Xung đột quân sự Nga-Ukraine được cho là sẽ có ảnh hưởng nặng nề đến doanh nghiệp và người tiêu dùng ở châu Á. Ảnh: Reuters
Dưới đây là một số tác động của khủng hoảng Nga - Ukraine đối với các doanh nghiệp ở Châu Á, theo Nikkei Asia.
Dầu khí
Justin Tang, trưởng bộ phận nghiên cứu châu Á tại United First Partners - công ty Singapore chuyên tư vấn đầu tư trong bối cảnh đặc biệt, cho biết: "Tác động ngay lập tức sẽ là giá dầu, vì vậy các công ty có dầu là nguyên liệu đầu vào sẽ gặp khó khăn".
Giá dầu đang tăng vọt, giá hợp đồng tương lai dầu thô WTI chuẩn hôm thứ Năm chạm mức 100 USD/thùng lần đầu tiên trong bẩy năm do thị trường lo ngại về nguồn cung từ Nga. Nước này là nước xuất khẩu dầu lớn thứ hai thế giới, sau Ả Rập Xê-út.
Margaret Yang, chiến lược gia của DailyFX tại Singapore - trang tin hàng đầu về thị trường tài chính, cho biết: "Các nhà giao dịch dầu đang cảnh giác về rủi ro xung đột leo thang có thể dẫn đến xuất khẩu dầu của Nga bị hạn chế, thắt chặt thêm nguồn cung đối với một thị trường vốn đã có cầu vượt cung".
Bà chỉ ra tác động của giá dầu thô và khí đốt cao hơn sẽ vượt ra ngoài khuôn khổ nhóm các công ty tiêu thụ dầu. "Nguồn cung bị thắt chặt có thể dẫn đến lạm phát cao hơn trên toàn thế giới và buộc các ngân hàng trung ương thắt chặt chính sách tiền tệ với tốc độ nhanh hơn, làm phương hại đến các tài sản rủi ro, đặc biệt là lĩnh vực công nghệ nhạy cảm với lãi suất".
Tuy nhiên, một số doanh nghiệp ở châu Á liên quan đến năng lượng có khả năng hưởng lợi. Hôm thứ Năm, giá cổ phiếu của công ty dầu khí Indonesia Medco Energi Internasional tăng 13%, công ty thiết bị và dịch vụ dầu khí Elnusa tăng 12% và hãng phân phối và kinh doanh xăng dầu AKR Corporindo tăng 6%. Cổ phiếu công ty dầu khí PTT Exploration and Production của Thái Lan tăng 3,5%.
Giao thông, du lịch
Những quan ngại về không phận ở khu vực xung đột Nga - Ukraine đã ảnh hưởng đến các hãng hàng không châu Á. Trong một động thái hiếm khi xảy ra, Japan Airlines hôm thứ Năm hủy một chuyến bay từ Tokyo đến Moscow. Người phát ngôn giải thích hãng không thể xác định liệu máy bay có thể hoạt động an toàn trong bối cảnh Nga tấn công Ukraine. Một chuyến bay từ Moscow đến Tokyo hôm thứ Sáu cũng bị hủy.
Nhà cung cấp dữ liệu rủi ro Safe Airspace hôm thứ Năm nâng rủi ro của không phận Ukraine lên mức "Không bay" khi căng thẳng gia tăng trong khu vực. "Bất kể bức tranh thực tế lực lượng Nga tiến vào Ukraine ra sao, mức độ căng thẳng và bất ổn ở Ukraine hiện đang cực độ. Chính điều này làm phát sinh rủi ro đáng kể đối với hàng không dân dụng".
Theo trang web theo dõi các chuyến bay Flightradar24, các hãng hàng không hôm thứ Năm đã tránh bay qua Ukraine. Nhiều hãng châu Âu hủy bay đến Ukraine trong vài ngày qua.
Việc dân chúng đi lại ít hơn do bối cảnh căng thẳng nêu trên, cùng với giá nhiên liệu cao hơn sẽ là đòn giáng đối với các hãng hàng không khi họ còn đang cố gắng vượt qua đại dịch Corona. Giá cổ phiếu Singapore Airlines và Japan Airlines đều giảm 6% hôm thứ Năm.
Một số quốc gia châu Á như Thái Lan mới bắt đầu mở cửa biên giới cho những du khách đã được tiêm phòng để được đi du lịch không cần cách ly. Nhưng các rủi ro địa chính trị làm giảm đi lại, cản trở ngành du lịch Thái Lan và các nơi khác phục hồi, như tước gió khỏi cánh buồm.
Đáng chú ý, Thái Lan là điểm du lịch nổi tiếng của người Nga. Theo Bộ Du lịch và Thể thao nước này, 133.903 khách du lịch đến Thái Lan trong tháng 1, gấp hơn 17 lần cùng kỳ năm ngoái, trong đó, 23.760 người đến từ Nga.
Công nghệ thông tin
Cuộc khủng hoảng Nga - Ukraine diễn ra khi Ukraine đã nổi lên là một trung tâm công nghệ đang phát triển ở Đông Âu. Nhiều công ty nước ngoài có cơ sở hoặc đối tác phát triển ở đó, tận dụng lực lượng lao động có trình độ học vấn nhưng chi phí tương đối thấp của Ukraine, đang ngày càng lo ngại về tình hình ở Ukraine.
Tập đoàn Nhật Bản Hitachi có khoảng 7.200 nhân viên ở công ty con GlobalLogic tại Ukraine. Theo Nikkei Asia, Hitachi đã lên kế hoạch sơ tán cho nhân viên.
