Thanh tra tỉnh Đắk Nông đã kiến nghị UBND tỉnh Đắk Nông xem xét ban hành văn bản tạm dừng hoạt động khai thác Mỏ đá bazan thôn 3, xã Kiến Thành, huyện Đăk R'lấp của Công ty cổ phần Khoáng sản Xây dựng và Thương mại FICO Đắk Nông (sau đây gọi tắt là Công ty FICO Đắk Nông).
Theo Thanh tra tỉnh Đắk Nông, Công ty FICO Đăk Nông đã sử dụng đất khai thác đá xây dựng trong thời gian từ 2013 - 2021 khi chưa được cho thuê đất, là không đúng nội dung Giấy phép khai thác khoáng sản số 06/GP-UBND ngày 26/2/2013 của UBND tỉnh, không đúng quy định tại điểm a, khoản 3, Điều 152 Luật Đất đai 2013 và khoản 1, Điều 31, Luật Khoáng sản 2010.
Thanh tra tỉnh Đắk Nông chỉ ra loạt sai phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản Đến năm 2021, diện tích đất Mỏ đá bazan thôn 3, xã Kiến Thành mới được đưa vào chỉ tiêu đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản theo Kế hoạch sử dụng đất năm 2021 huyện Đăk R'lấp.
“Vi phạm trên trách nhiệm chính thuộc về Công ty FICO Đăk Nông; trách nhiệm trong quản lý đất đai thuộc về Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Đăk R'lấp, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đăk R'lấp và UBND xã Kiến Thành”, Thanh tra tỉnh Đắk Nông xác định.
Công ty FICO Đắk Nông khai thác đá suốt 7 năm nhưng không thuê đất Ngoài sai phạm của FICO Đắk Nông, Thanh tra tỉnh Đắk Nông cũng chỉ ra sai phạm tại Mỏ đá Granite xã Đắk Hòa, huyện Đắk Song, Thanh tra tỉnh Đắk Nông cũng chỉ ra hàng loạt sai phạm. Cụ thể, thời điểm Sở TN-MT tỉnh Đắk Nông tham mưu cấp giấy phép khai thác khoáng sản cho Công ty Cổ phần Phú Tài (năm 2016) khi chủ đầu tư này chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường. Việc này là chưa đủ điều kiện quy định Luật Khoáng sản.
Ngoài ra, Sở TN-MT cho Công ty Cổ phần Phú Tài thuê đất khai thác đá (4/2020), có một phần với diện tích 9.599 m2 nằm trong diện tích đất quy hoạch 3 loại rừng. Việc này chưa đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là không đúng quy định của Luật Đất đai.
Mỏ đá xây dựng Bon PiNao xã Đạo Nghĩa, huyện Đắk R’lấp đã khai thác đá ngoài diện tích được thuê đất 4.447 m2; 6/8 mỏ đá bị thanh tra có tình trạng lấn chiếm, sử dụng đất chưa được cho thuê, đất quy hoạch mục đích sử dụng khác để làm văn phòng, khu chế biến, bãi đá thành phẩm, bãi thải, xây dựng các hạng mục mỏ... là không đúng quy định.
Thanh tra tỉnh Đắk Nông quyết định truy thu hơn 1 tỷ đồng tiền phí bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên, tiền thuê đất đối với các chủ đầu tư khai thác đá; kiến nghị Sở TN&MT xử lý vi phạm hành chính các đơn vị khai thác mỏ đá theo quy định.
Để xảy ra các sai phạm trên, Thanh tra tỉnh Đắk Nông nêu rõ công tác quản lý Nhà nước về hoạt động khoáng sản trong thời kỳ 2018 - 2020 tại huyện Đắk R’lấp và huyện Đắk Song vẫn còn chưa chặt chẽ, chưa thường xuyên theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra để phát hiện, xử lý, chấn chỉnh kịp thời các sai phạm trong hoạt động khoáng sản.
UBND các huyện trên cũng chưa có biện pháp cương quyết, hữu hiệu yêu cầu chủ đầu tư khai thác các mỏ đá có vi phạm, sai phạm khắc phục, chấm dứt các vi phạm và chấp hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan có thẩm quyền. Việc theo dõi, bàn giao mốc thực địa ranh giới khu vực cấp phép khai thác khoáng sản tại một số mỏ đá trên địa bàn chưa được các huyện thực hiện kịp thời theo nội dung giấy phép khai thác của UBND tỉnh; chưa kịp thời phát hiện, xử lý các mỏ đá sử dụng đất sai mục đích, đất chưa được cho thuê để khai thác, chế biến khoáng sản.
Đối với Sở TN&MT, đơn vị này chưa quan tâm kiểm tra, theo dõi, đôn đốc thường xuyên có việc chấp hành các quy định pháp luật của các doanh nghiệp khai thác khoáng sản; chưa có biện pháp xử lý kịp thời nên còn tình trạng các mỏ đá không chấp hành nghiêm túc, đầy đủ các quy định, vi phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản.
Thanh tra kiến nghị UBND tỉnh Đắk Nông yêu cầu Sở TN&MT, UBND huyện Đắk R’lấp, UBND huyện Đắk Song tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân trong công tác quản lý và tham mưu quản lý hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản và đất đai tại các mỏ đá trên địa bàn.
