Ghi nhận của phóng viên tại một số huyện miền núi như Thường Xuân, Thạch Thành, Lang Chánh, Vĩnh Lộc… cho thấy có nhiều điểm, khu du lịch được chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng chưa hoàn thiện các thủ tục để được giao đất. Tuy vậy, nhiều chủ đầu tư đã xây dựng công trình để phục vụ hoạt động du lịch, thậm chí, nhiều điểm đã được đưa vào khai thác. Đơn cử, điểm du lịch sinh thái thác Ma Hao tại bản Năng Cát, xã Trí Nang, huyện Lang Chánh được UBND tỉnh Thanh Hóa quy hoạch là điểm du lịch cộng đồng của địa phương. Tuy nhiên, chính quyền địa phương đã tự ý cho xây dựng một loạt nhà sàn trên diện tích 9.000 m2 đất trồng cây hằng năm, đất trồng lúa, đất đường giao thông. Hiện công trình đã bị lực lượng chức năng xử phạt 5 triệu đồng, cho tạm dừng thi công.
Theo báo cáo của UBND huyện Lang Chánh, việc triển khai xây dựng những công trình trên chưa bảo đảm các quy định như: chưa có văn bản chấp thuận của HĐND tỉnh về danh mục dự án thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất; chưa đầy đủ hồ sơ về xây dựng. Tại huyện Thạch Thành, tháng 7-2020, UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng dự án Khu du lịch và nghỉ dưỡng sinh thái suối khoáng nóng Thành Minh cho Công ty TNHH Xuân Lộc Thọ (TP Hà Nội). Dự án có diện tích khoảng 48,8 ha, tổng mức đầu tư hơn 610 tỉ đồng. Dự án "khủng" này cũng chưa hoàn thiện các thủ tục theo quy định nhưng chủ đầu tư đã triển khai, nhiều ngôi nhà sàn không phép đã mọc lên trên đất rừng. Theo ghi nhận, có 5 ngôi nhà sàn gỗ truyền thống vừa được dựng lên. Ông Trương Văn Khuyến, Chủ tịch UBND xã Thành Minh, cho biết hiện dự án đang hoàn thiện hồ sơ trình chủ tịch UBND tỉnh giao đất.
Điểm du lịch Golden Cow (xã Lương Sơn, huyện Thường Xuân) chưa hoàn thiện các thủ tục đầu tư theo quy định nhưng đã đưa vào hoạt động từ nhiều năm nay
Không chỉ 2 điểm du lịch nêu trên mà còn rất nhiều khu, điểm du lịch sinh thái khác đang bất chấp quy định, triển khai dự án khi chưa hoàn thiện các thủ tục pháp lý. Thậm chí, có nhiều điểm du lịch chưa nhận quyết định giao đất đã thực hiện dự án, đưa vào khai thác, kinh doanh du lịch nhiều năm. Trang trại Golden Cow (còn gọi là Nông trại Bò Vàng), tại xã Lương Sơn, huyện Thường Xuân, được huyện Thường Xuân quy hoạch vào mạng lưới du lịch địa phương nhưng vẫn chưa được UBND tỉnh Thanh Hóa giao đất để thực hiện dự án. Thế nhưng, đây là địa điểm du lịch sinh thái thu hút khách đến tham quan mấy năm qua. Hiện điểm du lịch sinh thái này gần như đã xây dựng hoàn thiện các hạng mục như khu nhà sàn, nhà chòi để du khách lưu trú qua đêm, bể bơi, nhà điều hành 2 tầng, vườn thực nghiệm, nhà ăn, nhà nghỉ, thảm cỏ, cây xanh… Trang trại này cũng tổ chức thu vé 30.000 đồng/người/lượt. Theo ông Lương Xuân Thiêm, Chủ tịch UBND xã Lương Sơn, dự án Nông trại Golden Cow được triển khai trên diện tích khoảng 2 ha thuộc đất rừng sản xuất do Công ty TNHH Cơ giới và xây lắp Minh Vương làm chủ đầu tư. Năm 2015, đơn vị tổ chức hoạt động trái quy định và đã bị yêu cầu dừng hoạt động. Đến nay, chủ đầu tư chưa hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục để được thuê đất, cấp phép hoạt động.
Thời gian qua, đã có hàng loạt công trình trái phép được xây dựng ngay trong vùng lõi, xâm hại nghiêm trọng danh thắng quốc gia Kim Sơn ở xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc này. Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa đã vào cuộc và khẳng định khu du lịch này chưa được cơ quan chức năng cấp phép, đồng thời yêu cầu tháo dỡ, trả lại nguyên trạng. Tuy nhiên, đã 2 năm trôi qua, khu du lịch trên vẫn hoạt động rầm rộ, nhiều công trình vẫn không tháo dỡ theo chỉ đạo.
