Mỗi tháng bà Valera, một người dân sống tại Buenos Aires, Argentina kiếm khoảng 300 USD nhờ bán đồ ăn tại nhà. Tuy nhiên, bà cho rằng việc giữ tiền mặt trong người là không an toàn khi tình hình lạm phát tại quê hương bà đang có xu hướng tăng cao.
Vì vậy, bà đã bỏ toàn bộ số tiền tiết kiệm khoảng 1.000 USD và vay thêm 500 USD từ bạn bè và người thân để đầu tư vào TerraUSD (UST), một stablecoin (tiền ổn định) mà người ta quảng cáo sẽ giữ ở mức tối thiểu 1 USD.
Hối tiếc vì đầu tư vào Luna và UST
Valeria đã dành nhiều tháng để tìm hiểu về UST khi bắt đầu tham gia thị trường tiền số vào 4 tháng trước. Giữa tháng 5, giá UST “lao dốc không phanh”, có nghĩa là giá trị của đồng tiền số này chênh lệch nhiều so với đồng USD và khiến giá trị của nó giảm xuống còn vài cent.
Chính vì vậy, bà Valeria gần như đã mất trắng toàn bộ số tiền tiết kiệm, thậm chí không thể lấy tiền ra khỏi các giao thức đã bị chặn rút tiền. “Tôi đã đầu tư vào một stablecoin mà ngày nay có giá trị chỉ 0,08 USD. Tôi cảm thấy bất lực”, bà Valeria nhấn mạnh.
Stablecoin là loại token đặc biệt có cơ chế để đảm bảo giá trị luôn trong trạng thái ổn định. Nó được xem là nơi trú ẩn của các nhà đầu tư trong những thời điểm thị trường biến động mạnh. Ngoài ra, việc Do Kwon, người sáng lập dự án tiền ảo Luna và UST, hứa hẹn nhà đầu tư có thể lãi tới 20%/năm càng khiến nhiều người tin tưởng vào dự án của Terraform Labs.
Chính những điều này đã khiến tiền ảo Luna và UST trở nên hấp dẫn ở các quốc gia có mức lạm phát cao, chẳng hạn như Argentina, Iran và Nigeria. Dù vậy, sự sụp đổ của đồng Luna và UST đã kéo theo sự đi xuống của thị trường tiền số, đồng thời phá tan giấc mộng làm giàu của người dân nhiều nơi trên thế giới.
Ngoài bà Valeria, còn rất nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ từ những quốc gia như Argentina, Venezuela, Iran, Iraq, Nigeria gần như mất toàn bộ số tiền tiết kiệm chỉ trong thời gian ngắn.
“Họ đã lừa tôi. Bây giờ tôi không còn gì cả, thậm chí là 1 xu”, Mudasir, một người đầu tư vào UST từ Pakistan chia sẻ với Rest of World.
Theo Pablo Sabbatella, CEO Defy Education, một công ty về tiền điện tử ở Argentina, trong khi các loại tiền điện tử lâu đời như Bitcoin thường chỉ có thể tiếp cận với những người có kiến thức về công nghệ hoặc tài chính, thì stablecoin cung cấp một điểm vào dễ tiếp cận hơn cho những người muốn tiết kiệm.
“Nhiều người không am hiểu sâu về tiền điện tử đã bắt đầu sử dụng stablecoin như một cách tiết kiệm tiền vì họ không thể mua đồng USD một cách hợp pháp ở một số quốc gia. Ví dụ, Ngân hàng Trung ương Argentina đã cấm mọi người mua USD với mục đích tiết kiệm vào năm 2012, để bảo vệ dự trữ ngoại hối của quốc gia”, ông Pablo Sabbatella giải thích.
Tuy nhiên, khi người dùng đổ xô vào UST vì tin vào sự ổn định, ít người hiểu rằng nó vẫn có những rủi ro cố hữu. Khác với các stablecoin khác, tuyên bố giữ các khoản dự trữ gắn với tài sản cơ bản mà họ theo dõi, chẳng hạn như Tether, UST không được hỗ trợ bằng đồng USD mà thực tế được gắn với một hệ thống thuật toán phức tạp duy trì mức 1 USD thông qua mạng lưới các nhà giao dịch của đồng tiền “chị em” Luna.
Lời quảng cáo của sàn giao dịch
Một người Argentina nói với Rest of World rằng họ đầu tư vào UST vì lạm phát khiến đồng tiền nội địa mất giá. Tuy nhiên, người này sau đó đã mất tới 17.000 USD. “Tôi cảm thấy bị phản bội bởi sàn giao dịch tiền điện tử Binance vì đã quảng cáo đồng tiền này là an toàn và ổn định”, người này chia sẻ.
