Sở TN&MT Thanh Hóa cho biết, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có hơn 11.000 hộ gia đình, cá nhân, tổ chức xây dựng công trình trái phép trên diện tích hơn 1,5 triệu m2 đất.
Nhiều tổ chức, công ty vi phạm
Theo đó, đối với hộ gia đình, cá nhân xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp, có 9.763 trường hợp trường với diện tích xây dựng 1.241.212,16 m2. Trong đó, vi phạm trên đất trồng lúa 456.169,15 m2; đất trồng cây hàng năm 262.681,71 m2; đất trồng cây lâu năm 64.808,86 m2; đất lâm nghiệp 334.729,13 m2; đất nuôi trồng thủy sản 50.930,74 m2 đất nông nghiệp khác 17.171,69 m2; đất khác 54.720,88 m2.
Trong tổng số 9.763 trường hợp nêu trên có 7.191 trường hợp vi phạm trên đất của hộ gia đình, 2.762 trường hợp vi phạm trên đất của UBND xã, tổ chức, cá nhân khác.
Đối với tổ chức xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp, báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường chỉ rõ: Có 94 tổ chức vi phạm, với diện tích xây dựng 75.287,46 m2. Trong đó, vi phạm trên đất trồng lúa 38.946,8 m2; đất trồng cây hàng năm 32.160,96 m2; đất trồng cây lâu năm 555,8 m2; đất lâm nghiệp 1.762 m2; đất nuôi trồng thủy sản 150 m2; đất nông nghiệp khác 1.656,9 m2; đất khác 55 m2.
Trong đó có 88 trường hợp vi phạm trên đất của tổ chức, 9 trường hợp vi phạm trên đất của UBND cấp xã, tổ chức, cá nhân khác.
Đối với các tổ chức, cá nhân, xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp của các Công ty Nông, Lâm nghiệp, các Ban Quản lý rừng phòng hộ, hiện có 1.517 trường hợp vi phạm với diện tích 229.333,1 m2. Trong đó, vi phạm đất trồng cây hàng năm 93.059 m2, đất trồng cây lâu năm 66.095 m2, đất lâm nghiệp 69.729 m2, đất khác 450 m2.
Cụ thể, Ban quản lý rừng phòng hộ Quan Sơn 17 trường hợp vi phạm với diện tích 3.701 m2; Công ty lâm nghiệp Cẩm Ngọc 114 trường hợp vi phạm với diện tích 24.701,4 m2; Công ty TNHH Lam Sơn Sao Vàng 7 trường hợp vi phạm với diện tích 3.700 m2; Công ty TNHH Công Nông nghiệp Hà Trung 242 trường hợp vi phạm với diện tích 60.364 m2; Ban quản lý rừng phòng hộ Như Thanh 226 trường hợp vị phạm với diện tích 2.3198 m2; Công ty TNHH MTV cao su Thanh Hóa 684 trường hợp vi phạm với diện tích 79.908,7 m2; Ban quản lý rừng phòng hộ Thạch Thành 58 trường hợp vi phạm với diện tích 10.190 m2;
Ban quản lý rừng phòng hộ Thường Xuân 1.300 trường hợp vi phạm với diện tích 10.580m2; Ban quản lý rừng phòng hộ Mường Lát 24 trường hợp vi phạm với diện tích 1.120 m2; Ban quản lý rừng phòng hộ Sông Chàng 9 trường hợp vi phạm với diện tích 11.290 m2…
Địa phương “buông lỏng” quản lý đất đai
Báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa cũng cho thấy, đến thời điểm hiện tại, nhiều trường hợp vi phạm nêu trên vẫn chưa được chính quyền địa phương xử lý.
Về nguyên nhân để xảy ra sai phạm trên, Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa chỉ rõ: Đối với 9.763 trường hợp cá nhân, hộ gia đình xây dựng trên đất nông nghiệp và 94 trường hợp tổ chức xây dựng nhà trên đất nông nghiệp không thuộc nông, lâm trường, lâm trường quản lý, chính quyền địa phương chưa xử lý vi phạm có nguyên nhân là do chính quyền địa phương đặc biệt là UBND cấp xã, thị trấn chưa thực hiện đầy đủ, nghiêm túc chức năng quản lý nhà nước về đất đai.
Ngoài ra, việc các địa phương này cũng chưa xử lý kịp thời, xử lý không quyết liệt, dứt điểm các trường hợp vi phạm phát sinh; các phòng ban cấp huyện chưa tham mưu chỉ đạo quyết liệt để chính quyền các xã thực hiện xử lý vi phạm hành chính, xây dựng, triển khai phương án cưỡng chế, tháo dỡ công trình vi phạm theo quy định của pháp luật.
Có 1.517 trường hợp xây dựng trên đất nông nghiệp của các nông, lâm trường, Ban quản lý rừng phòng hộ, các Công ty Nông, Lâm nghiệp nhưng đến nay UBND các xã, thị trấn, các nông trường, Ban quản lý rừng phòng hộ, các Công ty Nông, Lâm nghiệp chưa xử lý vi phạm.
Nguyên nhân là do trong các hợp đồng giao khoán của nông, lâm trường, Ban quản rừng phòng hộ, Công ty Nông, Lâm nghiệp có giao phần diện tích đất làm nhà lán, trại tạm, trong khi đó đa số hộ dân nhận khoán là công nhân nông, lâm trường từ các địa phương khác đến nên các gia đình xây dựng nhà lán trại tạm sau đó do nhu cầu ở nên đã xây dựng nhà trên phần đất được phép xây nhà lán trại tạm, có nhiều hộ đã sinh sống trên khu vực đó từ trước. Phần đất này sau đó chia tách cho con, một phần để xây dụng nhà ở. Đây là nơi ở duy nhất của hộ gia đình nên khó xử lý.
