Khu đất Dự án Cụm dân cư Trường Sơn.
Lợi dụng con dấu hết hiệu lực
Khu đất Hợp tác xã (HTX) Trường Sơn (phường Cửa Nam TP Vinh, Nghệ An) được UBND tỉnh Nghệ An cho thuê, đến ngày 14/11/2011 được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Năm 2012, HTX Trường Sơn giải thể tự nguyện và được UBND TP Vinh chấp thuận theo thông báo ngày 16/5/2014.
Trước đó vào ngày 11/5/2012, HTX Trường Sơn và Cty CP Tiến Lực có biên bản cam kết đền bù tài sản khi đơn vị này thực hiện Dự án Cụm dân cư Trường Sơn với giá trị 8,8 tỷ đồng. Đến tháng 12/2012, Tiến Lực chi trả tiền đền bù cho HTX Trường Sơn. Sổ sách kế toán theo dõi tài sản cố định thể hiện số tiền 8,8 tỷ đồng.
Mặc dù HTX Trường Sơn đã giải thể tự nguyện nhưng chưa làm thủ tục trả lại đất cho Nhà nước quản lý, chưa nộp con dấu mà chỉ nộp giấy Giấy chứng nhận kinh doanh của HTX cho cơ quan chức năng. Lợi dụng con dấu hết hiệu lực, ngày 10/5/2014, ông Bùi Anh Tuấn, nguyên Chủ nhiệm HTX Trường Sơn đã có Văn bản số 37 gửi các ban, ngành đề nghị thu hồi đất triển khai dự án.
Theo đó, UBND phường Cửa Nam, UBND TP Vinh, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) có văn bản tham mưu để UBND tỉnh ra Quyết định 294 về việc thu hồi 8.238m2 đất của HTX Trường Sơn thực hiện Dự án xây dựng Cụm dân cư Trường Sơn và mở rộng đường theo quy hoạch. Phương án bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng (GPMB) được UBND TP Vinh lập để thực hiện dự án. Ngày 16/12/2014, Sở TN&MT có văn bản đề nghị UBND tỉnh phê duyệt phương án bồi thường.
Ngày 24/12/2014, UBND tỉnh ban hành Quyết định 777 phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB Dự án Cụm dân cư Trường Sơn với số tiền 8,289 tỷ đồng (trong đó giá trị bồi thường, hỗ trợ cho HTX Trường Sơn là 8,212 tỷ đồng). Sau khi xem xét hồ sơ, liên ngành Tài chính, Cục Thuế tham mưu UBND tỉnh ghi thu, ghi chi số tiền 7,775 tỷ đồng cho Cty Tiến Lực.
Ngày 4/6/2015, UBND tỉnh ra Quyết định 2277 phê duyệt số tiền bồi thường GPMB, được khấu trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp của dự án 7,775 tỷ đồng.
Thanh tra tỉnh bảo đền bù, Bộ TN&MT bảo không
Báo cáo của Đoàn Thanh tra tỉnh cho thấy, HTX Trường Sơn giải thể tự nguyện từ 2012 nên không thể thu hồi đất của HTX mà phải thu hồi đất theo Điều 38 Luật Đất đai 2003. Tài sản trên đất của HTX Trường Sơn đã được Tiến Lực thỏa thuận đền bù vào năm 2012, do đó Nhà nước không phải bồi thường GPMB với tài sản trên thửa đất bị thu hồi.
Theo Thanh tra, ông Lê Trung Chính, GĐ Tiến Lực đã xác nhận không đúng về tài sản trên đất phải đền bù khi Cty đã trả tiền cho HTX Trường Sơn mà tài sản này đã được theo dõi trên sổ sách kế toán Cty Tiến Lực từ tháng 12/2012. Ông Bùi Anh Tuấn, nguyên Chủ nhiệm HTX chậm xử lý các nội dung sau giải thể, không báo cáo tài sản trên đất.
Ông Nguyễn Công Thực, nguyên Chủ tịch phường Cửa Nam; ông Nguyễn Thành Vinh, nguyên Chủ tịch MTTQ phường Cửa Nam xác nhận việc sử dụng đất của HTX trong khi HTX giải thể phải trả lại đất cho Nhà nước. Ông Nguyễn Tất Hoài Nam, Phó GĐ cùng 2 cán bộ Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Vinh đã xác nhận tờ trình thẩm định phương án bồi thường GPMB cho HTX, lập phương án chi tiết về bồi thường, hỗ trợ GPMB dự án khi HTX đã giải thể.
Ở bộ phận nắm rõ việc HTX giải thể năm 2012, tài sản trên đất đã được xử lý… nhưng ông Hà Thái Sơn, Phó phòng Kinh tế hạ tầng TP Vinh đã xác nhận đánh giá chất lượng tài sản để xem xét bồi thường hỗ trợ cho HTX Trường Sơn.
Ngoài ra, còn có một số cá nhân liên quan sai phạm như xác nhận, thẩm định việc đền bù hỗ trợ GPMB cho HTX. Theo Báo cáo số 183 ngày 12/4/2021, Đoàn Thanh tra nêu quan điểm có dấu hiệu làm thất thoát số tiền đền bù GPMB và khấu trừ vào tiền sử dụng đất bằng hình thức ghi thu, ghi chi với số tiền 7,775 tỷ đồng.
Nhưng tại Văn bản số 2681 ngày 25/11/2020, Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ TN&MT) lại nêu: Nếu thu hồi đất do HTX Trường Sơn giải thể thì phần giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất của HTX Trường Sơn phải căn cứ quy định tại khoản 1 và điểm a khoản 2 Điều 35 Nghị định 181/2004 NĐ-CP để giải quyết hoàn trả.
Tổng cục Quản lý đất đai cho rằng UBND tỉnh thu hồi đất HTX Trường Sơn theo khoản 1 Điều 38 Luật Đất đai năm 2003; đến ngày 24/12/2014, tỉnh phê duyệt bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Theo điều khoản chuyển tiếp tại khoản 4 Điều 34 Nghị định 47/2014/NĐ-CP thì HTX Trường Sơn được bồi thường chi phí đầu tư vào đất, được bồi thường về giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất theo điểm c khoản 1 Điều 76, khoản 1 Điều 82 và khoản 1 Điều 88 Luật Đất đai 2013.
Được biết, sự việc đang được Thanh tra tỉnh đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh xin chỉ đạo Thường trực Tỉnh ủy xử lý.
