Quần áo phải được chứng nhận hợp quy trước khi lưu thông
Theo GS. TS Nguyễn Hải Nam, Trưởng bộ môn Hóa dược (Trường Đại học Dược Hà Nội), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) liệt kê formaldehyde vào loại hóa chất độc hại đối với sức khỏe con người. Cơ thể con người nếu tiếp xúc với formaldehyde trong thời gian dài dù hàm lượng cao hay thấp cũng gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho da và hệ thống hô hấp, các bệnh về bạch cầu, gây ung thư nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là ung thư đường hô hấp như mũi, họng... Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) cho hay, các nhóm người dễ bị ảnh hưởng bởi formaldehyde nhất là trẻ em, người cao tuổi, những người bị hen suyễn và gặp các rắc rối về đường hô hấp.
Formaldehyde tồn tại trong vải là hoàn toàn có thể, không phân biệt vải dệt của nhà máy hay vải dệt thủ công truyền thống. Formaldehyde tồn tại trong vải do được sử dụng trong công đoạn in nhuộm và hoàn tất nhằm giữ màu và tạo liên kết ngang để chống nhăn trong khâu hoàn tất, chống nấm mốc.
Dùng formaldehyde dạng nhựa trong xử lý hoàn tất để chống nhàu, phần lớn áp dụng cho sản phẩm dệt từ sợi thiên nhiên như cotton, tơ tằm... Mặc dù hiện nay có rất nhiều công nghệ và hóa chất khác để thay thế formaldehyde, nhưng formaldehyde vẫn được sử dụng trong công nghiệp dệt vì giá thành rẻ.
Chi nhánh hệ thống 137 KIDS (địa chỉ tại 31C Trần Quốc Toản, Hà Nội) bán nhiều sản phẩm quần áo trẻ em không có dấu chứng nhận hợp quy (dấu CR).
GS. TS Nguyễn Ngọc Hạnh, Viện Công nghệ hóa học, TP.HCM cho biết, mức giới hạn formaldehyde trong vải ở các nước không giống nhau. Nhật Bản có mức giới hạn nghiêm ngặt là vải dùng cho trẻ em thì không có formaldehyde và không quá 75ppm đối với vải tiếp xúc trực tiếp với da. Các chuyên gia châu Âu cho rằng, ở mức dưới 10ppm coi như không có formaldehyde, từ 10 - 20ppm xác định có formaldehyde trong vải nhưng chỉ có thể định lượng được khi formaldehyde có hơn 20ppm.
Tại Việt Nam, theo Thông tư số 07/2018/TT-BCT về việc sửa đổi Thông tư số 21/2017/TT-BCT do Bộ Công Thương ban hành, từ ngày 01/01/2019, các sản phẩm dệt may, hàng may mặc trước khi đưa ra thị trường bắt buộc phải được chứng nhận phù hợp quy chuẩn QCVN 01:2017/BCT về mức giới hạn hàm lượng formaldehyt và các Amin thơm chuyển hóa từ thuốc nhuộm Azo trong sản phẩm dệt may.
Theo Quy chuẩn này, từ ngày 1/1/2019, danh mục sản phẩm dệt may chịu sự điều chỉnh của quy chuẩn gồm: Quần, áo, váy, các loại vải may mặc, các loại thảm trải sàn, hàng phụ kiện may mặc như tất, khăn, mũ, găng tay, cà vạt, chăn, ga, gối, đệm, rèm cửa, giày, dép thể thao, giày tennis, giày bóng rổ, giày thể dục, giày luyện tập và các loại tương tự… chỉ được lưu thông trên thị trường sau khi đã được chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy và đăng ký hồ sơ chứng nhận hợp quy theo quy định.
Dấu hợp quy CR do doanh nghiệp được chứng nhận hợp quy tự gắn lên sản phẩm hàng hóa của mình, đồng thời chịu trách nhiệm trước cơ quan quản lý. Cơ quan quản lý sẽ kiểm tra dấu hợp quy trên sản phẩm, bao bì sản phẩm. Sau đó kiểm tra hồ sơ liên quan đến việc chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy; sản phẩm hàng hóa được gắn dấu hợp quy CR mà không chứng minh được đã được chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy thì bị coi là vi phạm pháp luật.