Một người Argentina khác cho biết UST rất phổ biến ở quốc gia Nam Mỹ vì “nhu cầu của mọi người đối với việc tiếp cận với một loại tiền tệ ổn định và đáng tin cậy”. Dù vậy, người này cũng đã mất khoảng 90% vốn đầu tư mà anh đã bỏ ra để mua UST, đồng thời mô tả dự án này như là một “trò lừa đảo”.
Nhà đầu tư toàn cầu chịu chung số phậnAmin Eftegarie, một cựu CEO doanh nghiệp 33 tuổi, người đặc biệt quan tâm tới thế giới tài chính và cổ phiếu, đã bắt đầu đầu tư tiền điện tử vào năm 2012. Lớn lên ở Iran, ông hiện đang sống ở Hà Lan. Gần đây, ông bắt đầu quan tâm đến DeFi (Tài chính phi tập trung), thứ cho phép các ứng dụng blockchain tiềm năng với lãi suất cao.
“Nhiều người nhìn thấy tiềm năng lớn và họ đầu tư rất nhiều tiền. Terra được coi là một giao thức tiết kiệm an toàn và đáng tin cậy, vì vậy nó nhận được sự tin tưởng của rất nhiều người, thậm chí cả những người sành sỏi trong thế giới tiền điện tử”, ông Eftegarie nhận định. Bản thân Eftegarie cũng đã đầu tư khoảng 8.000 USD vào UST.
Sau sự sụp đổ của Terra, Eftegarie đăng tweet cho rằng Do Kwon có thể đền bù cho những người thua lỗ. Sau đó, ông nhận được hàng trăm tin nhắn từ những người cùng cảnh ngộ. “Có thể khoản đầu tư vào UST của tôi không quá nhiều và bản thân tôi có thể chấp nhận khoản lỗ đó. Tuy nhiên, có nhiều người thật sự tuyệt vọng. Họ đã đổ hết tiền vào dự án đó và giờ họ mất trắng”, Eftegarie chia sẻ.
Muhammad, một nhà đầu tư 30 tuổi đến từ Ai Cập, nói rằng đã biết về tiền ảo Luna từ những người dùng YouTube, những người chia sẻ giá trị đồng tiền số này có thể đạt mức 1.000 USD/Luna. Do đó, ông đã mua 1.000 token khi chúng được giao dịch ở mức 88 USD. “Hiện tại, giá tienf ảo Luna đã giảm xuống dưới 1 USD. Tôi không còn gì cả”, Muhammad cho biết.
Ở Nigeria, Bitcoin và một số stablecoin vẫn phổ biến bất chấp các quy định khắt khe của Ngân hàng Trung ương Nigeria về tiền điện tử. Việc áp dụng tiền điện tử ở quốc gia này tiếp tục phát triển. Nigeria xếp thứ 6 về Chỉ số chấp nhận tiền điện tử toàn cầu Chainalysis 2021, tăng hai bậc so với năm 2020.
Dù vậy, nhiều nhà đầu tư của quốc gia này đã lỗ lớn trong tháng 5. “Tôi nghĩ rằng giống như mọi thị trường khác, người dân Nigeria đã gặp phải sự hoài nghi, sốc và thất vọng. Do đó, những phản ứng mà chúng tôi thấy trên toàn cầu cũng đúng với những gì đang diễn ra ở Nigeria. Thậm chí, có những người thua lỗ cả triệu USD”, một người làm việc về tiền điện tử tại quốc gia châu Phi này chia sẻ.
Một nhà quản lý đầu tư người Nigeria và nhà đầu tư lâu năm trong lĩnh vực tiền điện tử, nói với Rest of World rằng ông nghi ngờ UST được hỗ trợ bằng thuật toán có thể không bền vững như những gì mà Do Kwon cùng đội ngũ Terraform Labs quảng cáo.
“Loạt biến cố trong thời gian qua có thể coi là những thông tin tiêu cực nhất mà thị trường tiền điện tử khu vực Mỹ Latinh phải đối mặt. Bản thân tôi vẫn giữ chút hy vọng vào dự án Terra, nhưng thật sự tôi không có gì để chắc chắn. Rất nhiều người đã đánh mất những thứ mà họ không được phép làm mất. Họ không quan tâm liệu đó là stablecoin thuật toán, stablecoin thế chấp, phi tập trung hay một thứ nào khác. Chắc chắn họ sẽ không quay trở lại thị trường tiền điện tử”, Pablo Sabbatella bình luận.
