Khu đất HTX Gò Me đang quản lý, sử dụng trên đường Võ Thị Sáu, TP.Biên Hòa. Ảnh: K.MINH
HTX Gò Me được thành lập vào năm 1983 trên cơ sở sáp nhập từ 3 tập đoàn sản xuất: 18, 19, 20. Năm 1984, HTX Gò Me đi vào hoạt động với tổng diện tích đất do 3 tập đoàn đóng góp để HTX quản lý khoảng 80ha và ngành nghề hoạt động là sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi. Trong quá trình hoạt động, HTX Gò Me đã có 7 lần thay đổi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và mở rộng thêm nhiều ngành nghề kinh doanh như: buôn bán nhiên liệu rắn, lỏng, khí; vật liệu và thiết bị xây dựng…
* Mong làm rõ nguồn gốc, quản lý, sử dụng đất
Từ kết luận thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật về quản lý, sử dụng đất, xây dựng, đầu tư đối với HTX Gò Me, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng đã có chỉ đạo làm rõ từng nội dung để xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Trong đó, giao cho HTX Gò Me, UBND P.Thống Nhất, UBND TP.Biên Hòa, Sở TN-MT rà soát, xác định các tập thể, cá nhân có trách nhiệm trong các hạn chế, thiếu sót liên quan đến quản lý, sử dụng đất của HTX.
Theo HTX Gò Me, về hồ sơ nguồn gốc đất, năm 1978, Ban Nông hội và Ban Nông nghiệp của P.Thống Nhất đã vận động bà con nông dân tự nguyện làm đơn xin tham gia và kê khai diện tích đất đưa vào làm ăn tập thể tại Tập đoàn sản xuất 18, 19, 20. Hồ sơ nông dân đưa đất vào tập đoàn do UBND P.Thống Nhất lưu trữ, HTX không quản lý. Do đó, kết luận thanh tra cho rằng HTX Gò Me không có giấy tờ chứng minh việc đưa đất vào của từng xã viên là chưa thỏa đáng vì UBND P.Thống Nhất tiếp nhận người dân đưa đất vào làm ăn tập thể và không giao cho HTX quản lý hồ sơ liên quan đến đất đai khi thành lập HTX.
Trong quá trình hoạt động, 80ha do HTX Gò Me quản lý đã được giao khoán cho các xã viên và Nhà nước thu hồi để thực hiện các dự án nên HTX chỉ còn trực tiếp quản lý, sử dụng 5,9ha.
Đối với diện tích đất HTX Gò Me đang trực tiếp quản lý, UBND tỉnh yêu cầu, sử dụng theo đúng mục đích quy định gồm: hơn 0,3ha được UBND tỉnh cho thuê kinh doanh xăng dầu; hơn 0,35ha quy hoạch nằm trong dự án HTX được quản lý, sử dụng đến khi Nhà nước thu hồi đất; hơn 1,8ha đang tranh chấp xử lý theo bản án của tòa án; gần 1,8ha cho thuê và 1,6ha còn lại dùng làm bãi giữ xe và để trống. HTX Gò Me đã thống nhất với các xã viên cho các cá nhân thuê đất buôn bán để tạo thêm nguồn thu nhập cho các xã viên. Việc kinh doanh buôn bán tại các khu đất không phát sinh vi phạm và được thực hiện theo quy hoạch, khi Nhà nước thực hiện dự án thu hồi đất thì HTX sẽ đồng thuận.
Ông Phan Văn Thành, Giám đốc HTX Gò Me chia sẻ, từ năm 1976-1977, P.Thống Nhất thành lập Tổ đổi công, Tổ đoàn kết và năm 1978 sáp nhập các tổ đổi công thành 3 tập đoàn sản xuất 18, 19, 20.
Đến năm 1984, HTX Gò Me hình thành trên cơ sở sáp nhập 3 tập đoàn trên và đất đai là của người dân góp vào từ khi tham gia Tổ đổi công, Tổ đoàn kết. Sau khi HTX Gò Me ra đời, căn cứ vào Chỉ thị 100/CT-TW ngày 13-1-1981 của Ban Bí thư đã giao khoán gần 73ha cho các xã viên để tiếp tục sản xuất từ 1990-2000. Năm 1997, Luật HTX có hiệu lực, UBND TP.Biên Hòa chọn HTX Gò Me chuyển đổi thí điểm và thành lập Ban trù bị chuyển đổi HTX Gò Me. Sau đó, Ban trù bị chuyển đổi HTX căn cứ vào Điều 10 của Nghị định 16/1997/NĐ-CP ngày 21-2-1997 của Chính phủ và Thông tư 04/1997/BKH.QLKT ngày 29-3-1997 của Bộ KH-ĐT đã để xã viên thuê đất tự đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và có 183 xã viên tự kê khai xin cấp giấy chứng nhận.
