Báo chí Mỹ đã loan tin, thảm kịch dường như đã bị bỏ qua dù đã được cảnh báo từ năm 2018. Tờ New York Times cho biết báo cáo của kỹ sư tư vấn Frank Morabito vào tháng 10/2018 đã cảnh báo tòa nhà sẽ không nguyên vẹn nếu không sửa chữa "kịp thời": "Việc chống thấm không thành công đang gây ra hư hỏng lớn cho kết cấu bê tông bên dưới sàn hồ bơi. Nếu không thay lớp chống thấm trong thời gian tới, mức độ hư hỏng của bê tông sẽ ngày càng mở rộng theo cấp số nhân" - ông Morabito viết trong báo cáo.
Vụ việc tại Mỹ khiến người ta lo sợ tình hình ở Hà Nội. Hiện nay trên địa bàn Thủ đô có 7 chung cư cũ nguy hiểm cấp độ D (mức nguy hiểm cao nhất, có nguy cơ sụp đổ). Thành phố đã ban hành các quyết định di dời khẩn cấp người dân tại các chung cư này, song đến nay vẫn còn 5/7 chung cư chưa hoàn tất việc này. Theo thống kê mới có 2/7 chung cư cũ nguy hiểm cấp D hoàn thành di dời các hộ dân, thực hiện cải tạo, xây dựng mới; đó là nhà B6 Giảng Võ; C1 Thành Công. Trong số 5 chung cư còn lại thì quận Ba Đình có 4 chung cư, đó là đơn nguyên 3 nhà C8 Giảng Võ còn 18/37 hộ dân; đơn nguyên 1, 2 nhà G6A Thành Công còn 28/49 hộ dân; đơn nguyên 1 nhà A Ngọc Khánh còn 7/27 hộ dân; đơn nguyên 1, 3 tập thể Bộ Tư pháp còn 1/42 hộ dân chưa di dời.
Nguy hiểm nhất phải tính đến đơn nguyên 1, 2 nhà G6A Thành Công, mặc dù khối nhà đã nghiêng, tách hẳn khỏi khối nhà liền kề với vết nứt rộng nhất lên đến 1,2m bằng mắt thường cũng thấy nó có thể sụp bất cứ lúc nào.
Mùa mưa bão sắp đến, nền móng của các chung cư này đã yếu và “thảm cảnh Champlain Towers” có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Những câu chuyện “bồi thường, tái định cư, hỗ trợ tạm cư, tiến độ xây dựng” đã được chính quyền địa phương, người dân và chủ đầu tư nâng lên đặt xuống bao nhiêu năm nay mà chưa có hồi kết. Đã nhiều năm nay, năm nào UBND TP Hà Nội cũng có các văn bản đôn đốc, đề nghị UBND các quận Ba Đình, Đống Đa khẩn trương hoàn thành di dời người dân, tài sản tại các chung cư cũ nguy hiểm trên địa bàn để bảo đảm an toàn. UBND quận lại có công văn xuống phường, phường lại tổ chức họp tổ dân phố, lại bàn, lại vướng và dân thì vẫn chui ra chui vào “cái bẫy bê tông” ấy.
Việc nói trên bị vướng dưới, vướng trên, vướng phải, vướng trái, vướng cả luật pháp. Nghị định số 101/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ quy định phải có quy hoạch được phê duyệt của cơ quan có thẩm quyền mới tổ chức hội nghị nhà chung cư và lựa chọn nhà đầu tư; song, các chung cư thuộc nhóm D hiện đều... chưa có quy hoạch. Cái vòng luẩn quẩn ấy khiến cho tiến độ cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ cứ dẫm chân tại chỗ và chả ai có thể trả lời thời điểm kết thúc.
Chỉ có một thực tế, sự bất an và nguy hiểm của các chung cư này cứ tăng dần theo thời gian. Câu hỏi “Bao giờ cho đến tháng Mười” của người dân đang sống trong các chung cư cũ, đối diện với nguy cơ lún, sụt rất cần có điểm kết.
