Trong kết luận thanh tra (KLTT) việc thực hiện pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và quản lý, đầu tư xây dựng… tại Kon Tum, Thanh tra Chính phủ (TTCP) nhận định, do buông lỏng quản lý, thiếu quan tâm đôn đốc nên công tác đấu thầu dễ dẫn đến tiêu cực, tỷ lệ tiết kiệm thông qua đấu thầu thấp, thiếu tính cạnh tranh. Đáng lưu ý, Công ty TNHH Nhật Á Châu được một số cá nhân thuộc đơn vị thuế xác nhận doanh thu năm 2013 với nhiều số liệu khác nhau khi tham dự thầu.
Giai đoạn 2016 - 2019, tỉnh Kon Tum đã tổ chức, thực hiện 7.292 gói thầu với tổng giá trị là 9.290,791 tỷ đồng, tổng giá trị trúng thầu là 9.198,544 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm đạt 0,993%.
Qua thanh tra, TTCP xác minh thấy UBND tỉnh Kon Tum buông lỏng quản lý, thiếu quan tâm, đôn đốc chế độ báo cáo theo quy định về hoạt động đấu thầu dẫn đến công tác đấu thầu còn nhiều hạn chế, triển khai đấu thầu qua mạng chậm, hiệu quả thấp, chưa đạt yêu cầu, dễ dẫn đến tiêu cực trong công tác đấu thầu tại các công trình, dự án.
Tỷ lệ tiết kiệm thông qua đấu thầu tại nhiều gói thầu xây lắp hiệu quả thấp, thiếu tính cạnh tranh; trong khi tỷ lệ tiết kiệm đấu thầu chung của Tỉnh là 1,03%; tỷ lệ tiết kiệm chung của cả nước là 6% thì tỷ lệ tiết kiệm qua đấu thầu của một số đơn vị làm chủ đầu tư (Ban Quản lý các dự án 98, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Sa Thầy…) chưa đạt 1%.
Trong KLTT, TTCP nêu rõ, công tác tổ chức đấu thầu còn tính hình thức. Đơn cử, tại Dự án Đường bao khu dân cư phía Nam TP. Kon Tum đoạn từ đường Hồ Chí Minh đến cầu treo Kon Klor do Ban Quản lý các dự án 98 làm chủ đầu tư, năm 2014, ông Phạm Thanh Sơn, Trưởng phòng kê khai và kế toán thuế, Cục thuế tỉnh Kon Tum (thừa ủy quyền của Cục trưởng) xác nhận doanh thu năm 2013 cho Công ty TNHH Nhật Á Châu để tham dự thầu là 20,565 tỷ đồng.
Tuy nhiên, tại Dự án Thủy lợi làng Lung do UBND huyện Sa Thầy làm chủ đầu tư, năm 2016, ông Trần Dũng, Trưởng phòng kê khai và kế toán thuế, Cục thuế tỉnh Kon Tum (thừa ủy quyền của Cục trưởng) xác nhận doanh thu năm 2013 cho Công ty TNHH Nhật Á Châu để tham dự thầu là 90,723 tỷ đồng. Trong khi đó, Cục thuể tỉnh Kon Tum trong hồ sơ lưu trữ không có bản xác nhận đó.
Ngoài ra, hợp đồng tương tự (có xác nhận của Ban Quản lý dự án huyện Ngọc Hồi) không đúng với thực tế khi tham gia dự thầu tại Ban Quản lý các dự án 98, Ban Quản lý dự án huyện Sa Thầy, Ngọc Hồi… dẫn đến Công ty TNHH Nhật Á Châu trúng thầu, hiệu quả đấu thầu rất thấp, là nguyên nhân thất thoát ngân sách nhà nước.
Do đó, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Thuế tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân thuộc Cục thuế tỉnh Kon Tum và các đơn vị có liên quan vì đã vi phạm Điểm a Khoản 4 Điều 89 của Luật Đấu thầu trong việc xác nhận doanh thu của năm 2013 cho Công ty Nhật Á Châu có số liệu khác nhau để tham gia đấu thầu. Trường hợp phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì chuyển cơ quan điều tra xử lý theo quy định.
Theo khảo sát của Báo Đấu thầu, trong thời gian từ 2016 - 2021, Công ty Nhật Á Châu đã tham dự thầu và trúng 6 gói thầu do Ban Quản lý dự án huyện Sa Thầy làm bên mời thầu với giá trị tương đối lớn. Tháng 12/2021, Nhật Á Châu liên danh với 3 nhà thầu khác trúng Gói thầu Xây lắp đường giao thông từ trung tâm huyện Sa Thầy đến Nhà máy Thủy điện Ialy với giá trúng thầu 263,593 tỷ đồng (đạt tỷ lệ tiết kiệm 0,13%). Tháng 9/2021, Liên danh Nhật Á Châu - Công ty TNHH MTV Bảo Trân Kon Tum trúng Gói thầu Xây lắp công trình Dự án Đường giao thông tiếp nối với Tỉnh lộ 674 đến đường tuần tra biên giới xã Mo Ray, huyện Sa Thầy với giá trúng thầu 210,9 tỷ đồng (tỷ lệ tiết kiệm 0,02%)…
Được biết, Công ty TNHH Nhật Á Châu có địa chỉ tại TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum.