Một khu nhà xưởng được xây dựng nằm trong Vườn quốc gia Bái tử Long. Ảnh: PV
“Tạo điều kiện” cho sai phạm
Theo văn bản số 4172/TNMT - QHKH ngày 9.7.2020 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh về việc tham gia vào nhiệm vụ và quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/500 trạm giám sát trên sông, vịnh - Ban chỉ huy biên phòng cửa khẩu cảng Vân Đồn, xã Minh Châu, huyện Vân Đồn. Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh nêu rõ, dự án đã được UBND tỉnh Quảng Ninh chấp thuận địa điểm nghiên cứu quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 tại Quyết định số 719/QĐ-UBND ngày 3.3.2020.
Theo điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất huyện Vân Đồn đến năm 2020 được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt tại Quyết định số 2620/QĐ-UBND ngày 28.6.2019, ranh giới dự án Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh Quảng Ninh nghiên cứu quy hoạch được xác định là đất có mục đích công cộng nằm trong ranh giới quy hoạch Vườn quốc gia Bái Tử Long và được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt tại Quyết định số 3559/QQD-UBND ngày 11.9.2018.
Tuy nhiên, theo Sở TNMT tỉnh Quảng Ninh, do ranh giới nghiên cứu quy hoạch trên nằm trong ranh giới quy hoạch Vườn quốc gia Bái Tử Long đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 3559. Do đó, theo quy định tại điểm A, Khoản 2, Điều 18 Luật Lâm nghiệp năm 2017, “Thủ tướng Chính phủ quyết định chuyển loại rừng đối với khu rừng do Thủ tướng Chính phủ thành lập, theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn”.
Vì vậy, toàn bộ diện tích dự án đầu tư xây dựng trạm kiểm soát trên sông, vịnh - Ban chỉ huy biên phòng cửa khẩu cảng Vân Đồn, Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh Quảng Ninh chưa được tách ra khỏi Vườn quốc gia Bái Tử Long, thẩm quyền chuyển loại rừng phải do Thủ tướng quyết định.
Thế nhưng, tỉnh Quảng Ninh đã vượt quyền khi chấp thuận địa điểm nghiên cứu quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500, quy hoạch trạm giám sát trên sông, vịnh là đất có mục đích công cộng.
Đồng thời thiếu kiểm tra, giám sát dẫn tới Ban chỉ huy biên phòng cửa khẩu cảng Vân Đồn xây dựng công trình trái phép trong khu vực Vườn quốc gia Bái Tử Long, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái Vườn quốc gia Bái Tử Long và tạo tiền đề xấu trong việc “xẻ thịt” Vườn quốc gia này.
Cần làm rõ trách nhiệm của cơ quan chức năng Quảng Ninh
Trao đổi với Báo Lao Động, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Sinh, Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường cho biết: Vườn quốc gia Bái tử long được Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định thành lập, do đó mọi thủ tục điều chỉnh phải có ý kiến của Thủ tướng.
Việc các đơn vị tự ý xây dựng công trình nằm trong diện tích chưa được Thủ tướng điều chỉnh ra khỏi ranh giới Vườn quốc gia Bái Tử Long là vi phạm các quy định pháp luật. Cần có biện pháp xử lý nghiêm theo quy định - ông Sinh nói.
Cũng liên quan đến việc hàng trăm công trình nằm trong Vườn quốc gia Bái Tử Long được các cấp chính quyền, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh “tạo điều kiện” cho xây dựng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Luật sư La Văn Thái, đoàn Luật sư TP.Hà Nội cho rằng: Từ thông tin trên Báo Lao Động thì thấy các công trình này được đầu tư xây dựng hết sức kiên cố, có diện tích lớn, nằm trong khu vực cần phải bảo tồn nghiêm ngặt.
Điều đó cho thấy, việc quản lý ở Vườn quốc gia Bái Tử Long có dấu hiệu buông lỏng dẫn tới vi phạm như báo chí phản ánh. Ở đây tôi cho rằng, trước hết tỉnh Quảng Ninh cần khẩn trương vào cuộc rà soát những thông tin báo chí phản ánh liên quan đến Vườn quốc gia Bái Tử Long.
Việc bảo vệ và phát triển Vườn quốc gia Bái Tử Long, đã được quốc tế công nhận là Vườn di sản ASEAN, đúng ra phải hết sức chặt chẽ, giữ nguyên bảo tồn, đa dạng sinh học, cảnh quan, môi trường. Thế nhưng ngược lại, việc quản lý ở đây lỏng lẻo, thậm chí có cả tiếp tay của cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương khiến cho Vườn quốc gia Bái Tử Long bị “băm nát” không thương tiếc, chính quyền các cấp tỉnh Quảng Ninh cần phải xem xét lại, xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm của tổ chức, cá nhân.
“Ở đây, chúng ta cần nhìn nhận thẳng thắn, việc xây dựng các công trình trong Vườn quốc gia Bái Tử Long nó to như con voi chứ không phải cây kim, sợi chỉ. Do vậy, Ban quản lý Vườn quốc gia Bái Tử Long và các cấp ngành tỉnh Quảng Ninh không thể không biết” - ông Thái chỉ rõ.
Đã đến lúc tỉnh Quảng Ninh cần nghiêm túc vào cuộc, kiểm tra, xử lý những đơn vị, tổ chức, cá nhân có sai phạm.
Đồng thời, có biện pháp tháo dỡ công trình xây dựng trái phép ở Vườn quốc gia Bái Tử Long, trả lại nguyên trạng thiên nhiên, bảo tồn và phát triển bền vững hệ sinh thái tự nhiên, giá trị cảnh quan, di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh và các sinh vật nguy cấp, quý hiếm.
