Loạt sai phạm về đấu thầu, lập thẩm định và phê duyệt dự án
Theo tìm hiểu của PV, cả Công ty Cổ phần Đạt Hưng và Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập (cùng đặt tại TP. Việt Trì) đều là những tên tuổi tiếng tăm trong lĩnh vực thi công xây lắp tại tỉnh Phú Thọ.
Chưa bàn đến các sai phạm trong lĩnh vực khác được chỉ ra tại Kết luận, chỉ tính riêng trong số 22 dự án đầu tư công được thanh tra, thì 7 trong đó có sự góp mặt của Tự Lập - cho thấy dáng dấp "ông lớn" của công ty này.
Tuy nhiên trong 22 dự án đầu tư công kể trên, có 2 dự án tồn tại nhiều bất cập hơn cả, gồm: Dự án Cải tạo, nâng cấp, gia cố đê ngòi Me, ngòi Cỏ huyện Cẩm Khê (giai đoạn I) do Đạt Hưng giữ vai trò là nhà thầu chính trong lên danh và Dự án Xử lý khẩn cấp kè thoát lũ đoạn từ Hồ thủy điện đến đốc Đá Thờ thị trấn Yên Lập, huyện Yên Lập do Tự Lập thi công chính.
Theo tìm hiểu của PV, Dự án Cải tạo, nâng cấp, gia cố đê ngòi Me, ngòi Cỏ huyện Cẩm Khê (giai đoạn I) có tổng mức đầu tư theo kế hoạch là hơn 110 tỉ đồng, dự kiến thời gian thực hiện từ năm 2019 – 2020.
Tháng 10.2020, liên danh Công ty Cổ phần Đạt Hưng và Công ty Cổ phần Xây dựng Quang Minh trúng thầu với mức giá 83.214.254.000 đồng, trong khi giá mời thầu là 83.234.640.000 đồng.
Ngay từ thời điểm mời thầu, cả chủ đầu tư lẫn doanh nghiệp đã có những dấu hiệu sai sót, vi phạm các quy định.
Cụ thể, UBND huyện Cẩm Khê đã lựa chọn nhà thầu là liên danh Đạt Hưng - Quang Minh khi chưa xác định rõ thời gian bắt đầu lựa chọn nhà thầu, chưa xác định rõ thời gian thực hiện hợp đồng, chưa nêu rõ thời gian cấp vốn để thanh toán cho nhà thầu…
Mặt khác khi đánh giá hồ sơ dự thầu, tổ chuyên gia được giao nhiệm vụ đã không làm rõ việc nhà thầu không có tài liệu chứng minh doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng hoặc tài liệu chứng minh không thống nhất.
Ngoài ra, quá trình thẩm định và phê duyệt dự án cũng đã xảy ra nhiều sai sót, gồm: Báo cáo khảo sát địa chất bước lập dự án đã không kết luận là nền đất yếu nhưng thiết kế thi công dự án vẫn được duyệt; Việc ký kết và thực hiện hợp đồng được thực hiện theo hình thức trọn gói khi chưa xác định rõ khối lượng và đơn giá; Điều chỉnh hợp đồng xây dựng ngoài thời gian thực hiện hợp đồng; Điều chỉnh kéo dài thời gian thi công; Số liệu trong biên bản nghiệm thu và nhật ký không thống nhất...
Đặc biệt, mặc dù đã ký hợp đồng trọn gói là 83,2 tỉ đồng nhưng chủ đầu tư và nhà thầu lại ký phụ lục bổ sung thêm 3,25 tỉ đồng.
Không những vậy, tại gói thầu xây lắp thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp, gia cố đê ngòi Me, ngòi Cỏ, UBND huyện Cẩm Khê đã ký Hợp đồng điều chỉnh, bổ sung tăng mức tạm ứng tối đa cho nhà thầu từ 50% lên 80% giá trị hợp đồng. Việc này được chỉ rõ là trái với chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ.
Từ những sai sót nêu trên dẫn đến việc các bên đã tính sai khối lượng khai thác và vận chuyển đất và các vật liệu khác, đồng thời nhà thầu đã được tăng mức tạm ứng trái quy định lên tới hơn 24,96 tỉ đồng.
Động đến đâu, phát hiện sai đến đấy
Còn tại Dự án Xử lý khẩn cấp kè thoát lũ đoạn từ Hồ thủy điện đến đốc Đá Thờ thị trấn Yên Lập do UBND huyện Yên Lập làm Chủ đầu tư và Công ty Tự Lập làm nhà thầu chính, theo Kết luận thanh tra, dù tổng mức đầu tư của dự án là 59,6 tỉ đồng nhưng lại được địa phương bố trí 60 tỉ đồng lấy từ nguồn vốn dự phòng Ngân sách trung ương.
Giống như dự án của Công ty Đạt Hưng triển khai tại huyện Cẩm Khê, Dự án Xử lý khẩn cấp kè thoát lũ đoạn từ Hồ thủy điện đến đốc Đá Thờ cũng bị nêu ra các sai phạm trong quá trình đấu thầu, lập thẩm định và phê duyệt dự án.
Về sai sót tài chính, theo cơ quan Thanh tra, dự án này ngoài áp dụng định mức chưa phù hợp gây phát sinh chi phí còn sử dụng sai khoản vốn trị giá gần 1,9 tỉ đồng. Đây là nguồn ngân sách TW đã hết hạn giải ngân nhưng chưa được cấp có thẩm quền cho phép kéo dài.
Bên cạnh đó, Công ty Tự Lập cũng liên quan đến nhiều dự án công khác trên địa bàn tỉnh Phú Thọ bị nêu tên trong Kết luận thanh tra như: Đường Trường Chinh (đoạn từ UBND xã Phượng Lâu đến đê hữu sông Lô); Cải tạo, sửa chữa một số tuyến đường nội thị trên địa bàn TP Việt Trì (đường Nguyễn Tất Thành và đường Châu Phong);... Trong đó đáng kể nhất là dự án tại trường THPT Chuyên Hùng Vương.
Tại dự án này, dù chỉ vừa triển khai, nhưng việc áp dụng sai cự ly vận chuyển đất đã khiến kinh phí đội lên gần 850 triệu đồng. Cơ quan Thanh tra sau đó đưa số tiền này vào mục "giảm trừ".
