Cuối phiên chất vấn ngày 8/6, đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) đặt câu hỏi: Việc độc quyền thương hiệu vàng miếng quốc gia - SJC là nguyên nhân dẫn đến giá loại vàng miếng này tăng cao như hiện nay? Giải pháp căn cơ về hoạt động kinh doanh vàng là gì? Bà Thủy dẫn chứng có loại vàng của thương hiệu khác, cũng là vàng miếng, nhưng thấp hơn vàng miếng SJC đến 15 triệu đồng (theo giá hôm 8/6). Xét về giá thành cũng như so với giá thế giới, giá vàng SJC hiện chênh lệch quá lớn.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trả lời chất vấn trước Quốc hội sáng 9/6. (Ảnh chụp màn hình)
Tại phiên chất vấn sáng nay, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng giải thích việc chọn SJC là thương hiệu vàng miếng quốc gia. Bà Hồng cho hay, SJC là thương hiệu vàng được người dân ưa chuộng, không phải bây giờ mà từ trước khi có Nghị định 24/2012 về chống vàng hóa. Trước đây, thị trường vàng cũng gây nhiều hệ lụy đến sự phát triển kinh tế vĩ mô, vì thế Chính phủ ban hành Nghị định 24, với nhiều giải pháp, chính sách và thực hiện cho đến nay, ta thấy được hiệu quả rõ rệt. Đã nhiều năm nay thị trường tiền tệ, ngoại hối ổn định.
Trong nghị định 24, có chính sách rất quan trọng là Ngân hàng Nhà nước được độc quyền sản xuất vàng miếng. Khi đánh giá tình hình và để quyết định xem sản xuất vàng miếng như thế nào thì tại thời điểm đó, có một số thương hiệu vàng ngoài SJC. Nhưng SJC đang chiếm tới 90% thị phần trên thị trường. Ngân hàng Nhà nước đã cân nhắc giữa việc lựa chọn thương hiệu riêng của Ngân hàng Nhà nước hay một thương hiệu khác để làm thương hiệu vàng miếng quốc gia. "Sau khi đánh giá chi phí, các mặt lợi ích, chúng tôi thấy nếu như chọn thương hiệu của Ngân hàng Nhà nước riêng hoặc các thương hiệu không phải SJC thì có thể người dân sẽ phải chuyển đổi từ SJC đang chiếm 90% sang thương hiệu mà Ngân hàng Nhà nước lựa chọn. Điều này sẽ làm mất rất nhiều chi phí của xã hội. Vì vậy Ngân hàng Nhà nước quyết định sản xuất vàng miếng nhưng thuê SJC gia công và chịu sự quản lý chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước", bà Hồng nói.
Thống đốc thông tin thêm, từ năm 2014 đến nay, Ngân hàng Nhà nước không nhập vàng nguyên liệu về để sản xuất vàng miếng, biến động của giá vàng cũng khó lường nên doanh nghiệp để giá cao do lo sợ rủi ro. "SJC mua cao lại bán cao, còn các thương hiệu khác mua thấp lại bán thấp. Nên người dân chọn mua thương hiệu SJC thì khi mua cao, bán sẽ được giá. Còn mua thương hiệu khác thì mua thấp, bán thấp", bà Hồng nói thêm.
Việc có sửa Nghị định 24 hay không, Thống đốc nói, đã mất nhiều công sức để có được sự ổn định thị trường, giờ nếu như không độc quyền nữa hoặc cho các thương hiệu khác sản xuất vàng miếng thì cần phải đánh giá kỹ lưỡng. Lúc đó thì Ngân hàng Nhà nước sẽ xin ý kiến các bộ, ngành liên quan.