Hitachi mua lại GlobalLogic năm ngoái. Đầu tháng 2, Giám đốc tài chính Yoshihiko Kawamura nói với báo chí rằng tập đoàn "rất lo ngại" về tình hình Ukraine, rằng doanh nghiệp "hiện vẫn hoạt động bình thường", nhưng nếu tấn công quân sự từ vùng biên giới vào đến các khu vực nội địa, việc bảo vệ người lao động như thế nào sẽ là vấn đề.
Tập đoàn thương mại điện tử Nhật Bản Rakuten cũng có hiện diện tại Ukraine, với ứng dụng nhắn tin Viber. Rakuten có khoảng 125 nhà thầu ở thủ đô Kyiv và Odessa. "Chúng tôi có kế hoạch tiếp tục kinh doanh ở Ukraine và sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình", Rakuten cho biết.
Ngũ cốc
Ukraine là nước xuất khẩu lớn lúa mì, ngô và các loại ngũ cốc khác. Trong khi những sản phẩm này chủ yếu hướng đến các nước châu Âu, chuỗi cung ứng bị gián đoạn có thể làm tăng giá ngũ cốc lên nhiều, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp và người tiêu dùng châu Á.
Vasu Menon, giám đốc chiến lược đầu tư tại Ngân hàng Oversea - Chinese Banking Corp của Singapore, cho biết: “Bất kỳ sự gián đoạn nào đối với nguồn cung ngũ cốc từ khu vực Biển Đen, do hành động quân sự hoặc lệnh trừng phạt, có thể tác động lớn đến giá lương thực và làm tăng lạm phát. “Doanh nghiệp Ukraine, Nga, Kazakhstan và Romania chuyển ngũ cốc đi từ các cảng ở Biển Đen”.
Chỉ số giá lương thực do Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc tổng hợp đạt 135,7 vào tháng 1, so với 113,5 một năm trước đó. Trong những tuần qua, nhiều công ty thực phẩm châu Á đã công bố tăng giá sản phẩm và cho biết họ đang gặp khó khăn trong việc đưa mức tăng chi phí nguyên liệu thô, hậu cần và đóng gói vào giá. Những rủi ro phức tạp hơn nữa từ cuộc khủng hoảng Ukraine sẽ đè nặng lên các nhà sản xuất lương thực châu Á.
Kim loại hiếm, khí hiếm
Theo công ty nghiên cứu thị trường TrendForce, Ukraine là nhà cung cấp đáng kể khí nguyên liệu thô cho chất bán dẫn, trong đó có neon, argon, krypton và xenon. Ví dụ, Ukraine chiếm gần 70% công suất khí neon trên thế giới. "Nếu nguồn cung cấp nguyên vật liệu bị cắt đứt, sẽ có tác động đến ngành", TrendForce nói.
Sẽ không có tác động đến sản xuất chip trong ngắn hạn, vì vẫn còn nguồn cung từ các khu vực khác, nhưng TrendForce cho biết, "việc giảm cung cấp khí có thể sẽ dẫn đến giá cao hơn và có thể làm tăng chi phí sản xuất wafer". Wafer là mảnh mỏng của vật liệu bán dẫn, thường là silicon tinh thể, trong hình dạng đĩa rất mỏng được sử dụng như một cơ sở để chế tạo mạch điện tử tích hợp (IC) và các tế bào quang điện silicon.
Các công ty như nhà sản xuất chip SK Hynix (Hàn Quốc) cho biết họ đã chuẩn bị đối phó với rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng. "Không cần phải lo lắng về [nguồn cung cấp khí] quá nhiều vì chúng tôi đã chuẩn bị kỹ cho việc này", Giám đốc điều hành Lee Seok-hee nói tuần trước. "Chúng tôi có đủ hàng dự trữ".
Xung đột cũng có thể ảnh hưởng đến ngành công nghiệp chip theo những cách khác. Nhật Bản hôm thứ Sáu cho biết họ sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với xuất khẩu chất bán dẫn và các sản phẩm đa năng khác sang Nga để đáp trả cuộc tấn công của Nga vào Ukraine.
Thông báo được đưa ra trong bối cảnh có các động thái tương tự từ Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc) - các nhà chip chủ chốt của thế giới. Các nền kinh tế này thông báo họ sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga, nhưng không cung cấp chi tiết cụ thể.
Nga cũng là nước xuất khẩu lớn khí hiếm và paladi, được sử dụng để lọc khí thải ô tô. Một số nước châu Á như Nhật Bản - nhà sản xuất ô tô lớn của thế giới - nhập khẩu nhiều paladi từ Nga. Nếu Moscow hạn chế xuất khẩu nguyên liệu này, các doanh nghiệp châu Á sẽ bị ảnh hưởng xấu nếu không tìm được nguồn thay thế.
Nga tấn công quân sự Ukraine hôm thứ Năm. Đã có báo cáo về các vụ nổ và các cuộc tấn công tên lửa vào một số thành phố quan trọng của Ukraine, trong đó có thủ đô Kyiv. Tổng thống Nga Putin gọi đây là "phi quân sự hóa" Ukraine và cho biết các kế hoạch của Nga không bao gồm việc chiếm đóng các lãnh thổ Ukraine.
Mỹ, Anh và EU ngay lập tức đưa ra đợt trừng phạt mới, tiếp theo là các quốc gia như Nhật Bản, Canada, Hàn Quốc, New Zealand và Australia.
