng thành viên trong liên danh”.
Căn cứ vào pháp luật đấu thầu thì khi tiến hành hoạt động đấu thầu, liên danh nhà thầu phải đáp ứng được các điều kiện để đảm bảo được tư cách hợp lệ. Thế nhưng điều lạ là việc này lại không được thực hiện tại liên danh CTCP Đức Giang Việt Nam & CTCP Kỹ thuật công nghiệp và xây dựng Hải Phong khi đấu thầu tại Điện lực Tây Hồ. Đó là gói thầu: ĐTXD/2019/XL/011 Thi công xây lắp thuộc dự án: Nâng công suất các TBA trên địa bàn quận Tây Hồ năm 2019 (phường Nhật Tân, Quảng An, Bưởi, Thụy Khuê). Hình thức lựa chọn nhà thầu: Đấu thầu rộng rãi trong nước. Giá gói thầu: 3.414.358.485 đồng.
Ở gói thầu này, trong Hồ sơ dự thầu (HSDT) thoả thuận liên danh CTCP Đức Giang Việt Nam & CTCP Kỹ thuật công nghiệp và xây dựng Hải Phong không ghi rõ nội dung công việc cụ thể và ước tính giá trị tương ứng mà từng thành viên trong liên danh sẽ thực hiện trong bảng phân công công việc tại mục 3 điều 2 Phân công trách nhiệm. Báo cáo đánh giá HSDT ngày 22/2/2019 của tổ chuyên gia Điện lực Tây Hồ cũng nêu rõ “liên danh CTCP Đức Giang Việt Nam & CTCP Kỹ thuật công nghiệp và xây dựng Hải Phong không ghi rõ nội dung công việc cụ thể và ước tính giá trị tương ứng mà từng thành viên trong liên danh sẽ thực hiện”. Thế nhưng không hiểu sao liên danh này vẫn được chủ đầu tư Điện lực Tây Hồ phê duyệt trúng thầu.
Điều 43 Luật đấu thầu số 43/2013/QH13 quy định, xét duyệt trúng thầu đối với đấu thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp, một trong các điều kiện đề nghị trúng thầu khi đáp ứng đủ điều kiện có HSDT, hồ sơ đề xuất hợp lệ.
Gian lận nhân sự nhưng vẫn trúng hàng loạt gói thầu?
Theo hướng dẫn tại Mẫu số 15 và Mẫu số 18 Mẫu HSMT xây lắp một giai đoạn một túi hồ sơ ban hành kèm Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT ngày 06/5/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhà thầu phải đề xuất một số vị trí nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu để thực hiện gói thầu theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Theo đó, nhà thầu không được kê khai những nhân sự, thiết bị đã huy động cho gói thầu khác có thời gian làm việc trùng với thời gian thực hiện gói thầu này. Trường hợp kê khai không trung thực thì nhà thầu sẽ bị đánh giá là gian lận.
Tuy nhiên, tại HSDT của nhà thầu CTCP Đức Giang Việt Nam để tham dự gói thầu do Công ty Điện lực Quốc Oai làm chủ đầu tư, gói thầu số 09-2020-ĐTXD: Cung cấp bảo hiểm và thi công xây lắp thuộc công trình Hạ ngầm các đoạn đường dây trung áp giao chéo vi phạm khoảng cách với đường dây 110kV Hà Đông – Sơn Tây đoạn từ cột 58 đến TBA 110kV Phùng Xá (khi cải tạo đường dây 110kV), nhân sự chủ chốt mà nhà thầu kê khai thực hiện Gói thầu này lại đang huy động cho một gói thầu khác.
Cụ thể, để huy động nhân sự chủ chốt theo yêu cầu của HSMT, nhà thầu CTCP Đức Giang sử dụng nhân sự 01 Chỉ huy trưởng là ông Phạm Tuấn Anh; 02 Chủ nhiệm (Cán bộ kỹ thuật) phụ trách thi công là ông Đoàn Khắc Bách và ông Trần Ngọc Hùng. Ngoài ra, nhà thầu cũng sử dụng 30 công nhân để tham gia thực hiện Gói thầu này. Thời gian mời thầu gói thầu từ 12/3/2020-23/3/2020. Tuy nhiên, theo tài liệu chúng tôi thu thập được, trước thời điểm trên, nhà thầu đang sử dụng các nhân sự để thi công 02 gói thầu gồm:
Gói thầu: Xây dựng hạ tầng kỹ thuật trên tuyến đường 70 phục vụ kéo rải cáp ngầm trung thế các dự án DPL3 trên địa bàn quận Nam Từ Liêm. Chủ đầu tư: Nam Từ Liêm. Thời điểm ký hợp đồng: 09/01/2020. Thời gian thực hiện hợp đồng: 150 ngày; và Gói thầu 01-01-XL-ĐTXD2020: Thi công xây lắp công trình Xây dựng mới các TBA trên địa bàn quận Đống Đa năm 2020 (các phường: Láng Hạ, Khương Thượng). Chủ đầu tư: Điện lực Đống Đa. Thời điểm ký hợp đồng: 14/03/2020. Thời gian thực hiện hợp đồng: 120 ngày.
Cụ thể, với Chủ nhiệm (Cán bộ kỹ thuật) phụ trách thi công Đoàn Khắc Bách CTCP Đức Giang Việt Nam sử dụng cho cả 03 gói thầu.
Ngoài ra, với Chỉ huy trưởng Phạm Tuấn Anh được huy động sử dụng cho gói thầu do Điện lực Quốc Oai và Điện lực Nam Từ Liêm làm chủ đầu tư.
