Sống chung với mùi hôi thối
Trang trại lợn kỹ thuật cao Masan Nutri-Farm là trang trại chăn nuôi lợn thịt lớn nhất hiện nay tại Nghệ An, được xây dựng trên 223 ha đất thuộc xã Hạ Sơn, huyện Qùy Hợp, với quy mô 250.000 - 300.000 lợn thịt/năm.
Từ khi khởi công (05/11/2016) cho đến nay, qua gần 5 năm những hộ dân sống xung quanh trại lợn này luôn phản ánh là phải chịu cảnh ô nhiễm nặng nề, mùi hôi thối bốc ra nồng nặc cả ngày lần đêm. Phía người dân đã nhiều lần phản ánh lên các ngành chức năng nhưng cho đến nay vấn đề vấn chưa được xử lý.
Phóng viên đã được một hộ gia đình sinh sống trên trục đường quốc lộ 48C, ngay đầu đường dẫn vào Trang trại lợn Masan (cách khoảng 5km) thuộc xóm Xuân Sơn - xã Hạ Sơn cho biết: “Khu vực của anh sinh sống cũng bị ảnh hưởng bởi mùi hôi, thường mùi hôi kéo dài vài tiếng rồi mới hết được. Nhiều lần họp xã dân chúng tôi cũng đã ý kiến rất nhiều lần lên chính quyền xã, cũng như Hội đồng nhân dân xã. Khi có ý kiến phản ánh thì mùi hôi từ trang trại đỡ hơn, nhưng cũng chỉ được vài ba ngày thì đâu lại vào đó. Chỗ chúng tôi sống cũng chỉ ảnh hưởng mùi hôi những lúc động trời, trở trời hay khi chuyển mùa, gió thổi mạnh. Trước đây, mùi hôi xuất hiện nhiều đến không thể chịu nổi, nhưng sau nhiều lần kiến nghị, phản ánh thì mùi hôi cũng không đỡ hơn là mấy. May gia đình chúng tôi ở phía ngoài này còn có núi cao ngăn chặn được phần nào mùi hôi, chứ thực dân ở trong xóm Trại Lá và khu vực hộ đồng bào ở gần ngay sát khu vực S1 củ trang trại lợn thì hầu như bị ảnh hưởng nặng nề.”
Cũng theo như hộ gia đình trên thì việc trang trại lợn nay chỉ mới hoạt động một phần công suất mà đã như vậy rồi, không biết sau này nếu như hoạt động hết công suất mà trang trại có thì sẽ không biết như thế nào.
Toàn cảnh Trang trại chăn nuôi lợn của Masan tại Nghệ AnTheo như các hộ gia đình trên cho biết thì công ty Masan luôn có các công tác viên, đội truyền thông luôn trúc trực để xuống tiếp xúc với dân mỗi khi có phản ánh về mùi hôi gây ô nhiễm môi trường. Nhưng vì mùi hôi không thể chịu được nên người dân nơi đây không thể sống trong im lặng, làm ngơ cho việc đó nên phải ý kiến lên chính quyền.
“Việc hầu như ngày nào cũng có mùi, ngoài mùi hôi nồng nặc những ngày mưa ngập nước phân và phân chảy tràn ra cả đường ngay ở khu vực phía sau khu vực xử lý nước thải và lợn bệnh của trại S1”. Theo anh Hồ Văn Nam - xóm Cộn Sơn, xã Hạ Sơn cho biết.
Anh Nam còn cho biết thêm: “Mùi hôi thì hầu như ngày nào cũng có, nhưng thời điểm nặng nhất mà chúng tôi ngủi được thường là vào những lúc động trời và thời điểm khoảng 3 giờ sáng. Vì theo như tôi được biết tại Trang trại lơn Masan được chia làm 3 ca, ca thứ 3 thường từ 10h tối đến 6 giờ sáng nên chắc vào ca này thì họ mới quét dọn và quáy hầm chưa nên mùi hôi mới hôi đến như vậy”.
Theo gia đình chị Hưng và nhà chị Sáu Hiển (nhà ngay cạnh sát khu vực khu xử lý nước thải S2 và đã bỏ nhà chuyển đến một nơi khác sinh sống vì không chịu được ô nhiễm của mùi hôi thối và ruồi muỗi) thì cũng chỉ vì gia đình và đất đai ở đây nên phải chấp nhận ở đây, còn có nhiều gia đình phải bỏ nhà, bỏ đất mà đi vì ngoài tình trạng mùi hôi nồng nặc thì ruồi cũng rất nhiều. Nhiều đến nỗi ngay cả ăn cơm hay nghỉ trưa cũng phải mắc mùng (màn) để ngồi ăn cơm. Vì chịu không được cuộc sống phải sống với mùi hôi nồng nặc của phân và ruồi làm ảnh hưởn đến đời sống của cả gia đình nên gia đình chị Sáu Hiển phải bỏ nhà, bỏ đất chuyển đi ở một nơi xa với trang trại lợn Masan.
