Phối cảnh Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy
Án binh bất động
Nằm ở khu vực ven biển huyện Hải Lăng, Quảng Trị, cảng Mỹ Thủy được định hướng sẽ trở thành một cảng biển lớn tại khu vực miền Trung, góp phần khai thác các lợi thế chiến lược về lĩnh vực logistics từ tuyến Hành lang kinh tế Đông - Tây; tạo động lực thu hút đầu tư, thúc đẩy sự phát triển Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị.
Nhằm hiện thực hóa mục tiêu trên, tỉnh Quảng Trị đã kêu gọi các nhà đầu tư đến khảo sát, tìm hiểu và nghiên cứu đầu tư Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy và Công ty cổ phần Liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy được lựa chọn là nhà đầu tư thực hiện Dự án. Ngày 4/1/2019, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng Khu bến cảng Mỹ Thủy.
Theo hồ sơ, Công ty cổ phần Liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy được cấp giấy phép hoạt động ngày 14/1/2015 với vốn điều lệ 500 tỷ đồng, gồm các cổ đông sáng lập: Công ty TNHH Đầu tư phát triển dịch vụ xây dựng Việt Nam (70%), Công ty TNHH Phát triển khoáng sản Duy Tân (25%) và cá nhân ông Trần Hưng Khánh. Công ty có trụ sở tại số 169 - Quốc lộ 9, phường 5, TP. Đông Hà, Quảng Trị, do ông Cho Gilhyung (sinh năm 1967, quốc tịch Hàn Quốc) là người đại diện pháp luật và là Tổng giám đốc của Công ty. Ông Cho Gilhyung cũng chính là người đại diện pháp luật của Công ty TNHH Đầu tư phát triển dịch vụ xây dựng Việt Nam.
Đến thời điểm tháng 1/2019, vốn điều lệ Công ty cổ phần Liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy đã tăng từ 500 tỷ đồng lên 2.250 tỷ đồng, Công ty TNHH Đầu tư phát triển dịch vụ xây dựng Việt Nam vẫn sở hữu 75% cổ phần, Công ty Phát triển khoáng sản Duy Tân không còn nắm giữ vốn và ông Trần Hưng Khánh đã chuyển nhượng 100.000 cổ phần cho bà Trần Mai Chi, chỉ còn nắm khoảng 0,6% cổ phần.
Dự án được xây dựng trên diện tích 685 ha, tổng quy mô gồm 10 bến phát triển, có công năng và cỡ tàu khai thác là 100.000 DWT. Dự án được triển khai theo 3 giai đoạn: giai đoạn I (2018 - 2025) đầu tư 4 bến; giai đoạn II (2026 - 2031) đầu tư 3 bến; giai đoạn III (2032 - 2036) đầu tư 3 bến. Tổng mức đầu tư của Dự án là 14.234 tỷ đồng, trong đó vốn góp của nhà đầu tư là 2.143 tỷ đồng, vốn huy động và vốn khác là 12.091 tỷ đồng.
Sau khi Dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư, ngày 15/1/2019, UBND tỉnh Quảng Trị đã tổ chức lễ công bố, trao quyết định của Thủ tướng Chính phủ cho nhà đầu tư. Đến ngày 27/2/2020, Dự án đã chính thức được khởi công với rất nhiều kỳ vọng. Tuy nhiên, thực tế lại ngược với mong muốn của địa phương.
Theo đó, từ sau khi được phê duyệt chủ trương đầu tư và động thổ khởi công, chủ đầu tư Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy đã không có những động thái tích cực trong việc triển khai thực hiện dự án. Cụ thể, đơn vị này không thực hiện các thủ tục pháp lý theo quy định, bao gồm ký quỹ đảm bảo thực hiện dự án, báo cáo năng lực tài chính và vốn chủ sở hữu, bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng, hoàn thành thiết kế cơ sở và đánh giá tác động môi trường.
Chính quyền tỉnh Quảng Trị tỏ ra rất lo lắng trước viễn cảnh “đầu voi đuôi chuột” của Dự án. Trong tháng 1/2021, theo đề xuất của các sở, ban, ngành liên quan, UBND tỉnh Quảng Trị đã có văn bản trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị để báo cáo Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương thay đổi nhà đầu tư đảm bảo năng lực, kinh nghiệm và tài chính để thực hiện Dự án.
Sau động thái khá quyết liệt của tỉnh Quảng Trị, tại cuộc họp với UBND tỉnh Quảng Trị diễn ra ngày 31/3/2021, đại diện Công ty cổ phần Liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy thừa nhận những khó khăn trong công tác huy động vốn, đồng thời đưa ra cam kết triển khai Dự án trong quý II/2021.
