Dự án Nhà máy xi măng bị bỏ hoang đã gây ra tình trạng lãng phí đất nông nghiệp nghiêm trọng.
“Đầu voi…”
Nằm ngay cạnh tỉnh lộ ĐT.477 nên không khó để nhận ra khu đất rộng 40 ha thuộc xã Phú Sơn, huyện Nho Quan (Ninh Bình) dành cho Công ty cổ phần xi măng Phú Sơn (DN Phú Sơn) làm chủ đầu tư Dự án Nhà máy xi măng Phú Sơn (Xi măng Phú Sơn). Sau 16 năm, toàn bộ dự án nghìn tỷ này đã bị chủ đầu tư bỏ hoang.
Hiện trên khu đất mới chỉ được phía chủ đầu tư san lấp mặt bằng, xây dựng được một phần bờ tường bao quanh, bể nước. Khu văn phòng điều hành 3 tầng mới chỉ xong phần thô và nhiều cọc nhồi bê tông dang dở. Do lâu ngày không được bảo quản, xây dựng, các hạng mục công trình dở dang đã rỉ sét, xuống cấp nặng nề. Nhiều vị trí đã xuất hiện các vết nứt, một số vị trí tường bao đã bị rỗng chân, nguy cơ đổ sập bất kỳ lúc nào.
Tìm hiểu từ phía người dân, chúng tôi được biết: Năm 2006, khi chủ trương xây dựng nhà máy được phổ biến và triển khai, gần 200 hộ dân thuộc các thôn 1, thôn 3 và thôn 4 của xã Phú Sơn đã rất hào hứng, đồng thuận và nhanh chóng bàn giao đất đai (chủ yếu là đất trồng lúa) với tổng diện tích hơn 40 ha.
Sau khi hoàn thiện công tác giải phóng mặt bằng, năm 2007 dự án bắt đầu được bắt tay vào xây dựng. Tuy nhiên, dự án nghìn tỷ này chỉ thi công được một thời gian ngắn, càng về sau, các hoạt động xây dựng càng ít, càng chậm và đến năm 2009 thì dừng hẳn cho đến nay.
Ông Đinh Hữu Tài - một người dân sinh sống ngay sát dự án bức xúc cho biết: Ban đầu, khi nghe tin địa phương có dự án lớn vào đầu tư, hoạt động, ông cũng như nhiều người dân khác trong xã đã rất vui mừng và đặt nhiều kỳ vọng.
Rồi đây con em trong độ tuổi lao động sẽ có công ăn, việc làm ngay tại địa phương, không còn phải chịu cảnh vào Nam, ra Bắc “tha phương cầu thực”, một huyện miền núi còn gặp nhiều khó khăn trong phát tiển kinh tế như Nho Quan sẽ có cơ hội bứt phá. Tuy nhiên, sau 16 năm, niềm hi vọng đã nhanh chóng trở thành nỗi thất vọng tràn trề.
“40ha đất trồng lúa được thu hồi rồi bị bỏ hoang suốt gần 20 năm qua là một sự lãng phí vô cùng lớn. Bây giờ chúng tôi chỉ mong muốn, nếu dự án không thể tiếp tục hoạt động thì nhà nước nên thu hồi và trả lại đất sản xuất cho bà con”- ông Tài cho biết.
“Đuôi chuột!”
Tìm hiểu được biết, ngày 16/9/2017 (lần gần đây nhất), chủ đầu tư dự án đã có Văn bản số 22/CV-PS giải trình khó khăn, đồng thời hứa hẹn “hồi sinh” dự án đã bỏ hoang nhiều năm qua. Nội dung giải trình nêu rõ, do khó khăn về mặt tài chính dẫn đến sự đình trệ trong việc triển khai hoạt động xây dựng Xi măng Phú Sơn trong suốt thời gian dài vừa qua, gây thiệt hại nặng nề đối với DN Phú Sơn.
Theo nội dung công văn: “Đến thời điểm hiện tại, DN Phú Sơn đã thu xếp xong nguồn vốn bổ sung để có thể tiếp tục triển khai hoạt động xây dựng Xi măng Phú Sơn trong thời gian sớm nhất. Hiện tại, phía lãnh đạo doanh nghiệp (DN) đang làm tất toán công nợ với ngân hàng PPF Banka, hoàn tất việc đóng hồ sơ và dứt điểm công nợ trong tháng 9/2017. DN sẽ tiến hành cuộc họp cổ đông với Ngân hàng BIDV trong khoảng thời gian từ ngày 2-6/10/2017 để giải quyết dứt điểm công nợ tồn đọng và tiến tới giải ngân vốn đầu tư của chủ đầu tư mới để tiếp tục hoạt động xây dựng Xi măng Phú Sơn”.
Đồng thời bên cạnh đó, DN Phú Sơn sẽ tiến hành báo cáo giải trình trực tiếp với UBND tỉnh Ninh Bình về nguyên nhân dự án chậm tiến độ dẫn đến phải gia hạn tiến độ, đề xuất kế hoạch thi công phần còn lại của dự án và mốc thời gian hoàn thành.
DN Phú Sơn sẽ hoàn tất nghĩa vụ thuế VAT hàng hóa nhập khẩu đối với cơ quan Hải quan và Thuế Ninh Bình để hoàn tất hồ sơ xin gia hạn giấy phép đầu tư theo yêu cầu của các sở, ban, ngành tỉnh Ninh Bình. Hoàn tất những thủ tục cần thiết trong hoạt động xin cấp phép khai thác mỏ nguyên liệu đá vôi và đá sét.
DN Phú Sơn cũng cam kết bắt đầu tiến hành lại hoạt động xây dựng Xi măng Phú Sơn từ ngày 20/11/2017. Tuy nhiên có thể thấy, cam kết là vậy nhưng đã hơn 5 năm trôi qua, dự án vẫn rơi vào tình trạng “án binh bất động”.
Trao đổi với phóng viên Báo Đại Đoàn Kết, ông Hoàng Khắc Tiệp - Chủ tịch UBND huyện Nho Quan cho biết: “Trước tình hình thực tế của dự án, tại các cuộc tiếp xúc cử tri ở địa phương, các kỳ họp HĐND tỉnh, chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị nếu năng lực tài chính của chủ đầu tư không đủ tiềm lực để tiếp tục triển khai dự án thì rất mong tỉnh Ninh Bình sớm thu hồi dự án, giao đất cho chủ đầu tư khác vừa tránh lãng phí đất đai vừa tạo việc làm cho nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội cho địa phương”.
Liên quan đến Xi măng Phú Sơn, tìm hiểu thêm được biết, mới đây, UBND tỉnh Ninh Bình đã có ý kiến chỉ đạo các đơn vị liên quan tiến hành các trình tự, thủ tục để chấm dứt đối với dự án này.
UBND tỉnh Ninh Bình giao cho Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện trình tự, thủ tục thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư, chấm dứt hoạt động đối với Xi măng Phú Sơn của DN Phú Sơn theo đúng quy định của pháp luật về đầu tư.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện trình tự, thủ tục thu hồi diện tích đất đã được nhà nước giao cho DN Phú Sơn thuê nhưng suốt nhiều năm qua chưa nộp tiền thuê đất…