Tình trạng hàng hóa không có dấu hợp quy cũng xuất hiện tại chi nhánh 137 KIDS địa chỉ số 408 Cầu Giấy, Hà Nội.
Chất lượng quần áo tại Hệ thống thời trang 137 KIDS liệu có đảm bảo?
Nắm bắt quy định này, thời gian qua, hàng trăm doanh nghiệp dệt may tại Việt Nam đã chú trọng việc chứng nhận hợp quy theo QCVN 01:2017/BCT cho các sản phẩm quần áo, dệt may. Đây là việc làm vừa thể hiện tinh thần tuân thủ pháp luật, vừa thể hiện trách nhiệm của nhà sản xuất, phân phối sản phẩm dệt may đối với sức khỏe người tiêu dùng.
Tuy nhiên, song song với những doanh nghiệp có ý thức tuân thủ pháp luật, thị trường vẫn còn một số doanh nghiệp không tiến hành chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy (CR) cho sản phẩm dệt may theo quy định của Bộ Công Thương. Điều này không chỉ khiến người tiêu dùng và dư luận bức xúc mà còn tiềm ẩn nguy cơ tới sức khỏe người tiêu dùng nếu hàm lượng formaldehyde có trong sản phẩm dệt may vượt quá mức chuẩn cho phép.
Một sản phẩm quần áo trẻ em không được gắn dấu hợp quy.
Thời gian qua, tòa soạn Chất lượng Việt Nam (VietQ.vn) nhận được phản ánh qua đường dây nóng về trường hợp Hệ thống thời trang 137 KIDS đang phân phối nhiều sản phẩm quần áo trẻ em không được chứng nhận phù hợp quy chuẩn QCVN 01:2017 và không gắn dấu hợp quy (dấu CR). Theo tìm hiểu, 137 KIDS là hệ thống cửa hàng chuyên phân phối các sản phẩm quần áo trẻ em, có nhiều chi nhánh tại Hà Nội (địa chỉ tại 17A Hàng Cót, 408 Cầu Giấy, 31C Trần Quốc Toản, B2 - R5 - 09 ROYAL CITY) và Hải Phòng (địa chỉ 44 Cầu Đất).
Để có thêm thông tin khách quan về sự việc, trong vai khách hàng, phóng viên đã đến chi nhánh 137 KIDS tại 408 Cầu Giấy và 31C Trần Quốc Toản để liên hệ mua quần áo trẻ em. Tại đây, phóng viên được các nhân viên hai chi nhánh giới thiệu nhiều sản phẩm quần áo cho trẻ em (cả nam và nữ) như áo vest, áo khoác lông, áo phông, quần short, váy trẻ em, giày dép trẻ em...
Nhãn mác đi kèm quần áo sơ sài, thiếu thông tin, không rõ nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm.
Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, đa phần sản phẩm quần áo trẻ em được phân phối tại Hệ thống thời trang 137 KIDS không được gắn dấu hợp quy (dấu CR) trên nhãn mác sản phẩm. Điều này đặt ra nghi vấn liệu các sản phẩm quần áo tại Hệ thống thời trang 137 KIDS có đảm bảo hàm lượng formaldehyde an toàn cho người dùng theo QCVN 01:2017 hay không? Vì sao Hệ thống thời trang 137 KIDS không tiến hành chứng nhận hợp quy, gắn dấu hợp quy cho sản phẩm quần áo trẻ em trước khi đưa ra lưu thông ngoài thị trường?
Không chỉ không có dấu hợp quy được gắn trên sản phẩm, tại hai chi nhánh của Hệ thống thời trang 137 KIDS mà phóng viên khảo sát, nhãn mác các sản phẩm được in rất sơ sài, thiếu nhiều thông tin về nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm. Đối với vấn đề này, tòa soạn sẽ đề cập kỹ hơn ở các bài viết tiếp theo.
Với mong muốn có thêm thông tin khách quan, phóng viên đã liên hệ tới số điện thoại của Hệ thống thời trang 137 KIDS. Ở đầu dây bên kia, một phụ nữ từ chối trao đổi thông tin với phóng viên với lý do "chưa sắp xếp được thời gian phù hợp". Đã qua nửa tháng liên hệ, chúng tôi vẫn chưa nhận được câu trả lời nào từ phía Hệ thống thời trang 137 KIDS.