Không chỉ những khu vực người dân sống cạnh Trang trại lơn Masan, mà ngay cả những hộ dân sống trên đường vào Trang trại lơn Masan (cách khoảng 2km) cũng chung tình trạng như vậy. Theo bà Trương Thị Nguyệt sống ở khu vực xóm Trại Lá - thôn Xuân Sơn - xã Hạ Sơn cho biết: “Những ngày gần đây việc xuất hiện mùi hôi nồng nặc nhiều hơn, hôi hoảng (nặng). Còn về mùa hè thì mùi hôi đến không chịu được, có khi còn phải đóng kín cửa mới ăn được cơm và ngoài ra còn có ruồi nhiều, bâu (đậu) kín cả mâm cơm. Hiện tượng ruồi thường xuất hiện nhiều vào buổi trưa, ngoài ra từ khi Trang trại lơn Masan về thì mùi hôi, ruồi và tiếng xe trọng tải lớn chở lợn ra vào trang trại hàng ngày làm ảnh hưởng đến cuộc sống cũng như sức khỏe hơn”.
Vào cuộc xử lý
Thông tin tìm hiểu cho thấy, ngày 08/9/2020, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An, do ông Thái Văn Nông - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã chỉ đạo đoàn liên ngành về kiểm tra những theo phản ánh của người dân sinh sống quanh khu vực Trang trại lơn Masan. Đây cũng là lần thứ 2 tỉnh cử đoàn về kiểm tra đánh giá về mùi hôi ảnh hưởng môi trường của trại lợn Masan mà người dân nơi đây phản ánh, kiến nghị lên và lần một tỉnh về là vào khoảng tháng 01/2020.
Nhưng khi phóng viên có mặt thực tế tại địa bàn xã Hạ Sơn 2 ngày (ngày 16 và 17/11/2020) liền thì ghi nhận thực tế ở quanh trang trại lợn Masan mùi hôi phân vẫn phát tán từ trang trại lợn ra ngoài không khí mùi hôi rất nồng nặc, nặng mùi vô cùng khó chịu…
Liên quan đến vấn đề này, ông Trương Văn An - Chủ tịch UBND xã Hạ Sơn cho biết:“Việc xảy ra mùi hôi thì việc này là có, ngoài ra còn có Hội Đồng nhân dân và Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh đã về làm việc với xã và trang trại lợn Masan để xác nhận việc này. Ngoài báo cáo thì khi có các cuộc tiếp xúc cử tri thì bên xã cũng đã phản ánh trực tiếp, còn thực trạng nước phân và phân tràn ra ngoài khi trời mưa cũng như dân ở thôn Cồn Tô phản ánh lên với xã và xã cũng đã chỉ đạo các phòng ban đã xuống xử lý. Cơ bản bên Masan họ cũng đã hứa và cố gắng khắc phục.”
Văn bản của Bộ TNMT về vi phạm của Masan trong năm 2017Điều đáng nói là không phải đến thời điểm hiện tại vấn đề ô nhiễm xung quanh trại lợn của Masan mới bị phản ánh. Trước đó, vào năm 2017, Bộ Tài nguyên Môi trường đã có văn bản gửi UBND tỉnh Nghệ An về vấn đề này.
Theo nội dung văn bản số 1687/BTNMT-TCMT ký ngày 5/4/2017 của Bộ Tài nguyên Môi trường nêu rõ việc đơn vị Chủ đầu tư dự án Trang trại chăn nuôi lợn tại Nghệ An của Công ty TNHH Masan Nutri – Farm đã vi phạm khi xây dựng mà Báo cáo tác động môi trường chưa được phê duyệt.
Nội dung văn bản này cho thấy, vào tháng 1/2017, Công ty TNHH Masan Nutri – Farm có gửi bộ hồ sơ về dự án cùng với các văn bản liên quan. Sau đó, vào tháng 3/2017, Bộ Tài nguyên Môi trường đã có đoàn khảo sát tại dự án vào kết luận việc thi công xây dựng trong khi chưa được phê duyệt báo cáo ĐTM của Dự án là vi phạm các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
Phía Bộ Tài nguyên Môi trường cũng đề nghị UBND tỉnh Nghệ An dừng thi công dự án và xử lý các vi phạm của Chủ đầu tư… Sự việc này sau đó được phía UBND tỉnh Nghệ An xử lý và cho đến nay Trang trại chăn nuôi lợn đã đi vào hoạt động thì người dân địa phương đang kêu cứu vì vấn đề ô nhiễm không khí và môi trường sống…`