Tại cuộc họp này, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng yêu cầu Công ty cổ phần Liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy phải hoàn thành việc lập thiết kế cơ sở và báo cáo nghiên cứu khả thi dự án; lập báo cáo đánh giá tác động môi trường; hoàn chỉnh các thủ tục hồ sơ về tài chính để thực hiện cam kết trong tháng 6/2021; bổ sung vốn chủ sở hữu đảm bảo theo tỷ lệ quy định pháp luật và thực hiện ký quỹ đảm bảo thực hiện dự án trước ngày 31/5/2021; hoàn thành công tác chi trả tiền đền bù cho người dân bị ảnh hưởng trong công tác giải phóng mặt bằng trong tháng 6/2021; tổ chức triển khai thi công Dự án chậm nhất trước ngày 31/7/2021.
Tuy vậy, những yêu cầu trên của tỉnh Quảng Trị vẫn chưa được nhà đầu tư nghiêm túc thực hiện. Sau hơn một năm khởi công, đến nay, Dự án vẫn “án binh bất động”, khu vực động thổ khởi công vẫn đang là bãi đất trống và hoàn toàn không thấy bóng dáng của một đại công trường xây dựng quy mô 14.000 tỷ đồng.
Khó xử lý
Quá thời hạn chủ đầu tư cam kết triển khai Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (ngày 31/7/2021), ngày 3/8, UBND tỉnh Quảng Trị đã có văn bản cảnh báo nhà đầu tư về việc chậm trễ tiến độ cam kết. Tại văn bản này, ông Võ Văn Hưng, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh, Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy là dự án động lực, quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Quảng Trị. Hơn 6 năm qua, tỉnh đã nỗ lực đồng hành cùng nhà đầu tư triển khai thực hiện Dự án, nhưng tiến độ rất chậm, làm ảnh hưởng rất lớn đến sự tăng trưởng và phát triển kinh tế của địa phương.
“UBND tỉnh Quảng Trị không chấp nhận việc chậm trễ tiến độ thi công Dự án và Công ty cổ phần Liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy chịu trách nhiệm về những thiệt hại như đã cam kết với UBND tỉnh Quảng Trị”, ông Võ Văn Hưng nhấn mạnh.
Mặc dù lãnh đạo địa phương có những cảnh báo khá nặng nề, nhà đầu tư cũng đã thừa nhận khó khăn trong việc huy động vốn, nhưng nhiều khả năng, UBND tỉnh Quảng Trị vẫn phải tạo điều kiện cho Công ty cổ phần Liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy tiếp tục thực hiện Dự án.
Theo một lãnh đạo tỉnh Quảng Trị, tại quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án, tiến độ đầu tư được xác định phân kỳ theo từng khoảng thời gian ở từng giai đoạn cụ thể (như giai đoạn I là 2018 - 2025), chứ không phân rõ từng mốc thời điểm cụ thể bắt buộc nhà đầu tư phải hoàn thành những thủ tục nào, hạng mục nào. Do vậy, cơ quan chức năng rất khó để kết luận dự án chậm tiến độ, dù đến nay nhà đầu tư “vẫn chưa làm gì”.
Ông Phạm Ngọc Minh, Trưởng ban Ban Quản lý Khu kinh tế Quảng Trị cho biết: “Nhà đầu tư chưa hoàn thành thủ tục nào cả. Ban Quản lý sẽ có báo cáo và đề xuất UBND tỉnh một số giải pháp nhằm đốc thúc việc triển khai Dự án. Tinh thần chung là vẫn chưa thể đổi nhà đầu tư dự án vì họ không rút lui. Trước mắt, phải tìm cách tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư, mà khả năng là phải gia hạn thêm cho họ thời gian hoàn thành các thủ tục hồ sơ và yêu cầu họ tìm thêm đối tác liên doanh để đủ nguồn lực triển khai dự án”.
Được biết, trong giai đoạn 2016-2019, Công ty cổ phần Liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy không ghi nhận doanh thu thuần, năm 2018 lỗ sau thuế hơn 100 tỷ đồng và năm 2019 lỗ 77,6 tỷ đồng. Với cổ đông chính là Công ty TNHH Đầu tư phát triển dịch vụ xây dựng Việt Nam, giai đoạn 2016 - 2019 cũng không ghi nhận doanh thu thuần và rơi vào tình trạng lỗ; năm 2019, tổng tài sản là 315 tỷ đồng, trong đó nợ phải trả lên đến 271 tỷ đồng.
Nhìn vào bức tranh tài chính đầy ảm đạm của Công ty cổ phần Liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy và doanh nghiệp cổ đông chính, cũng có thể thấy nguy cơ hiện hữu là Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy vẫn chưa thể sớm triển khai khi chủ đầu tư không tìm ra đối tác mới để liên kết và huy động vốn.