Với Chủ nhiệm (Cán bộ kỹ thuật) phụ trách thi công Trần Ngọc Hùng, được huy động chung cho gói thầu do Điện lực Quốc Oai và Điện lực Đống Đa làm chủ đầu tư.
Với quy định pháp luật đấu thầu rất rõ ràng, không hiểu vì động cơ gì và dựa vào văn bản pháp lý nào để nhà thầu CT CP Đức Giang sử dụng các nhân sự chủ chốt tại gói thầu mà nhà thầu đã trúng thầu, ký hợp đồng trước đó để huy động cho gói thầu sau.
CTCP Đức Giang trúng thầu gói thầu số 09-2020-ĐTXD: Cung cấp bảo hiểm và thi công xây lắp thuộc công trình Hạ ngầm các đoạn đường dây trung áp giao chéo vi phạm khoảng cách với đường dây 110kV Hà Đông – Sơn Tây đoạn từ cột 58 đến TBA 110kV Phùng Xá (khi cải tạo đường dây 110kV) với giá trúng 2.234.798.162 đồng (Quyết định phê duyệt Kết quả lựa chọn nhà thầu -KQLCNT số: 665/QĐ-PC QUOCOAI ngày 03/04/2020); Trúng thầu Gói thầu: Xây dựng hạ tầng kỹ thuật trên tuyến đường 70 phục vụ kéo rải cáp ngầm trung thế các dự án DPL3 trên địa bàn quận Nam Từ Liêm với giá 2.929.967.791 đồng (Quyết định phê duyệt KQLCNT số: 41/QĐ-PC NAMTULIEM ngày 09/01/2020) và trúng thầu Gói thầu 01-01-XL-ĐTXD2020: Thi công xây lắp công trình Xây dựng mới các TBA trên địa bàn quận Đống Đa năm 2020 (các phường: Láng Hạ, Khương Thượng) giá trúng 1.984.903.239 đồng (Quyết định phê duyệt KQLCNT số 117/QĐ-PC DONGDA ngày 11/02/2020).
Nhà thầu quen thuộc của các công ty Điện lực
Ngoài các gói thầu trên, nhà thầu CTCP Đức Giang Việt Nam cũng là cái tên quen thuộc trúng hàng loạt các gói thầu tiền tỷ của các Điện lực thuộc Tổng Công ty Điện lực Hà Nội làm chủ đầu tư, như gói thầu số 02-2019- ĐTXD: Thi công xây lắp công trình Xây dựng mới các mạch liên thông 22 KV khu vực xã Hoà Thạch (QĐ phê duyệt KQLCNT số 1272/QĐ-PC QUOCOAI ngày 10/05/2019); Gói thầu 10-1/XL/ĐTXD2019: Thi công xây lắp và hoàn trả hè đường công trình Xây dựng tuyến cáp ngầm từ trạm 110kV E1.52 cấp điện cho khu liên hợp Bệnh Viện (Quyết định phê duyệt KQLCNT số 876/QĐ-PC DONGDA ngày 03/09/2019); Gói 01-XL: Thi công Cải tạo các tuyến cáp ngầm trung áp thuộc TBA 110kV E1.12 (lộ 479, 485) và TBA 110kV E1.14 (lộ 450, 459) (Quyết định số 601/QĐ-PC HOANKIEM ngày 14/11/2018 của Công ty Điện lực Hoàn Kiếm); Gói 01-XL: Thi công Khai thác tải trung áp 110kV Công viên thống nhất – khu vực quận Hoàn Kiếm (Giai đoạn 2); Khai thác tải trung áp trạm 110kV Công viên thống nhất – khu vực quận Hoàn Kiếm – Giai đoạn 3; (Quyết định phê duyệt KQLCNT số 647/QĐ-PC HOAN KIEM ngày 30/11/2018)…
Tòa soạn sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.
Yêu cầu nhiều quy định vi phạm pháp luật khi tổ chức đấu thầu
Tại Chỉ thị số 47/CT-TTg, ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu trong các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước, thì việc lập HSMT không được đưa ra các điều kiện để hạn chế sự tham dự của nhà thầu như: yêu cầu nhân sự thực hiện gói thầu phải được đóng bảo hiểm xã hội, phải là nhân sự đang ký hợp đồng với nhà thầu… Quy định rõ ràng như vậy nhưng Giám đốc Công ty điện lực Tây Hồ vẫn yêu cầu các nhà thầu tham dự thầu phải chứng minh nhân sự thực hiện gói thầu phải đóng bảo hiểm xã hội.
Đơn cử, gói thầu ĐTXD 2019 XL 016: Thi công xây lắp dự án “Xây dựng nhà trực cho Đội 3 và Đội 4”. Nhà thầu trúng thầu: Liên danh Công ty Cổ phần đầu tư xây lắp Việt Hưng và Công ty Cổ phần xây dựng và thương mại Trường Giang.
Gói thầu ĐTXD/2019/XL/110: Thi công xây lắp dự án “Cải tạo đường dây trung, hạ áp và đường dây viễn thông tuyến phố Xuân La”. (QĐ phê duyệt KQLCNL 2960/QĐ- PC TAYHO ngày 15/11/2019). Nhà thầu trúng thầu: Liên danh Hacisco 8 – Xây dựng số 28 HN.
Ngay tại mẫu HSMT xây lắp áp dụng cho toàn hệ thống đơn vị trực thuộc do Tổng Công ty Điện lực Hà Nội (EVN Hà Nội) ban hành cũng không yêu cầu nhân sự thực hiện gói thầu phải được đóng bảo hiểm xã hội.