Năm 1998, HTX Gò Me lập biên bản đánh giá hiện trạng sử dụng đất và kiến nghị cấp giấy cho các xã viên. Ngày 2-4-2003, UBND tỉnh có Văn bản số 1311/UBT chấp thuận cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình xã viên TP.Biên Hòa. Đến nay, UBND TP.Biên Hòa đã cấp 73 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình xã viên nhận giao khoán đất của HTX Gò Me.
“HTX Gò Me đã có văn bản giải trình về kết luận thanh tra và kiến nghị các sở ngành, TP.Biên Hòa, UBND tỉnh làm rõ từng nội dung liên quan đến quản lý, sử dụng đất xuyên suốt của HTX trong 38 năm qua để từ đó, HTX sẽ khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong quản lý, sử dụng đất cho đúng quy định. Tuy nhiên, kết luận HTX không quản lý, kiểm tra sử dụng đất giao khoán cho các hộ gia đình xã viên là chưa thỏa đáng. Vì nếu không quản lý, kiểm tra HTX sẽ không thống kê được tổng diện tích đã bàn giao cho 17 dự án là hơn 50ha, đồng thời có văn bản gửi UBND P.Thống Nhất đề xuất xử lý một số trường hợp xây dựng trái phép trên đất giao khoán” - ông Phan Văn Thành cho biết.
* Thực hiện rà soát lại
Theo kết luật của thanh tra, việc cấp 73 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân là vi phạm Điều 50 Luật Đất đai 2003 và Điều 100 Luật Đất đai 2013. Diện tích đất do HTX Gò Me trực tiếp quản lý, sử dụng chưa hiệu quả, chưa phù hợp với ngành nghề đăng ký kinh doanh.
Phó chủ tịch UBND TP.Biên Hòa Huỳnh Tấn Lộc cho hay: “Hiện TP.Biên Hòa đang yêu cầu Phòng TN-MT, UBND P.Thống Nhất rà soát lại tất cả từ nguồn gốc đến quá trình quản lý, sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử đất cho các xã viên tại HTX Gò Me. Sau đó, sẽ có báo cáo UBND tỉnh về hướng xử lý đúng với quy định của pháp luật”.
Về phía Sở TN-MT đang tiến hành làm việc với các bên liên quan để xem xét lại việc sử dụng đất không đúng mục đích, vì sao còn một số diện tích đất tại HTX Gò Me chưa đăng ký kê khai. Đồng thời, theo yêu cầu của Chủ tịch UBND tỉnh, xem xét hủy bỏ Văn bản 4406/STNMT-CCQLĐĐ ngày 21-9-2016 về việc giải quyết hồ sơ đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn TP.Biên Hòa.
Liên quan đến những vấn đề trên, bà Võ Niệm Tường, Chánh Thanh tra Sở TN-MT cho biết: “Sở đang tiến hành kiểm tra lại toàn bộ quá trình sử dụng đất của HTX Gò Me, phần diện tích đất chưa đăng ký kê khai. Từ đó, căn cứ vào các quy định của pháp luật để có kết luận về việc quản lý, sử dụng đất và đưa ra biện pháp xử lý, khắc phục nếu có vi phạm”.
Ngày 31-3-2022, HTX Gò Me đã tổ chức họp HĐQT và Ban Kiểm soát HTX về kết quả thanh tra và đánh giá những hạn chế thiếu sót, chấn chỉnh, khắc phục trong việc chấp hành quy định pháp luật về quản lý sử dụng đất, xây dựng tại HTX. Đồng thời, HTX Gò Me cũng kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh và Đoàn thanh tra xem xét lại quá trình hình thành và phát triển của HTX để có đánh giá khách quan hơn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và tạo điều kiện cho kinh tế tập thể phát triển.
